Ал жапайы

1.

2.

ЖЫЛУУЛУК
КЫЙМЫЛДАТКЫЧТАР

3.

Эпиграф:
«Мурда
жаратылыш адам
учун коркунучта болсо, азыр
адам жаратылыш учун
коркунучта»
Жак Ив Кусто.

4.

Ал жапайы
Күч коркунучтуу
Уялап жаткан – анын аты – «буу».
В.Г.Бенедиктов

5.

Сөздүктөр:
Атмосфера,
Экология,
Кыймылдаткыч,
Көмүр
кычкыл газы,
Электроунаа,
Генератор.

6.

Жылуулук
кыймылдаткычтар жана
айлана чойрону коргоо.

7.

-
Кыймылдаткычтардын
кайсы турун
билесинер?
- Электрдик, жылуулук ж . б.

8.

-
Электрдик
кыймылдаткычта
кандай айлануу журот?
- Электр энергиясы
механикалык энергияга
айланат

9.

-
Генератордочу?
- Механикалык энергия
электр энергиясына
айланат

10.

-
Жылуулук
кыймылдаткычтарда ички
энергия эмненин
эсебинен журот?
- Отундун эсебинен.

11.

Отун.
Отундун күйүү жылуулугу
1.Кургак жыгач
–
1,0*107 Дж/кг
2.Таш көмүр
–
2,7*107 Дж/кг
3.Жаратылыш газы
–
4,4*107 Дж/кг
4.Нефть
–
4,4*107 Дж/кг
5.Бензин
–
4,6*107 Дж/кг
6.Керосин
–
4,6*107 Дж/кг

12.

Жылуулук
кыймылдаткыч
деп, отундун ички
энергиясын механикалык
энергияга айландыруучу
машина аталат.

13.

Жылуулук
кыймылдаткычтарынын
түрлөрү:

14.

15.

Буу машинасы.

16.

Ичинен күймө кыймылдаткыч

17.

Газ жана буу турбинасы

18.

Реактивдүү кыймылдаткыч:

19.

Томас Севери

20.

Буу машиналарын
конструкциялаган
окумуштуу-конструкторлор:

21.

Д.Папен

22.

Д.Папендин машинасынын
схемасы (1674 жыл)
Цилиндрдин төмөнкү
бөлүгүнө порох салынып,
күйгүүлгөн. Пайда болгон
газ поршенди өйдө
түрткөн. Поршендин
сыртынан мудак суу
коюлат. Поршень өзүнүн
салмагы жана
атмосфералык
басымдык негизинде
ылдый түшүү менен жүктү
өйдө көтөрөт

23.

Т.Нькомен

24.

Томас Ньюкомен 1712
Төмөнкү клапан аркылууу даяр, буу
бере тургандай кылып Папендин
машинасынын түзгөн.
Негизи деталь бул поршень жүк
аркылуу теңделип турат.
Цилиндрин ичинде эркин
кыймылга келет. Буунан басымы
поршенди өйдө көтөрөт.
Резервуардан муздак суу
чыгарар, цилиндрде ваакуумду
пайда кылат. Атмосфералык
басым поршенди ылдый түшүрөт.
Муздаган суу труба басымга
ылдый түшөт, ашынча буу клапан
аркылуу сыртка чыгат.

25.

И.И.Ползунов

26.

И.И.Ползуновтун
машинасы (1763 жыл)
Универсалдуу
машинанын
тынымсыз кыймылы
абалы үйлөөгө, отко
абаны айдап
жеткирүүгө
негизделген

27.

Д.Уатт

28.

Джемса Уатттын машинасы (1784
жыл)
Машинанын кош кыймылын ойлоп тапкан мезгил мезгили менен
бууну поршендин өң жагына, сол жагына жиберип турган. Машина
кубатту болгонсуп жай иштеген. Майдыөз коротуп, бууну аз талап
кылган.
Кыймылдаткыч бардык машиналага үчүн жараган.

29.

«Жаратылышка адамдын бийлигин
жогорулаткан»
Уаттын эстелигинде жазылган сөз.

30.

31.

32.

33.

34.

Бир
жеңил машина жылына 4т.
кычкылтек талап кылып,
атмосферага 40кг. азот окисин,
200кг. ар түрдүү көмүр кычкыл
газын бөлүп чыгарат.

35.

36.

Айлана
чөйрөнү коргоо – бул
бирибиздин ишибиз, жана ар
бирибиз милдеттүү түрдө
катышуубуз зарыл.

37.

Өтүлгөн теманы
бышыктоо.
1.Жылуулук кыймылдаткычтардын
түрлөрү.
Аны колдонулуушу терс жактары
кайсылар
2.Алардын иштөө принциби.
3.Кыймылдаткычтардын айлана чөйрөгө
таасири.

38.

Үйгө
тапшырма
?25 окуп келүү?
«Кщндщн энергиясын жерде
колдонуу» доклад даярдап келщщ

39.

Рефлексия
Мен
бщгщн
билдим…
Мага сабак…