Җисемнәрнең йөзүе. Тере организмнарның су тирәлегенә җайлашуында физик законнарның чагылышы

1. Җисемнәрнең йөзүе. Тере организмнарның су тирәлегенә җайлашуында физик законнарның чагылышы.

2.

3.

“Су! Синең төсең дә, тәмең дә, исең дә юк.
Сине сүрәтләп булмый, синең белән
хозурланып кына була. Тормыш өчен син
кирәк, дип әйтергә ярамый: син – үзең
тормыш. Син безгә шатлык бирәсең, аны
аңлатырга мөмкин түгел. Син дөньядагы
иң зур байлык”
Антуан де Сент-Экзюпери.

4.

FА g cVт
FA
Fав
Сыеклыктан җисемне этеп
чыгару көче нәрсәгә тигез?
Ул көч кая таба юнәлгән?
Җисемгә тагын нинди көч тәэсир
итә? Ул көч кая таба юнәлгән?
Авырлык көчен ничек табарга?
Җисемне сыеклыктан этеп
чыгару көчен ничек табарга?
Fав mg
Бер туры сызык буенча юнәлгән
көчләрнең бердәй тәэсир
итүчесен ничек табарга?

5.

Без нәрсәләр беләбез?
Безгә нәрсәләр белү
кызыклы?
Диңгез һәм океаннарда
корабльләр йөзә.
Физика законнары
нигезендә бу хәрәкәтләрне
ничек аңлатырга?
Һава шарлары, кәгазь
очкычлар очалар.
Су асты көймәләре суда
хәрәкәт итәләр.

6.

Җисемнең күләме зуррак булган саен
сыеклыкның бу җисемне этеп чыгару көче
зуррак була.
Сыеклыкның тыгызлыгы зуррак булган саен,
җисемгә тәэсир итүче этеп чыгару көче дә
зуррак була.

7.

Җисем бата
Җисем калкып чыга
FА Fав
FА Fав
Җисем сыеклык эчендә
йөзә
FА Fав
Җисем сыеклык өстендә
йөзә
FА Fав

8.

9.

керосин
Савытка өч төрле сыеклык
салыйк: су, кургаш һәм
керосин.
Алар ничек
урнашыр?
су
кургаш
парафин
бөке
тимер
Савытка өч төрле шар
салыйк: парафин, тимер
һәм бөке. Алар ничек
урнашачак?

10. Йөзүче айсберг

Айсберг диңгез суында йөзә. Аның
күпме өлеше суда батып тора?
Диңгез суының тыгызлыгы 1030
кг/м3, бозның тыгызлыгы 900 кг/м3,
g=9,8 Н/кг дип алырга.
Бирелә:
ρсу=1030 кг/м3 , ρбоз=1030 кг/м3
Табарга: N бат
N
Чишү:
Айсбергның авырлыгы Р=m•g=V•ρбоз•g
Архимед көче FA=g•ρcу•Vбат
Р=FA, V•ρбоз•g =g•ρcу•Vбат
V•ρбоз =ρcу•Vбат
N бат боз
900
9
N
су 1030 10