Болгар дәүләте

1. Татарстан Республикасы Апас районы Чури – Бураш төп гомуми белем бирү мәктәбе

Болгар дәүләте
Татар теле һәм әдәбияты укытучысы
Шәфигуллина Гүзәл Фәрит кызы

2.

Идел һәм Кама арасындагы җирләр болгарларның туган
җиренә әверелә.
Урта Иделдә беренче болгарлар 7 гасыр ахыры – 8
гасыр башында күренә башлыйлар.
Болгарларның безнең якларга соңгы күчешенә 9 гасыр
ахыры – 10 гасыр башында Хәзәр каханлыгына
бәҗәнәкләр һөҗүме сәбәп була.

3.

4.

5.

Иделнең сулъяк ярына Биләр, Болгар, Суар,
Җүкәтау урнашкан.
Иделнең уңъяк ярына дистәләгән шәһәр һәм
авллар, атаклы Ашлы каласы урнашкан.
Кама елгасы тирәсендә халык аз яшәгән.
Мондагы шәһәрләрдән Кашан, Чаллы
калалары мәгълүм.

6.

Илнең халкын төрле кабиләләр тәшкил иткән:
Болгар кабиләләре
Суарлар
Барсиллар
Бәрәнҗәрләр
Биләрләр
Искилләр(Эсегеллар)
10 гасырда шушы кабиләләрнең барысын
берләштергән БОЛГАР халкы формалаша.

7.

Илнең беренче әмире АЛМЫШ.
(Мөселман динен кабул итә. Ул мөселманча
Җәгъфәр ибне Габдулла дигән исем ала.)

8.

9.

10. Идел болгарлары җирле кабиләләр арасында бик тиз әйдәп баручы кавемгә әверелгән. Сабанлы игенчелекне һәм башка яңа һөнәрләрне

актив үзләштергәннәр.

11.

Болгарларның төп шөгыле авыл хуҗалыгы, һөнәрчелек
һәм сәүдә була.
Алар бодай, арпа, тары, борай, ясмык, борчак чәчкәннәр.
Нәселле эре терлек асраганнар. Чыдам атларны –
арбаларга, көчле үгезләрне сабанга җиккәннәр. Тагын
сарык, кәҗә, тавыклар булган.
Ауга йөргәннәр.Кеш, тиен, төлке аулаганнар.
Елгалары балыкка бай булган:мәрсин, чөгә, сазан
балыкларын тотканнар.