Геройны таны

1.

Ә Д Ә Б И Г Е Р О Й ГА Х А РА К Т Е Р И С Т И К А
Б И Р Ү А Л ГО Р И Т М Н А Р Ы
(МАСТЕР-КЛАСС)
ЭШЛӘДЕ: МӨХӘМӘТХАНОВА ГҮЗӘЛИЯ
М И Н Н Е Х А Н К Ы З Ы , Ю ГА Р Ы
К АТ Е Г О Р И Я Л Е ТАТА Р Т Е Л Е
ҺӘМ ӘДӘБИЯТЫ УКЫТУЧЫСЫ.

2.

“Гыйлем юлы – бик кадерле юлдыр, ләкин
бик мәшәкатьле һәм авырдыр. Шулай булса да,
очы-бәхеткә,ахыры камиллеккә барып
туктыйдыр”.
Р.Фәхретдин

3.

”Мәкаль”,
”Табышмак”,
”Сынамыш”

4.

“ӘСӘРНЕ ТАНЫ”
Фәнис Яруллинның “Зәңгәр күлдә Ай коена”
әкияте.

5.

”ГЕРОЙНЫ ТАНЫ”

6.

Әдәби геройга характеристика
б и р ү а л го р и т м н а р ы
Образ-персонаж
булсын өчен кирәкле
алымнар һәм чаралар
1.Тышкы кыяфәте
2.Сөйләме
3.Эш-гамәлләре
4.Башка геройлар
бәяләмәсе
5.Автор бәяләмәсе
Әсәрдән
мисаллар
Комментарийлар
Нәтиҗә
(геройның
характеры)

7.

Образ-персонаж
булсын өчен
кирәкле алымнар
һәм чаралар
1.Тышкы кыяфәте
2.Сөйләме
3.Эш-гамәлләре
4.Башка геройлар
бәяләмәсе
5.Автор бәяләмәсе
Әсәрдән мисаллар
Комментарийлар
Нәтиҗә (геройның
характеры)
Озын толымлы, ике як битенә дә уч төбе
кадәрле кап-кара миң үскән.
Балыкчы кызы, миңнәреннән
оялып,урамга төннәрен генә чыга.
Бик оялчан кыз.Бу аның
инсафлы булуын
күрсәтә.
-Әй сөйкемле Ай,матур Ай,әз генә түз.Мин
хәзер...
Башкаларга карата мөнәсәбәте
яхшы.
-Алай әйтмә,мин чибәр түгел,мин ямьсез.Шул
ямьсезлегемнән оялып,мин көндезләрен урамга
да чыкмыйм.
Үзе турында югары фикердә
түгел.
Бик итагатьле кыз.Бу
аның яхшы тәрбия
алганын күрсәтә.
Йөзә белмәвен дә онытып,суга ташланган.
-Чибәркәй дип,мин ялганламадым.Син
,чынлап та, дөньяда иң-иң чибәр кыз.
Ай аның йөзенә,якты нурларын ягып
калдырган икән.Ул аны күңеле матур
кешеләргә генә эшли.Кемгә дә булса яхшылык
эшләп карагыз, шунда сез айның тылсымлы
нурларында коенгандай матурланып
китүегезне күрерсез.
Башкаларга ярдәм итү турында
уйлый.
Бик ярдәмчел кыз.Бу
аның бик тә тәртипле
икәнлеген күрсәтә.
Айның аңа ягымлы ,матур сүзләр
әйтәсе килгән,чөнки ул аны
коткарган.
Күңеле матур,шул
матурлыкны башкалар
белән дә уртаклаша ала.
Яхшылык эшләү кешене
матурайта.
Күңеле матур
кешеләрнең йөзләре
якты.Аларга гел
яхшылык эшләү бәхет
китерә.

8.

Бу мәкальләр кайсы геройга туры килә?
1.
2.
3.
4.
Көнченең күңеле тар булыр.( ЧУРТАН)
Сүздә мактанма,эштә мактан.(ГӨБЕРЛЕ БАКА)
( АЙ)
Вөҗданы пакь-йөзе ак.
Батырлыкта-матурлык. Яхшылык
( АЙСЫЛУ)
җирдә ятмый.

9.

Ә Д Ә Б И Г Е Р О Й Т У Д Ы Р ГА Н Д А , Я З У Ч Ы
АЛДЫНДА ТОТКАН
М А КС АТ
КҮЗ
Әдәби герой тудырганда,язучы аны теге яки бу холыкфигыльгә ия кеше итеп күзаллый. Әгәр геройның холыкфигыль сыйфатлары эш-гамәлләрендә,уй-фикер, теләкомтылышларында калку сурәтләнә икән,аны характер дип
атау кабул ителгән.Әлбәттә, һәр кеше үзенчәлекле холык-
фигыльгә ия.Ләкин һәркемнең дә характеры ачык күренеп
тормый,күзгә ташланмый. Шуңа күрә дә характер дип шәхси
сыйфатлары көчле,истә калырлык персонажларга әйтәләр.

10.

Ә Д Ә Б И Г Е Р О Й ГА Х А РА К Т Е Р И С Т И К А
АЛГОРИТМНАРЫ
1.Геройның әсәрдәге образлар системасындагы урыны.
2. Геройның эчке дөньясы:
- башкаларга мөнәсәбәте;
- эчке кичерешләре, уй-фикерләр юнәлеше.
3. Авторның геройга мөнәсәбәте.
4. Әсәрдәге геройның аерым сыйфатлары ничек тасвирлана?:
- портрет ярдәмендә;
- автор сыйфатламасы аша;
- башка геройлар бәяләмәсе аркылы;
- эш-гамәлләре мисалында;
- сөйләмдә;
- башка катнашучылар янәшәлегендә.
БИРҮ