Жаңартылатын энергия көздеріндегі электр станциялары. Дәріс 3

1.

2.

Электр стансалар және қосалқы стансалар пәні
Дәріс 3
Жаңартылатын энергия көздеріндегі
электр станциялары
Орындаған: Электр энергетика жүйелері кафедрасының аға оқытушы
Мукашева Райгуль Толеухановна
[email protected]

3.

Дәріс жоспары
1. Жел электр стансалары.
2. Күн электр стансалары
Әдебиет
1. Г. Х., Хожин Электр станциялары мен қосалқы станциялар. Оқулық, Қазахстан
Республикасы білім және ғылым министерлігінің «Оқулық» республикалық ғылыми практикалық орталығы бекіткен, «Полиграфкомбинат» ЖШС, Алматы, 2014, - 452 б.
2. Рожкова Л.Д., Козулин B.C. Электрооборудование электрических станций и
подстанций: Учебник для сред. Проф. Образования/Л.Д. Рожкова, Л.К. Карнеев, Т.В. Чирков. –
4-е изд., стер. М.: Издательский центр «Академия», 2007. – 448 с.
3. Хожин Г.Х., Леньков Ю.А. Русско-казахский словарь по специальности
«Электроэнергетика», Алматы, TSN – Compani, 2009, 296с.
4.https://eenergy.media/wp-content/uploads/2018/02/analiz-rynka-elektroenergii-kazakhstana-za2017.pdf

4.

Жел электр станциясы - бір немесе бірнеше жерде жиналған және бір желіге біріктірілген бірнеше
жел қондырғылары. Ірі жел электр станциялары 100 немесе одан да көп жел генераторларынан
тұруы мүмкін
Жел электр станцияларының түрлері
Жер үстінде
Жел генераторлары төбелерде
орнатылады
Жағалауда
Жағалаудағы жел электр станциялары
теңіз немесе мұхит жағалауынан сәл
қашықтықта салынуда
Қайраң
Қайраң жел электр станциялары
теңізде салынуды: жағадан 10-60
шақырым да

5.

Тігінен
бағытталған
айналу осімен
Жел генераторлар
түрлері
Ауа ағынына
перпендикуляр
бағытталған
көлденең
Көлденең, ағынға
параллель
бағытталған
Көлденең осьтік
жел қозғалтқыштар
Тік осьтік
жел қозғалтқыштар
Жел қондырғысының негізгі компоненттері, жел доңғалағынан басқа, мұнара, мультипликатор
және генератор болып табылады.

6.

ВЭУ өнімділігін анықтайтын негізгі фактор - желдің жылдамдығы. Жел энергетикалық жабдықтарын
өндірушілер жел агрегатының құжаттамасында желдің минималды, номиналды және максималды
жылдамдығы сияқты маңызды көрсеткіштерді келтіреді
Тораптық жел энергетикалық қондырғылар
Қазіргі уақытта ЖЭҚ энергия жүйесіне жұмыс істеген кезде ЖЭҚ электр энергиясын өндіру
жүйелерінің екі түрі басым таралды .
Тұрақты айналу жиілігі
Айнымалы айналу жиілігі
Энергия жүйесінде жұмыс істеу кезінде ВЭУ электр энергиясын өндіру жүйелері

7.

Жел электр станциялары
артықшылықтары :
Жел электр станциялары
кемшіліктері :
• Жел электр станциялары қоршаған
ортаны зиянды шығарындылармен
ластамайды.
• Жел энергиясы, қазбалы отыннан
айырмашылығы, таусылмайды.
• Қашықтағы жерлер үшін жел электр
генераторларын орнату ең жақсы және
арзан шешім болуы мүмкін.
•Жел табиғи түрде тұрақсыз, бұл жел
энергиясын пайдалануды қиындатады.
• Жел электр станциялары әртүрлі
дыбыстық спектрлерде адамдарға
зиянды шу шығарады. Әдетте жел
қондырғылары тұрғын үйлерден 35-45
децибелден аспайтын қашықтықта
салынады.
•Жел электр станциялары құстарға
зиян келтіреді, егер олар қоныс аудару
және ұя салу жолдарында орналасса.

8.

Күн жылу электр станциялары (СЭС) жылу және электр энергиясын өндіру үшін қолданылады.
Жылу өндіру әдісі бойынша КЭС бөлінеді:
- күн тоғандары
- күн концентраторлары (айналар)
Күн энергиясын концетрациялау неғізгі түрлері
Мұнаралық жүйе
Параболалық жүйе
Тарелкалы жүйе

9.

Фотоэлектрлік түрлендіргіштер. Фотоэлектрлік түрлендіргіштердің көмегімен күн энергиясын
электр энергиясына тікелей түрлендіру қазіргі уақытта жаңартылатын энергияны дамытудың ең
серпінді бағыттарының бірі болып табылады. Кез-келген фотоэлектрлік түрлендіргіштің негізі-күн
элементі (КЭ).

10.

Күн Электр станциясы
жұмысының негізгі
принциптері:
- Орнатылған күн
батареялары (күн
модульдері) арқылы күн
энергиясын алу);
- Тұтынушыға электр
энергиясын үздіксіз беруді
қамтамасыз ететін
аккумуляторларды қайта
зарядтау
- Тұтыну желісіне энергия
беру
- Артық энергияны
Электрмен жабдықтаудың
магистральдық желілеріне
шығару (егер мұндай желі
болса)

11.

Күн электр станциялары
артықшылықтары:
Күн электр станциялары
кемшіліктері :
- Дәстүрлі энергия түрлеріне бағаның
үнемі өсуі жағдайында энергия көзінің
болашағы, қол жетімділігі және
сарқылмайтындығы
- Ауа-райына және күннің уақытына
тәуелділік.
-Орташа ендіктердегі маусымдылық
және энергия өндірісі мен энергия
қажеттілігі кезеңдерінің сәйкес келмеуі.
- Сирек элементтерді (мысалы, индий
және теллур) қолданумен байланысты
құрылыстың жоғары құны)
- Шағылысатын / сіңіретін бетті
ластанудан мерзімді тазарту
қажеттілігі
- Электр станциясының үстіндегі
атмосфераны жылыту

12.

БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ
1. Жел электр қондырғысының схемасы, ерекшеліктері және жұмыс
принципі.
2. Электр энергиясын өндіруге арналған жел энергетикалық
қондырғыларды жіктеу і?
3. Қазақстандағы жел энергетикасы?
4. Фотоэлектрлік түрлендіргіштер?
5. Қазақстандағы күн энергетикасы?
6. Күн және жел эектр стансаларының артықшылықтарымен
кемшіліктері

13.

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ