Пiмен Панчанка «Сармацкае кадзiла»

1. Пiмен Панчанка

«Сармацкае
кадзiла»

2. Мэта ўрока:

знаёмства з Чырвонай кнігай і яе значэннем
для аховы прыроды;
свядомае
засваенне
зместу
верша;
спасціжэнне погляду аýтара на праблему
аховы навакольнага асяроддзя;
удасканаленне навыку выразнага чытання і
аналізу паэтычнага твора;
развіццё лагічнага мыслення, вуснай
маналагічнай мовы;
выхаванне беражлівых адносін да прыроды;

3. Чырвоная кнiга—кнiга мiжнароднага саюза аховы прыроды i прыродных рэсурсаý. Яна змяшчае ý сабе кароткiя звесткi пра распаýсюджанне, колькас

Чырвоная кнiга—кнiга мiжнароднага саюза
аховы прыроды i прыродных рэсурсаý. Яна
змяшчае ý сабе кароткiя звесткi пра
распаýсюджанне, колькасць i меры аховы
рэдкiх вiдаý жывёл i раслiн.
Чырвоная кнiга Беларусi была заснавана i выдадзена ý
1981г.
Першае выданне(1981)—80 вiдаý жывёл i 85 вiдаý
раслiн.
Другое выданне(1993)—182 вiды жывёл i 214 вiдаý
раслiн.

4. Сармацкае кадзiла

Дэкаратыýная, лекавая i
меданосная раслiна.
Рэдкi вiд, колькасць якога
хутка скарачаецца.
Занесена ý спiс ахоýных
раслiн Беларусi з 1964г.

5.

Кадзiла—металiчная пасудзiна на
ланцужку, у якой падчас набажэнства курыцца ладан або iншыя
духмяныя рэчывы.
Сарматы—старажытны народ Усходняй Еýропы.

6. Сармацкае кадзiла

Дэкаратыýная, лекавая i
меданосная раслiна.
Рэдкi вiд, колькасць якога
хутка скарачаецца.
Занесена ý спiс ахоýных
раслiн Беларусi з 1964г.

7. Венерын чаравiчак Меч-трава

Венерын чаравiчак
высокадэкаратыýная
раслiна
знаходзiцца пад пагрозай
знiкнення
занесена ý спiс ахоýных
раслiн Беларусi з 1964г.
Меч-трава
выключна рэдкi вiд
На Беларусi дакладна вядомае
адзiнае месцазнаходжанне на
тэрыторыi ландшафтнага заказнiка «Блакiтныя азёры» (Мядзельскi раён)

8. Кураслеп лясны Познацвет

Дэкаратыýныя раслiны
Рэдкiя вiды, якiя трапляюцца ý невялiкай
колькасцi на абмежаваных тэрыторыях
Занесены ý Чырвоную кнiгу Баларусi з 1981 г.

9. Званок лiлеялiсты цыбуля мядзведжая, або чарамша

Званок лiлеялiсты
Дэкаратыýная, лекавая i
меданосная раслiна
Знаходзiцца пад пагрозай
знiкнення
цыбуля мядзведжая,
або чарамша
Дэкаратыýная,
лекавая,
меданосная i харчовая
раслiна
Колькасць хутка скарачае цца

10. Венерын чаравiчак Меч-трава Кураслеп лясны

Венерын чаравiчак
Познацвет
Меч-трава
Званок лiлеялiсты
Кураслеп лясны
цыбуля мядзведжая

11. Вобразна-выяýленчыя сродкi

Эпiтэт
мастацкае
азначэнне,
вобразна характарызуе
прадмет, чалавека.
якое
з’яву,
Метафара
перанясенне ýласцiвасцей
адной з’явы на другую
аснове падабенства.
з
на
перанос
прыкмет
цi
Увасабленне ýласцiвасцей з жывых iстот на
нежывыя.

12. Эпiтэты метафары

Вобразна-выяýленчыя сродкi ý вершы
Адспявалi трубы залатыя,
Лета захлынулася ў расе.
Кветкi ў лесе ёсць,
Але не тыя:
Да Чырвонай кнiгi збеглi ўсе.
Эпiтэты
асiрацелая душа
светлыя росы
сцюдзёны водар
жалезны прагрэс
метафары
жылы лесу
зялёная радня

13. Венерын чаравiчак Меч-трава Кураслеп лясны

Венерын чаравiчак
Познацвет
Меч-трава
Званок лiлеялiсты
Кураслеп лясны
цыбуля мядзведжая

14. Прычыны памяншэння і знікнення некаторых відаў раслін

Асушэнне зямель, iх сельскагаспадарчае
асваенне;
Вытоптванне i бескантрольная нарыхтоýка
раслiн;
Збор як дэкаратыýнай i лекавай сыравiны;
Гаспадарчая трансфармацыя зямель;
Высечка лесу;
Касьба, земляныя работы;
Зрыванне квiтучых раслiн;
Забруджванне вадаёмаý;
Выпас жывёлы;
Паяданне i вытоптванне дзiкiмi капытнымi
жывёламi.

15.

«Мы звыкла ýсiм гэтым (прыродным
багаццем) карыстаемся. Часам нават
забываем, што прырода — не толькi для
нас…Што беручы ý яе ýсё, чым яна так
шчодра з намi дзелiцца, трэба думаць пра
будучыню i абавязкова трэба пакiдаць у ёй
месца i той жа рэчцы, i таму ж буслу, i той
жа травiнцы, i таму ж мурашу.Пакiдаць iм
усё,што iм трэба.
…Беручы ý прыроды, мы абавязаны
ахоýваць яе багаццi i павялiчваць iх».
Янка Сiпакоý

16. Дамашняе заданне (на выбар)

выразнае чытанне верша і адказы
на пытанні(ст.303-304)
Творчыя заданнí
сачыненне-разважанне
«Мае
ýзаемаад-носіны з прыродай»;
распрацаваць
прапановы
па
зберажэнні раслін, занесеных у
Чырвоную кнігу.