Мектептегі физика экспериментінің жүйесі

1.

Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті
Физика кафедрасы
Пән :
Мектеп физика экспериментіндегі АКТ
Сабақтың тақырыбы:
Мектептегі физика экспериментінің жүйесі
Оқытушы: Амантаева А.Ш.

2.

Сабақ жоспары:
• Мектептегі физикалық
эксперимент
• Физикадағы білім беру
құралдарының
классификациясы
• Құралдарға қойылатын
талаптар

3.

Мектептегі
физика
курсындағы
эксперимент – бұл физика ғылымына тән,
зерттеудің ғылыми әдісінің көрінісі.
Физикалық экспериментті негізге ала
отырып құбылыстарды оқып үйрену –
оқушылардың
ғылыми
көзқарасының
қалыптасуына, физикалық задарды неғұрлым
тереңірек меңгеруге, мектеп оқушыларының
пәнді
оқып
үйренудегі
қызығушылығын
арттыруға септігін тигізеді.

4.

Арнаулы
құралдардың
жәрдемімен
физикалық процестерді демонстрациялап көрсету
және оқушылардың өздерінің істеп, зерттеп,
бақылауы физикалық оқу эксперименті деп
аталады. Физикалық оқу эксперименті физиканы
оқытудағы ең негізгі көрнекі құрал болып табылады.
Өйткені оны пайдаланудың нәтижесінде физикалық
ұғымдар
(жылдамдық,
үдеу,
өріс,
жарық
дисперсиясы
және
т.б.)
қалыптасқұырады,
құбылыстар арасындағы өзара байланыстар (күш
пен масса, ток күші мен кедергі, жылудың
механикалық
эквиваленті)
тағайындалады,
физикалық заңдар (Ньютон, Ом заңдары және т.б.)
тексеріледі.

5.

Физикадағы оқу экспериментінің жүйесі
Физикалық
практикум
Сыныптан,
мектептен тыс
эксперимент
Лабораториялық
эксперимент
Физикалық оқу
эксперименті
Виртуальді
эксперимент
Демонстрациялық
эксперимент
Эксперименттік
есептер

6.

Демонстрациялық эксперимент немесе
тәжірибелер сабақ үстінде көрсетіледі.
Демонстрациялық экспериментті көрсеткенде оқушылар пассивті түрде бақылаушы
ролін
атқарады.
Лабораториялық
экспериментте оқушылар өздері белсене
қатынасады, физикалық
құбылыстарды өздері қолымен істеп көріп, өлшеулер
жүргізеді,
физикалық
шамалар
мен
тұрақтыларды тағайындайды.

7.

Физикалық оқу экспериментінің
құндылығын
арттыру
мынадай
мақсаттарды
жүзеге
асыруға
бағытталған:
1) мектеп физика курсының ғылыми
деңгейін көтеру;
2) физикалық білімнің мазмұнын
қазіргі физика ғылымының даму
дәрежесіне сәйкестендіру.

8.

Мектепте физикалық экспериментті тиісті дәрежеде өткізудің ең
басты шарты – физика кабинетін
жабдықтау және оның жұмысын
жоспарлы түрде дұрыс жолға қоя білу.
Бұл физика мұғалімінің ынта-жігеріне
және іскерлік қабылетіне бірден-бір
байланысты жұмыс.

9.

Кейінгі
жылдары
педагогикалық
әдебеттерде «көрнекі оқу құралдары»
терминінің орнына
«оқыту құралдары»
термині қолданылып жүр. Себебі «көрнекі
оқу
құралдары»
деген
түсінік
оқу
процесіндегі құралдардың барлық тізбесін
анықтай алмайды, ал көрнекілік болса
олардың жалғыз ғана қасиеті емес. Олардың
көрнекіліктен де бөлек эргономикалық,
дидактикалық бағыттарын т.с.с. айтуға
болады.

10.

Оқыту құралдарына мұғалімнің
(өндірістік оқыту шеберінің) сабақ
барысында
информация
беруін,
оқушылардың өзіндік
жұмыстарын
ұйымдастыруын
сабақ
барысында
тексеру жұмыстарын жүргізе алатын оқу
жабдықтарын жатқызамыз. Қолданылып
жұрген
оқыту
құралдарының
информация беру мүмкіндігі бойынша
бір-бірінен айырмашылықтары бар.

11.

Оқыту құралдарын төмендегідей топтарға бөлуге болады:
1. Баспасөз әдісімен жасалған - оқулықтар, анықтамалар,
есептер мен жаттығулар жинағы, нұсқаулар, нұсқау
технологиялық картталар плакаттар карточкалар, оқыту
программалары.
2. Экранды құралдар – диапоизтивтер дияфильмдер
транспоранттар
кинофильмдер
бейнежазбалар,
телехабарлар.
3. Дыбысты құралдар – грамжазбалар радиохабарлар
магнит лентадағы жазбалар.
4. Көлемді құралдар – нақты обьектілер модельдер
макеттер, муляждар және тенажерлар, сондай-ақ
физикалық құрылғылар

12.

Оқыту құралдарының негізгі қолданылған
мақсаты әрине, оқушылардың сабақтағы ісәрекетін ұйымдастыру, себебі сабақ барысында
ғана оның дұрыс ұйымдастырылуына байланысты
керекті
білімділікті
шеберлікті,
дағдыны
қалыптастыруға болады. Мұғалімнің (өндірістік
оқыту шеберінің) әрбір оқыту құралының
дидактикалық мүмкіндіктерін білуіне байланысты
оқу процесінің маңызы да арта түспек. Шынында
да кез келген оқыту құралының дидактикалық
мүмкіндігі оның оқу тәрбие жұмысындағы рөлін
анықтайды.

13.

Оқыту құралдарын жасау қолданудағы
негізгі мақсат оқушылардың танымдық ісәрекетін
ұйымдастыру
болғандықтан,
оларды
осы
мақсатта
пайдалану
барысында
басқаша да
топтастыруға болады. Олар үш топқа
бөлінеді.
• Сабақ түсіндіру барысында ақпарат беру;
• Оқушылардың өзідік жұмысын
ұйымдастыру;
• Сабақ барысын тексеру және басқару;

14.

Оқу-іс-әркетіндегі
пайдаланылатын
формасына байланысты оқыту құралдарын
басқа да топтарға бөлуге болады:
• Оқушылардың
фронтальды
жұмысын
ұйымдастыру;
• Оқушылардың
топтық
жұмысын
ұйымдастыру;
• Оқушылардың
жекелей
жұмысын
ұйымдастыру;

15.

Оқыту құралдары - адамның табиғи
тұрғыдан ойлап тауып, білім берудің
алға қойылған мақсаттарына жету ұшін
және оқушыларды оқытып-тәрбиелеуді
жүзеге асыру үшін мұғалім мен
оқушылардың қызмет құралы мен оқу
информациясы
ретінде
оқу-тәрбие
процесінде қолданылатын материалдық
объектілері мен табиғаттың табиғи
заттары.

16.

Оқыту құралдары мазмұндылық,
әдістер, ұйымдық формалар сияқты оқу
жұйесі (жобадағы ұлгі) мен оқутәрбие
процесінің, сонымен бірге кез келген оқу
орнының материалдық-оқу базасының
басты базасының да компоненті болып
есептелінеді.

17.

Оқыту құралдарының негізгі қолданылған
мақсаты әрине, оқушылардың сабақтағы ісәрекетін ұйымдастыру, себебі сабақ барысында
ғана оның дұрыс ұйымдастырылуына байланысты
керекті
білімділікті
шеберлікті,
дағдыны
қалыптастыруға болады. Мұғалімнің (өндірістік
оқыту шеберінің) әрбір оқыту құралының
дидактикалық мүмкіндіктерін білуіне байланысты
оқу процесінің маңызы да арта түспек. Шынында
да кез келген оқыту құралының дидактикалық
мүмкіндігі оның оқу тәрбие жұмысындағы рөлін
анықтайды.

18.

Оқыту құралдарының негізгі қолданылған
мақсаты әрине, оқушылардың сабақтағы ісәрекетін ұйымдастыру, себебі сабақ барысында
ғана оның дұрыс ұйымдастырылуына байланысты
керекті
білімділікті
шеберлікті,
дағдыны
қалыптастыруға болады. Мұғалімнің (өндірістік
оқыту шеберінің) әрбір оқыту құралының
дидактикалық мүмкіндіктерін білуіне байланысты
оқу процесінің маңызы да арта түспек. Шынында
да кез келген оқыту құралының дидактикалық
мүмкіндігі оның оқу тәрбие жұмысындағы рөлін
анықтайды.

19.

Оқыту құралдарының негізгі қолданылған
мақсаты әрине, оқушылардың сабақтағы ісәрекетін ұйымдастыру, себебі сабақ барысында
ғана оның дұрыс ұйымдастырылуына байланысты
керекті
білімділікті
шеберлікті,
дағдыны
қалыптастыруға болады. Мұғалімнің (өндірістік
оқыту шеберінің) әрбір оқыту құралының
дидактикалық мүмкіндіктерін білуіне байланысты
оқу процесінің маңызы да арта түспек. Шынында
да кез келген оқыту құралының дидактикалық
мүмкіндігі оның оқу тәрбие жұмысындағы рөлін
анықтайды.

20.

Бекіту сұрақтары:
1. Физиканы оқыту процесіндегі физикалық
эксперименттің ролі қандай?
2. Демонстрациялық эксперименттің әдістемесі
және оған қойылатын талаптарды көрсетіңдер.
3. Ұйымдастыру формасына қарай физикалық
эксперимент қалай жіктеледі?
4. Зертханалық жұмыстарды ұйымдастырып
өткізудің әдістемесі қандай?
5. Физикалық практикумның ерекшілігі қандай?
6. Сыныптан тыс тәжірибелер және бақылаулар
қалай жүргізіледі?

21.

Назарларңызға рахмет!