Cүйек - буын жүйесіні

1.

«Астана медицина университеті» АҚ
Радиология кафедрасы
Cүйек-буын жүйесінің жасына
байланысты қалыпты
рентгенанатомиясы
2020 ж.

2.

Рентгенограммадағы сүйектің негізгі
бөліктері
Буын саңылауы
Эпифиз
Метафиз
Диафиз
Апофиз
Эпиметафизарлы өсу
аймағы (тігіс)

3.

Тізе буындары

4.

Жас ерекшелігіне
байланысты қалыты жағдай

5.

Буындар және сүйектердің
рентгенограммасының құрлымдық
талдауы
Жалпы қарау (әдіс, проекция, сапасы)
Зерттелетін аймақтың толық зерттелуі
(орналасуы, өлшемі, пішіні, контурлары, құрлымы)
Буынды зерттеу (өлшемі, пішіні, буындар
соңының орналасуы; буын саңылауының жағдайы;
сүйектің бекітуші пластинкасының контуры және
қалыңдығы; сүйектің субхондральді қабатының
жағдайы; эпифиздердің сүйетік құрлымы; өсу
аймағының жағдайы және сүйектену ядросы)
Жұмсақ тіндерді зерттеу (конфигурация ,
құрлымы, көлемі)

6.

Тірек-қимыл аппаратының
зақымдану классификациясы
Сүйек-буын аппараты дамуының бұзылысы.
Травмалық жарақаттар және олардың
әсерлері.
Қабыну процесстері.
Дегенеративті-дистрофиялық жарақаттар.
Нейродистрофиялық жарақаттар.
Ретикулоэндотелиозды және қабынулық емес
гранулемалар.
Фиброзды остеодистрофиялық түріндегі
жарақаттар.
Ісік тәрізді өсінділер және қатерсіз ісіктер.
Қатерлі ісіктер.

7.

Қаңқа жарақаттарының
симптомдары және синдромдары
1.
Өлшемінің, пішінің және көлемінің
өзгерістері (ұзарған, қысқарған, қисаюы, гиперостоз,
атрофия, көтерілуі (вздутие))
2.
Құрлымының өзгеруі (остеопороз, остеосклероз,
деструкция, остеолиз, остеонекроз, секвестрация)
3.
Периостальді реакция (сызықтық, солидты,
бахром тәрізді, инетәрізді, қабатты)
4.
Буын саңылауының өзгеруі (тарылуы, кеңеюі,
сүйектік анкилоз, деформация)

8.

Остеопороз –
сүйек тінің бірліктік
көлемінде сандық
мөлшерінің азаюы

9.

Рентгенологиялық белгілері :
Трабекулярлы сүйектің іріілмекті
суреті
Кортикальді қабаттың жұқаруы
Сүйектік-милы өзектің ұлғаюы
Кортикальды қабаттың ішкі
контурының спонгиозирленуі
Сүйектің сыртқы контурларының
айқындалуы («әйнектелген»
(стеклянная) сүйек)

10.

11.

Остеосклероз – сүйек тінің
бірліктік сандық мөлшерінің
жоғарлауы
Рентгенологиялық белгілері :
Трабекулярлы сүйектің
ұсақілмекті құрлымы;
Кортикальді қабаттың
қалыңдауы;
Сүйек-милы өзегінің тарылуы.

12.

13.

14.

Периостит – Жарақатқа, ісіктік
және қабынулық процесске сүйек
қабығының (әктенуі) рекциясы.
Периоститтің түрлері:
Сызықтық
Қабаттық
Бахром тәрізді
Өрнекті (кружевной)
Инетәрізді немесе спикулттәрізді

15.

Сызықтық , бахром тәрізді,
өрнекті – қаңқаның қабыну
ауруларымен сипатталады.
Қабаттық – қабыну және
онкологиялық процесстермен
сипатталады.
Инетәрізді немесе спикултәрізді
– тек онкологиялық процесстермен
сипатталады.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

Гиперостоз –
сүйектік
өсіндіге
байланысты
қалыңдауы

22.

Деструкция –
сүйек тінің
патологиялық
тінге ауысуы және
бұзылуы (ісікпен,
іріңмен,
грануляциялармен)

23.

24.

Остеолиз – қоршаған тіндердің
реактивті бұзылыстарыңсыз сүйек
тінің жайылуы, оның сыртқы
контурларының сақталуымен
сипатталады.

25.

Остеомаляция - сүйек
минералдылығының жетіспеушілігі.
Сүйектің қисаюы және
деформациясымен жүреді.

26.

Сүйек атрофиясы – сүйектің
көлемді кішіреюі

27.

НЕКРОЗ
Сүйектің өмірге қабілетсіз аймақтары,
салдарынан трофикалық бұзылыстардың
болуы (негізінен тамырлар)
СЕКВЕСТРАЦИЯ
Өмірге қабілетсіз аймақтардың шектелуі.
СЕКВЕСТР
Сүйектің жоғары тығызды
фрагменттерінің жекеленуі

28.

Көптеген секвестрлар

29.

Жалғыз
секвестрлар

30.

Тірек-қимыл
аппаратының
жарақаты

31.

Аяқ жарақаты кезіндегі
рентгенограммаға қойылатын
талаптар:
Рентгенограмма жасалынады:
екі перпендикулярлы
проекцияда
бір буынды қоса түсіру
иммобилизация жағдайында

32.

Сүйек сынығының
рентгенографиялық белгілері
- сынық сызығының болуы
(қиғаш, көлденең, бұралған)
Жарғақшалардың ығысуы
(көлденең, бұрыштық, осьтік)

33.

Травмалық жарақаттардың
рентгеносемиотикасы.
Сынық сызығының сүйекке бағыты.
А
Б
В
а—көлденең;
в—ұзынына ;
д—У-тәрізді.
Г
б— қиғаш;
г—Т-тәрізді;
Д

34.

Сүйек сынығы кезіндегі
жарғақшақтардың ығысу түрлері.
а—бүйірлік;
б—көлденең жарғақшақтардың
қосылуымен;
в—көлденең жарғақшақтардың
ажырауымен;
г—көлденең жарғақшақтардың енуімен;
д—бұрыштық;

35.

Оң жақ I қабырға сынығы
Сол жақ бұғананың көлденең сынығы
Монтеджды люксационды сынық.
Сынық-шығу — ортанғы үштен бір
проксимальды шынтақ сүйек
шекарасының сынығы, шыбық сүйек
басының шығуымен.
Автомобиль
есігінен
жарақат
алынған қолдың
негізгі төрт
фалангларының
сынығы.

36.

А
Б
В
А. Екіжақтылы симметриялы IV мойын омыртқасының шығуы
Б. Сынық-шығу (люксационды сынық) жамбас ойығы аймағы.
В. Ұзын түбікті сүйек диафизінің оқпен атылғын ірі
жарғақшақтанған сынығы. Жұмсақ тінде көптеген ірі және ұсақ
металлды бөгде заттар. Жарғақщақтың жағдайы
қанағаттанарлық.

37.

А
Б
В
А. Сан сүйегі диафизінің ортаңғы үштен бір бөлік сынығы жазылғанан кейінгі
ірі бүйірлік сүйектік сүйелі.
Б. Иық сүйегінің дистальді бөлігінің жалған буыны. Алдыңғы проекцияда.
В. Иық сүйегінің дистальді бөлігінің жалған буыны. Бүйірлік проекцияда

38.

КРАМЕР ШИНАСЫМЕН
ИММОБИЛИЗАЦИЯЛАУ
ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ СИРАҚ
СҮЙЕГІНІҢ РЕНТГЕНОГРАММАСЫ
Оң жақ сан сүйегінің
бұрмаланған сынығы

39.

Оң жақ шыбық
сүйегінің ортаңғы
және төменгі
бөлігінің қиғаш
сынығы.
Жарғақшақтардың
дорзовентральді
ығысуы және сүйек
қалыңдығының 2/3
көлденең ығысуы,
осьтік ығысуы.

40.

ТҮБІКТІ СҮЙЕКТІҢ ӘРТҮРЛІ
СЫНЫҚТАРЫ, БАЛАЛАРДАҒЫ
ЕРЕКШЕЛІГІ
сүйек қабығы асты сынығы
( «жас шыбық»(зеленой веточки))
эпифиз-апофизеолизді жарақат

41.

Сүйек қабығы асты сынығының
рентгенологиялық симптомдары
А) жақша
Б) баспалдақ

42.

Екінші саусақ сүйегінің дистальді
бөлігінің сүйек қабығы асты сынығы

43.

Шыбық сүйегінің сүйек қабығы асты
сынығы және шынтақ сүйегі сынығы
жарғақшалы ығысумен

44.

Шыбық сүйегінің дистальді
метадиафизінің сүйек қабығы асты
сынығы

45.

Жаңа туған нәрестенің
иық сүйегінің сынығы

46.

ТҮБІКТІ СҮЙЕКТЕРДІҢ ӘРТҮРЛІ
СЫНЫҚТАРЫ, ҚАРТТАРДАҒЫ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
шыбық сүйегінің типтік жерде
сынуы
сан сүйегі мойының сынығы

47.

48.

Сүйектік сүйел өсіндінің
этаптары және уакыты
1. Дәнекер тінді сүйел - 7-10 күн.
2. Остеоидты сүйел - 20-30 күн.
3. Остеоидті сүйелдің сүйектенуі - 30-40 күн.
4. Толық консолидация - 2-4-6 және одан көп
ай.

49.

Аяқтардың ұзартылуы. Регенерат.

50.

А
Б
В
А. Сан сүйегінің металлоостеосинтезден кеінгі рентгенографиясы
Б. Сүйектің сүйелі.
В.Аяқтың гипості таңғышпен рентгенографиясы

51.

Жалған буынның
рентгенологиялық белгілері
сынықтың көрінетін сызығы
жарғақшақтар соңының
әктенуі
жарғақшақтар соңының –
беткейінде «конгруэнттің»
қалыптасуы

52.

Оң жақ сан
сүйегінің
жалған
буыны

53.

Тобық буының
шығуы