Тіл тазалығы

1.

2.

Кейстің мақсаты:
Қазақ тілінің экологиясына
жаргондар мен сленгтердің
жағымсыз әсер етуі және бұл
мәселенің шешімін табу
жолдары

3.

КЕЙСТІҢ МІНДЕТТЕРІ:
қоршаған тілдік ортаны әртүрлі
ластанудан сақтау, тазалау;
қазіргі жастар тіліндегі тілдік
нормадан ауытқулардың жалпы
сипатын білу.

4.

Жастар жаргондарды неге жиі
қолданады? Оларсыз сөйлеуге
болмай ма? Бұл құбылыспен
күресуге бола ма? Осы мәселелер
қарастырылады.

5.

Пікірталасқа
4 шығармашылық топ
қатысады. Олар төмендегідей рөлдерді бөліп
алады:
1. Лингвист- ғалымдар.
Бұл рөлдегілер жаргондардың шығу тегіне,
олардың қолданылу ортасына, тілге тигізер
әсеріне ғылыми тұрғыдан анықтама берулері
тиіс.

6.

Жаргондар мен сленгтердің қолдану аясын
төмендетуге БАҚ пен жарнамалардың тигізер
әсеріне қатысты шаралар ойлап табулары қажет.

7.

2. Журналистер.
Журналистер ірі қоғамдық ұйымнан хат
алады, онда журналистерді БАҚ-та жаргондар
мен қарапайым сөздерді, диалектілерді жиі
қолданатындары үшін айыптаған. Яғни сленг
құбылысы тек жастардың тілінде ғана емес екен,
тұтас қоғамның

8.

дертіне айналып отырғаны туралы айтылады.
Қоғам өкілдері БАҚ қазақ тілінің тазалығы үшін
жастарды
тәрбиелеуге,
тіл
тазалығын
насихаттауға қатысты материалдар жариялауға
тиіс деп санайды. Журналистер осы мәселе
жөнінде «Егемен Қазақстан» газетіне ашық
жауап хат жазулары керек.

9.

3. Жарнама өкілдері.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және
ақпарат министрлігі қазақтың тілін бейәдеби
лексикадан тазартып, қоқырсық сөздерден
арылтуға шақыруға арналған, ұлтымыз қазақтың
шұрайлы бай тілімен мақтанатындай дәрежеде
болуға
үндейтін
әлеуметтік
жарнамаға
жалпықазақстандық байқау жариялайды.

10.

Жарнама өкілдері осындай жарнама ойлап
табулары қажет.
4. Сарапшылар.
Сарапшылар әрбір шығармашылық топтан
келіп түскен ақпаратты талдайды, қорытады,
олардың
өздерінің
алдарына
қойған
мақсаттарына сай жұмыстарын 10 баллдық
шкаламен бағалап, ой-пікірлерін негіздейді.

11.

Әрбір шығармашылық топқа алдын ала осы
сабаққа дайындалып, өздерінің айтар ойын
таныстырылым (презентация) түрінде
жасауларына тапсырма беріледі.

12. Тіл туралы

Жарнама

13.

Сарапшылардың бағалары, сонымен
бірге топтардың айып ұпайлары
төмендегідей жиынтық кестеге
енгізіледі:
Топтар Лингв Журна Жарна Айып Бонуст Барлы
истер листер ма
ұпайла ар
ғы
өкілде ры
рі
1-топ
2-топ
3-топ

14.

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАҚМЕТ!