Алканнар темасын гомумиләштерү

1. Апас районы ТР

Алканнар
темасын
гомумиләштерү
Чирмешән урта
мәктәбенең химия
укытучысы
Ахмадуллина Т.Г.

2. Нинди кушылмаларны чикле УВ дип атыйлар. Мисаллар китерегез

УГЛЕВОДОРОДЛАР–
ике химик элемент – УГЛЕРОДТАН һәм ВОДОРОДТАН торучы
органик кушылмалар.

3.

АЛКАННАР (чикле, туендырылган,
парафиннар) –
Гомуми формуласы CnH2n+2 булган, водород
һәм башка химик элементларны куша алмый
торган органик кушылмалар.

4.

Бары тик алканнар формуласы
язылган рәтне күрсәтегез
А) С2 Н4; С3 Н6; С4 Н8;
Б) С2 Н6; С3 Н8; С4 Н10;
В) С2 Н2; С3 Н4; С4 Н6;
Г) С2 Н2; С2 Н4; С2 Н6;

5. 1. Нинди матдәләрне гомологлар дип атыйлар. Мисаллар китерегез

2. Нинди матдәләрне изомерлар дип
атыйлар.
3. Метан
молекуласының
пространство
төзелеше

6. Бирелгән матдәләрнең 2 гомологын, 2 изомерын һәм исемнәрен языгыз.

СН3
СН3
∕
∕
СН3- СН2 – СН – С – СН2 - СН3
\
СН3
СН3- СН2 – СН – СН2 - СН – СН2 - СН3
\
\
СН3
СН3

7.

Түбәндәге матдәләрнең структур
формулаларын язарга.
а) 2-метилпентан; 2,5,6-триметилоктан; 3,3диметилгексан; 2,4-диметил-4-этилоктан.
б) 2-метил-4-этилгексан; 2-метил-4,4диэтилоктан; 2,2,3-триметилбутана.
в) Наркоз өчен агулы һәм тиз кабынып китүче
хлороформ урынына
1,1,1 трихлор-2-хлор-2-бромэтан (наркотан)
кулланалар.

8. Мәсьәләне чишегез

а) Чикле УВ ның һава буенча тыгызлыгы 4,414.
Матдәнең МФ табыгыз.
б) Чикле УВ хлорлы кушылмасының чагыштырма
молекуляр авырлыгы 237. CI масса өлеше - 89,9%;
углеродның масса өлеше - 10,1%. Матдәнең МФ
табыгыз

9. Схеманы чишәргә

а)
С2 Н6 → С2 Н5Сl→ C4 H10 → СО2 → СО → CH4
б) С → СН4 → СН3 Cl → C2 H6 → C2 H5 Cl
--------------------------------------------------------------------------в) ∆→ Х1 + CI2 t → Х2 Mg ,t→ X3 + H2t Ni→X3 Br2 hᵞ→ X4
Барлыкка килгән соңгы продукт:
а) 1- бромпропан
в) 2 – бромпропан
б)1,2- дибромпропан г) 1,3 -дибромпропан
---------------------------------------------------------------------------
Алюминий карбиды→метан→углекислый газ →
СО → метан →нитрометан

10. Реакция тигезләмәсен языгыз

а)1,3-дибромбутан Zn белән реакциягә кергәндә нинди
циклопарафин барлыкка килә.
--------------------------------------------------------------------------- б)Циклобутанның кислородта тулысынча оксидлашу
тигезләмәсен языгыз.
------------------------------------------------------------------------------ в) Циклопропан һәм циклопентанның хлор белән
реакциягә кертегез. Алар арасында нинди аерма бар.

11. Мәсьәләне сайлап чишегез

5,6 л метан һәм 28 л хлор тәэсир итешкәндә барлыкка
килгән трихлорметанның массасын табара. Продуктның
чыгышы теоретик мөмкинлекнең 70% тәшкил итә.
--------------------------------------------------------------------------- Билгесез органик матдәнең һава буенча тыгызлыгы 2 тигез,
С масса өлеше – 82%, Н - 17,3 %. Матдәнең МФ табыгыз.

12. Мәсьәләне сайлап чишегез

44,8 л метан янганда 1674 кДж җылылык аерылып
чыккан. Метан януның термохимик тигезләмәсен ягыгыз.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------- Монобромалканда бромның масса өлеше 53% матдәнең
МФ табыгыз, аның һәм изомерларының структур
формуласын төзегез.

13. Мәсьәләне сайлап чишегез

4,26 г иодаметанны металлик натрий белән җылытканда
0,269л этан барлыкка килгән. Продуктның чыгышы
теоретик мөмкинлекнең ничә % тәшкил иткән?.
------------------------------------------------------------------------------ 64,4 г 1,4-дибромбутан 20,5 г металлик натрий белән
тәэсир итешкәндә барлыкка киләгән циклоалканның
формуласын, массасын табарга. Продуктның чыгышы
теоретик мөмкинлекнең 85 % тәшкил итә.

14. Өй эше