20220331_ya_ya_hrefe_hm_any_beldergn_avazlar_

1.

Я, я хәрефе һәм аны
белдергән авазлар
Авторы: Идрисова Лилия Мансуровна,
МБОУ «16 нчы татар-инглиз гимназиясенең»
татар теле һәм әдәбияты укытучысы.

2. Артта калмаска, «Икеле» алмаска. Алмабыз һич тә, Укырбыз «бишкә»!

3.

Түгәрәк-түгәрәк шар кебек,
Кызыл-кызыл кан кебек,
Әчедер дә татлыдыр,
Йотыйм дисәң ташлыдыр.
чия

4.

Үзе көнне ярата,
Якты нурлар тарата.
КОЯШ

5. Язын дөньяга килә, Көзен саргаеп үлә.

ЯФРАК

6.

Җәен соры,
кышын ак,
Аңа шулай
яхшырак.
КУЯН

7.

Сорыйлар, көтәләр,
килсәм бар да качалар.
ЯҢГЫР

8.

Ялт итте, йолт итте,
Елгага төшеп китте.
ЯШЕН

9.

кояш яфрак чия
яңгыр яшен

10. Я, я хәрефе

Дәреснең темасы:
Я, я хәрефе
:
Дәреснең максаты:
Я я хәрефенең ике авазга билге булып йөрүен
ачыклау;
я хәрефе кергән сүзләрне дөрес әйтергә һәм
язарга өйрәтү

11. 9 нчы октябрь Сыйныф эше Я, я хәрефе

12.

13.

Сүзләрне ике баганага
бүлеп языгыз
Баян, яшелчә, яфрак, сөяк, ялкын,
чия, дөя, пыяла, ярма, оя, бияләй,
яшел
Калын сүзләр
Нечкә сүзләр

14.

Тикшерәбез
Калын сүзләр:
Нечкә сүзләр:
Баян
яфрак
ялкын
пыяла
ярма
оя
яшелчә
сөяк
чия
дөя
бияләй
яшел

15.

Яя
Яфрак - [йафракъ]
яшен - [йәшен]
[йа]
[йә]

16. Я я

Яя
[йа]
Калын әйтелешле
сүзләрдә
[йә]
Нечкә әйтелешле
сүзләрдә

17.

Туган як, аяз, ямьле, кояш, елмая, яфрак, саргая,
озыная, яңгыр ява, җылы якларга, ярдәм, әкият,
ямансу, яратам.

18.

19.

Тест
1. Кояш сүзендә:
а) 4 хәреф, 3 аваз
ә) 4 хәреф, 4 аваз
б) 4 хәреф, 5 аваз.
2. Кайсы сүздә авазлар саны хәрефләр саныннан күбрәк?
а) урман
ә) җәя
б) төлке
3. Пыяла сүзендә я хәрефе ничек укыла?
а) [йа]
ә) [а]
б) [йә]
4. Өч иҗекле сүзне билгелә:
а) маяк
ә) әкият б) яшен
5. Я хәрефе [йә] дип укыла торган сүзләр рәтен тап:
а) аяк
ә) яфрак
б) хикәя

20.

Туган ягымда көз.
Менә алтын көз килеп җитте. Кояш саран гына
елмая. Ялкау гына болытлар йөзә. Яфраклар саргая
башлады. Кайвакыт яңгыр ява. Урамдагы агачлар кызыл,
сары, яшел, кызгылт сары төсләргә буяла. Кып-кызыл булып
миләш агачы янып тора. Бу яфраклар аз гына җил исүгә
коела башлыйлар. Бөтен дөнья төрле төстәге яфраклар
белән түшәлә. Аяк атлаган саен яфрак келәме шыгырдый
Шул яфракларга күмеләсе, уйныйсы килә. Кошлар җылы
якларга очалар. Әкияттәй сихри матурлык.

21.

22.

Сүзләрне иҗекләргә бүл.
Яр, ягымлы, якшәмбе, чия,
янгын, ярканат, Гаяз, бия.

23.

Сүзләрне иҗекләргә бүл.
Яр, я – гым – лы, як – шәм –
бе, чи – я, ян – гын, яр – ка –
нат, Га – яз, би – я.