Алғашқы баспа кітаптары мен баспаханалар

1.

АЛҒАШҚЫ БАСПА КІТАПТАРЫ
МЕН БАСПАХАНАЛАР
Орындаган :Ерсанат Айсана

2.

МАЗМҰН
Басып шығару тарихы
Басып шығару
Әлемдегі ең алғашқы «кітаптар»
Қағаз жасау
Ерте кітаптар
Кітаптар
қызықты мәліметтері

3.

БАСЫП ШЫҒАРУ
ТАРИХЫ
басып шығару тарихы
Баспа машинасы үш рет ойлап табылды: Қытайда, Кореяда және
ортағасырлық Еуропада. Алғашқы басылған кітап Кореяда 704-751
жылдар аралығында ағаш кесу арқылы жазылған деп есептеледі.
Қытайда баспа 581 жылы ойлап табылған. Қытай деректері бойынша –
935-993 жж. Алғашқы дәл күні көрсетілген баспа мәтіні 868 жылы жарық
көрген буддалық алмаз сутраның қытайлық ағаштан жасалған
басылымы болды. Басылған тұмар 704-751 жж. 1966 жылы Оңтүстік
Кореяның Кёнджу қаласындағы ғибадатханада жүргізілген қазба
жұмыстары кезінде табылған.

4.

5.

Типография – баспа өнімін (кітапты) жасау
процесі. Бұл термин көбінесе тарихи контексте
қ олданылады.
басып шығару
Мәтінді, сызбаларды және кескіндерді көшіруге
арналған қорапты басып шығару әдістері бүкіл
Шығыс Азияда кеңінен қолданылады. Ол тоқыма
бұйымдарына, кейін қағазға басып шығару әдісі
ретінде Ежелгі Қытайда пайда болды. Матаға
басып шығарудың ең ерте сақталған үлгілері
қ ытайлы қ болып табылады ж ә не б і зд ің
дәуіріміздің 220 жылдан кешіктірілмейді. Ең
жақын Батыс үлгілері 4 ғасырға жатады және Рим
дәуіріндегі Ежелгі Египетке тиесілі.

6.

лемдегі ең алғашқы «кітаптар»
неше жыл бұрын пайда болды?
Ә
5000 жылдан астам уақыт бұрын әлемде ең алғашқы «кітаптар» пайда
болды, бірақ олар жай ғана балшық тақтайшалар болды. Қазіргіге
ұқ сас к і таптар 1000 жылдан астам уа қ ыт б ұ рын ғ ана пайда болды.
Ең ертедегі «жазушылар» ақпаратты жазу үшін балшық блоктарын
белгілеу үшін таяқтарды пайдаланды. Пісіргеннен кейін балшық
кесектері қатып қалады, сондықтан ақпарат ұзақ уақыт сақталады.
Бұл белгілер әлемдегі ең көне жазу болып табылады: 5000 жылдан
астам уақыт бұрын Месопотамияда шумерлер ойлап тапқан сына
жазуы (xie) әдісі, оны «сазды жазу» деп те атайды.

7.

ЕРТЕ КІТАПТАР
Біздің эрамызға дейінгі 3000 жылдар шамасында
ежелгі мысырлықтар дүние жүзіндегі алғашқы
«қағазды» - папирусты («папирус» деп аталатын
өсімдіктен жасалған жазу құралы) ойлап тапты.
Папирустың ұзын бөлігін алу үшін папирустың
бірнеше бөлігін жабыстырыңыз; содан кейін
шиыршық жасау үшін осы ұзын папирус бөлігін
таяқшаға айналдырыңыз, содан кейін оны сақтау
үшін папирустан тоқылған арқанмен байлаңыз.

8.

ЕЖЕЛГІ ҚЫТАЙДА КІТАПТАР БАСҚАША БОЛДЫ.
ЕЖЕЛГІ ҚЫТАЙЛЫҚ ЖАНУАРЛАРДЫҢ
СҮЙЕКТЕРІНЕ НЕМЕСЕ ТАСБАҚА ҚАБЫҒЫНА
ТАҢБАЛАРДЫ, ЯҒНИ ОРАКУЛ СҮЙЕК ЖАЗУЛАРЫН
ОЙЫП САЛҒАН.

9.

10.

Кейінірек олар қола ыдыстарға ойып тапты ... және кейінірек олар
бамбук немесе жібекке жазу үшін сияны пайдаланды, бұл бамбук
слиптер мен жібек кітаптар.
а аз жасау
Шамамен б.з.д. 2 ғасырда ақылды ежелгі қытайлықтар ағаш қабығы
мен шүберекті шикізат ретінде пайдаланып, нақты қағазды ойлап
тапты. Бұл қағаздың арзандығы ғана емес, оны жасау оңай, ал оның
беті папирусқа немесе пергаментке қарағанда әлдеқайда тегіс
болғандықтан, жазуға қолайлы болды.
Қ ғ

11.

Дүние жүзіндегі ең ерте сақталған нақышталған және басылған кітап
– «Гауһар сутра». Титул парағында он тоғыз таңба ойып жазылған,
олар өте жақсы суреттелген және қылышта шебер.
Түпнұсқа «Гауһар сутра» қазір Лондондағы Британ кітапханасында,
ол әлемдегі ең ерте жазылған және басып шығарылған кітап болып
табылады және «будда шиыршықтарының тамаша үлгісі» ретінде
белгілі.
Бұл «Гауһар сутра» орамға желімделген 7 парақ қағаздан тұрады,
жалпы ұзындығы 488 см, әр парағының биіктігі 76,3 см, ені 30,5 см.
Дунхуан ғылыми-зерттеу институтының құрметті директоры Фан
Цзинши «Гауһар сутраның қылыш шеберлігі өте жақсы және сияны
қ олдануда шебер» дед і .

12.

КІТАПТАР
1.Сурубақ нақылдары: Біздің дәуірімізге дейінгі 3000 ж.
2,Итана эпосы, біздің дәуірімізге дейінгі 2600 ж
3. Пирамида мәтіні: Көптеген тарихшылар, археологтар және
теологтар біздің дәуірімізге дейінгі 2400-2300 жылдар аралығындағы
ә лемдег і е ң к ө не д і ни м ә т і ндерд ің б і р і деп санайды.
4. Ұлы Какина кодексі біздің дәуірімізге дейінгі 2380-2360 жылдар
аралығында табылған алғашқы жазбаша саяси трактат ретінде
кеңінен танымал.
5. Палермо тасы: біздің дәуірімізге дейінгі 25 ғасырға жатады

13.

қызықты мәліметтері
1. Алғашқы кітап «Гауһар сутра» біздің эрамыздың 868
жылы жарық көрді.
2. Типографияны 1440 жылы неміс зергері және
өнертапқышы Иоганнес Гутенберг ойлап тапқан. Ол
металдан әріптерді қиып, қолмен басып шығаратын алты
түрлі шрифт жасады. Суреттегі машинаның мысалы. 1875
жылы британдықтар бірінші автоматты прессті ойлап
тапты.
3. 1501 жылы курсивпен басылған бірінші кітап Вирджилдің
эсселерінің жинағы болып табылады.
4. Алғашқы баспахана немесе сол кездегі типография 1563
жылы Мәскеуде ашылды.
5. Әлемдегі ең ауыр кітаптың салмағы 320 кг. Бұл
географиялық атлас, оны Лондондағы Британ
мұражайында көруге болады.
6. Ең үлкен кітап Амстердам мұражайында сақталған, ол
«Теңіз ережелері». Ені бір метрден асады, қалыңдығы
жарты метрге жетеді, ал биіктігі адам бойында дерлік.
7. Әлемдегі ең қымбат кітап Леонардо да Винчидің кітабы
болды. Бұл айна бейнесінде жазылған «Су, Жер және Аспан
денелері». «Қағаздар» бетінде сіз ғылымның әртүрлі
салаларындағы ғылыми жаңалықтарды оқи аласыз.
Басылымды 24 миллион долларға сатып алды, бірақ кейін оны
Сиэтл өнер мұражайына сыйға тартты.

14.

Назарларыңызға рахмет