Бастауыш сынып оқушыларының мектепке бейімделуінде ұстаздың рөлі

1.

1 «Б» сынып оқушыларының
мектепке бейімделуі

2. М а қ с а т ы :

Мақсаты:
Бастауыш сынып оқушыларының мектепке
бейімделуінде ұстаздың рөлі.
Мектептке бейімделу кезеңінде кездесетін
қиындықтар әсері.
Бастауыш сынып оқушыларының
даярлығын аспектілерін айқындау.
Ұстаздың негізгі көңіл аударуға тиісті
бейімделудің шарттарын қарастыру

3. М і н д е т т е р і :

Міндеттері:
Баланың мектепке интеллектуалдық дайындығын
көтеру жолдарын қарастыру.
Баланың мектепке әзірлік өлшемдерін талдау,
Баланың мектепке деген ынтасын,
қызығушылығын арттыру жолдарын;
Бастауыш сынып ұстазының бойындағы ізгілікті
қасиеттердің оқушы бейімделуіндегі
маңыздылығын;
Баланың мектепке бейімделу нышандарын анықтау.

4. 2023-2024 оқу жылында 1 «Б»сынып оқушыларының мектепке бейімделуін диагностика және коррекция жұмыс жоспары

№
Өткізілетін іс- шаралар
әдіс тәсілдер
Мерзімі
1
1 сынып оқушыларының
мектепке бейімделуін байқау
Бақылау
Қыркүйек 1 апта
2
Мектепке дайындығын
бағдарлау 4
Ауызша сұрақтар
2 апта
3
Графикалық диктант
Тест
2 апта
4
Саусақ қозғалыстары
Тест
2 Апта
5
Мектепке қарым- қатынасы
тест
2 апта
6
Түзету жұмыстары
Ойын, жаттығулар ,
ертегі терапиясы
2 апта
7
Ата - аналармен жұмыс
Баяндама, кеңес беру,
ұсыныстар
2 апта

5. 2023-2024 оқу жылында 1 «Б» сынып оқушыларының мектепке бейімделу диагностикасы

№
Оқушының аты- жөні
Өзін-өзі бағалау
Ер адамның
суретін салу
Сөйлемді көшіру
Үлгі және ереже
Графикалық
диктант
Саусақ қозғалысы
Мектепке қарым
қатынасы
Нүктелерді көшіру
Мектепке
дайындығы
2023-2024 оқу жылында 1 «Б» сынып оқушыларының
мектепке бейімделу диагностикасы
1
Айтуар Рауан Калдыбекулы
+
-
+
-
+
+
+
+
-
2
Аман Мирас Хуанганұлы
+
-
+
+
+
+
+
+
+
3
Амирова Аделина
+
+
+
+
+
+
+
+
+
4
Аяболот Айсұлтан
+
-
+
+
+
+
+
+
+
5
Әмірқұл Арсен Жеңісбекұлы
+
-
-
-
-
+
+
-
-
6
Барат Мадияр Ерланұлы
+
+
+
+
+
+
+
+
+
7
Жайнақбай Омар Бүркітұлы
+
-
+
-
+
+
-
+
-
8
Жамуратова Асель Бакытбековна
+
-
+
-
+
+
+
+
+
9
Жылқыайдар Шапағат
Берікбайұлы
+
+
+
+
+
+
+
+
+
10 Камаладин Нұрберді
+
+
+
+
+
+
+
+
+

6.

Ер адамның суретін салу
Сөйлемді көшіру
Үлгі және ереже
Графикалық диктант
Саусақ қозғалысы
Мектепке қарым
қатынасы
Нүктелерді көшіру
+
-
+
+
+
+
+
+
+
12 Кулмырзаева Еркеназ Айбековна
+
-
+
+
-
+
+
-
+
13 Куралбаева Айша Аскаровна
+
-
+
+
+
+
+
+
+
14 Кітапхан Нурали Нәктілекұлы
+
-
+
-
-
+
+
+
-
15 Марат Амина Меирманқызы
+
+
+
+
+
+
+
+
+
16 Мырзамурат Дидар Тойбекулы
+
-
+
+
+
+
+
+
+
17 Оразкенов Нургалым
Айдарханович
+
-
+
-
+
+
+
-
+
18 Туғанбай Нұрсыйла
Құдайбергенқызы
+
-
+
-
+
+
+
+
-
19 Чукерхан Айбар Хуандахулы
+
-
+
+
+
+
+
+
+
Оқушының аты- жөні
Мектепке дайындығы
Өзін-өзі бағалау
11 Кеншиликова Айзере Сахиева
№

7.

Еліміздің бүгінгі, ертеңі – болашақ жас ұрпақтың қолында, — ал жас ұрпақтың
тағдыры – ұстаздардың қолында. Қазіргі таңда бастауыш сынып ұстаздары үшін
оқушыларының мектепке дайындығы мен бейімделуі бірқатар кедергілер мен
қиындықтарға толы. Қазіргі заманда 6 жасар балаларды мектепке оқытуға дайындау
өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Алты жасар баланың алғаш рет мектепке
келуі — балаға да және оның ата-анасына да өте жауапкершілікті кезең болып
саналады. Оқу әрекетіне еш ауыртпалықсыз әрі табысты кірісіп кету үшін баланың
дені сау және жан-жақты даярланған болуы қажет.Осыған орай мен оқушылардың
мектепке, оқу үрдісіне тез бейімделуін қатаң бақыладым. Биылғы 2023-2024 оқу
жылында 1 «Б» сыныбында 19 оқушы болды. Соның ішінде 7-еуі қыз бала, 12-і ұл
бала. 2 оқушы осы мектептің даярлық тобында болған, 5 оқушы балабақшасына
даярлық тобына бармаған. 12 оқушы балабақшасынаң келген.

8.

Толық отбасы – 15
Толық емес отбасы – 4
1) Туғанбай Нұрсыйла
2) Жамуратова Асель
3) Жылқыайдар Шапағат
4) Амирова Аделина
Көп балалы отбасы – 10
1)
Айтуар Рауан
2)
Аман Мирас
3)
Аяболот Айсұлтан
4)
Барат Мадияр
5)
Жайнақбай Омар
6)
Кітапхан Нурали
7)
Кулмырзаева Еркеназ
8)
Қуралбаева Айша
9)
Мырзамурат Дидар
10) Чукерхан Айбар
Аз қамтылған отбасы -2 оқушы
1) Әмірқұл Арсен
2) Кеншеликова Айзере – жаңадан Өзбекстаннан көшіп келді,азаматтық алған жоқ.
5-жаста – 3 оқушы: Айтуар Рауна, Әмірқұл Арсен, Куралбаева Айша.
6-жаста – 14 оқушы.
7-жаста – 2 оқушы: Мырзамурат Дидар ,Чукерхан Айбар.

9. 1Б сынып оқушыларының мектепке дайындық деңгейінің көрсеткіші

Даярлық тобынан келген 2 бала
Жақсы дайындықтағы-2 бала-100%
Орта дайындықтағы -0 бала-0%
Төмен-0 бала-0%
Бала бақшадан келген 12 бала
Жақсы-4 бала- 33%
Орта -5 бала- 42%
Төмен- 3 бала -25%
100
45
90
40
80
35
70
30
60
25
жақсы
жақсы
50
40
30
20
10
0
орта
төмен
орта
20
15
10
5
0
төмен

10.

Әдетте мектепке бейімделудің 4 деңгейі болады: жоғары, орта, төмен және өте
төмен.Менің оқушыларым менің тәртібім мен менің талаптарыма үйрене бастады. Атааналармен өткізілген сынып жиналысында, мектеп ішілік жалпы жиналыста оқушының
мектепке бейімделуі жайлы көп сөз қозғалған болатын. Сондықтан ата-аналармен де
тығыз жұмыс жүргізілді. Оқудың алғашқы аптасында-ақ кейбір оқушылар өздерін әлі
оқушы сезіне қоймады. Өздерін даярлық сыныптағыдай сезініп, іс-әрекеттер жасай
бастады. Тек оқудың 5-6 апталарында жұмысқа қабілеттілік көрсеткіштері тұрақты бола
бастайды және біртіндеп жоғарылайды. Оқумен байланысты барлық жүктемеге қатысты
тұрақты бейімделу басталды. Оқу жүктемесіне ағзаның физиологиялық бейімделуі қиын
кезең болғанымен, ол оқудың 5-6 апталарында аяқтала бастады. «Мектеп күйзелісі» бұл баланың мектепке баруымен байланысты психикалық күйінің бұзылуы сияқты
жылау, мектепке барғым келмейді деген оқушы тарапынан қылықтар болды. Балалардың
ішінен мектепке бейімделу ауыр, қиын болған оқушы Әмірқұл Арсен. Менің ойымша
менің оқушыларымның бейімделудің ауыр болған жоқ. Бірақ бастапқы бетте
жаңартылған бағдарлама бойынша оқушылардың оқу тәртібі және оқу жүктемесі аса
ауыр болды.Тіпті мен үшін де. Денсаулық жағдайына байланысты кейбір оқушылардың
бейімделуі қиын болатын шығар. Менің оқушыларымның арасында денсаулығында
кінәрәті бар оқушы Жамуратова Асель арнайы аңықтамасы бар. Қалған оқушылар
денсаулық тобының негізгі тобында. Әлеуметтік-психологиялық тез бейімделді. Қазіргі
таңда менің оқушыларым мектепке бейімделіп болды деген ойдамын. Алғашқы уақытта
мен тек оларға сапалы білім мен тәрбие беруде көп жұмыс жасаймын деген ойдамын.
Себебі білімді, тәрбиелі оқушылар мұғалімінң мәртебесі мен мақтанышы.

11. Графикалық диктант

1 «Б»
Жоғары
6
Орта
9
Төмен
4

12. Графикалық диктанттар

Баланың қолдарының ұсақ
моторикасын дамытады
Баланы белгілі бір тапсырмаға
назар аударуға үйретеді
Зейінді жаттықтырады
Фонетикалық қабылдауды
бейнелеу мен графиканы
байланыстырады
Баланы сол және оң ұғымдарын
есте сақтауға ұйретеді
Барлық графикалық диктанттар
баланың ой-өрісін кеңейтуге,
дәптерде сызуды үйренуге, сөздік қорын молайтуға, объектілерді
бейнелеудың әртүрлі тәсілдерімен және нұсқаларымен танысуға
көмектеседі.

13.

• Ұсыныс: мектепке бейімделуі төмен оқушыларға ерекше
зейін аударып, оларда оқуға деген жағымды қатынас орнату,
өзін-өзі бағалауы төмен оқушыларда өзіндік бағасын
жоғарылату үшін қолдап, жағдай жасауға көмектесу, төмен
ұпай жинаған оқушыларда танымдық мотивацияны дамыту,
оқушылардың мектепке деген қатынасын оң арнаға түсіру,
мектептік өмірге үйрету қажет, ол үшін бала мектепке білім
алып тәрбиелену үшін келетінін үнемі айтып отыру қажет,
оқушыларда кеңістіктік байланыстар орнату қабілетін,
көрнекілік қабылдау дәлдігін дамытқан жөн.

14. Ұ с ы н ы м д а р мен к е ң е с т е р:

1. Сөйлемейтін бала басқаның да сөзін
ұқпайтынын есте ұстаңыз. Оқушы сөйлеп тұрып
та өзін тыңдай білуді үйренуі керек
2. Балаға мадақтау маңызды: сөзбен, көзқараспен,
іс –әрекетпен.
3.Ештеңеге қарамастан балаға әрқашан сеніп, оны
қолдап отыру керек.
4. Тәрбиені қайшылыққа әкелмеу

15. Атқарылған іс-шаралар

16.

17.

18.

19.

20.

Ата-аналарға ұсыныс
- Баланың оқушы болуға ұмтылысын қолдаңыз. Оның мектептегі істеріне сіздің
шынайы жетістіктері мен қиындықтарына шынайы қарым- қатынасыңыз жаңа орны
мен іс-әрекетінің маңыздылығын түсінуіне көмектеседі.
- Баламен балаңыз мектепке оқу үшін келеді. Баланың қателік жасауға құқы бар.
Бірінші сынып оқушысымен бірге күн тәртібін жасаңыз, оны орындауын қадағалаңыз.
- Оқу машықтарын меңгерудің бастапқы кезеңінде байқалатын кемшіліктерді елеусіз
қалдырмаңыз. Балада, мысалы, тіл кемістігі болса, оқудың бірінші жылында қолға
алыңыз.
- Бірінші сынып оқушысының жұмысында міндетті түрде мадақтауға болатын нәрсені
іздеңіз. Есіңізде болсын, мадақтау мен эмоциялы қолдау («керемет», «сен өте жақсы
орындадың») адамның ақыл-ой жетістігін көтереді.
- Егер сізді баланың жүріс-тұрысында, оқу істеріне бір нәрселер алаңдататын болса,
мұғаліммен немесе мектеп психологінен ақыл-кеңес сұрауға ұялмаңыз.
- Мектепке келгеннен кейін балаңыздың өмірінде сізден гөрі беделді адам пайда
болады. Бұл-мұғалім. Бірінші сынып оқушысының өз мұғалімі туралы пікірін
сыйлаңыз.
- Оқу оңай емес, жауапкершілікті еңбек. Мектепке келу бала өмірін өзгертеді, бірақ
оны ойыннан бөлмеу қажет. Ойын жаттығуына керекті уақыт қалуы керек.