Татар халкының күренекле мәгърифәтчесе

1. Кукмара районы Байлангар авылы гомуми урта белем мәктәбе

Татар халкының күренекле мәгърифәтчесе
Таип Гыйльман улы Яхин –авылдашым
Х.Г.Вакказов - югары квалификацион категорияле
татар теле һәм әдәбияты укытучысы,
Татарстанның атказанган укытучысы

2. Теманың актуальлеге

Кукмара районы (элеккеге Мамадыш
өязе) Байлангар
авылында дөньяга
килгән Мөхәммәттаип
Гыйльман улы
Яхин (1844-1910 еллар) - XIX гасыр
ахыры - XX гасыр башында татар
дөньясында күренекле шәхес, татар
иҗтимагый тормышында җуелмас
эз
калдырган
фольклорчы,
тәрҗемәче,
галим.

3. Байлангар төбәгенең мәгариф тарихыннан

Мәгърифәтче Шиһабетдин
Мәрҗанинең “Мөстәфадел-әхбар фи
әхвали Казан вә Болгар” китабында
түбәндәге сүзләр бар:
«Шәкертләрнең иң түбәне, алла
рәхмәтенә мохтаҗ Сәйфелмөлек бине
Мозаффар кулы белән 1757 елда,
Казан өлкәсе Арча юлы Бай Оланнары
авылында хуҗабыз һәм остазыбыз
Габдеррәшид бине Мөхәммәд
мәдрәсәсендә язылды»,— дип гарәпчә
язып, числосын, нәсел-нәсәбен
күрсәткән.

4. Байтәвәккәл шәҗәрәсе

Байтәвәккәл
(1500 еллар)
Җәнкилде
(1550 елларда туган)
Канкилде
(1610 елларда туган)
Касыйм
(1660 елларда туган)
Мирсәлим
(1720 елларда туган)
Яхъя
(1760 - 1859)

5. Яхъя хәзрәт балалары

Яхъя хәзрәт
(1760-1859)
Хәбибулла
(1790-1860)
Габдулла
Гыйльман
(1801-1853)
Вильдан
Мөхәммәтзариф
Нурмөхәммәт
(1810- як.1895)
Ногман
Мөхервафа
Шәмсевафа
Мөхәммәтҗан
(1822)
Әхмәтҗан
(1826)
Шакирҗан
(1828)
Бибигайшә
(1830)
Габделгәлләм
(1832)
Бибимәфтуха
(1833)
Габделфәттәх
(1836)
композитор
Рөстәм Яхинның
бабасы
Хәлилулла
(1839)
Мөхәммәтфазыл
(1842)
Мөхәммәттаип
(1844-1910)

6. Яхиннар шәҗәрәсе

7. Таип Яхинның киң колачлы эшчәнлеге

8. Таип Яхин - мәгърифәтче галим, педагог

“Балаларга әдәп
өйрәтү”
китабындагы төп
фикерләр:
-кешене рәнҗетмәү
-эчкечелекнең зарары
-ата-ана хакын зурлау
-гыйлем алу
-һөнәргә өйрәнү

9.

Тәрҗемә әсәрләре
«Горе» — «Кайгы»,
«Хорошо да худо» — «Яхшы һәм
начар»,
«Дочь пастуха» — «Көтүче кызы»
«Сказка об Иване Царевиче..Алтын
кош
«Дурак и береза»; - «Өч агай-эне
улып, арасында шуның берсе
җүләр улган” һ.б.

10. Таип Яхин-фольклорчы

“Сабый вә
сабыяти...”
китабында
100 мәзәк,
900 мәкаль
һәм
табышмаклар

11. Таип Яхин - галимнәребез хезмәтләрендә

Таип Яхин галимнәребез
хезмәтләрендә
Әдәбият фәнендә Таип Яхин шәхесен
өйрәнүче галимнәребез :
Мөхәммәт Гайнуллин
Мөхәммәт Мәһдиев
Нәкый Исәнбәт
Хатип Госман
Фатыйма Ибраһимова
Ирек Һадиев
Рәиф Мәрданов

12. Таип Яхинның кабер ташы. Казан, Яңа Бистә зираты.

13.

Яхиннар бабалары җирендә (13.05.2015ел)

14.

15. Синең рухың яши безнең җанда...

16. Яхиннарның атаклы вәкилләре

Мәгъсүм Насыйбуллин - танылган язучы, юстиция өлкән киңәшчесе.
Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре
Рөстәм Яхин – мәшһүр композитор, СССРның халык артисты
Мөхәммәт Мәһдиев – Татарстанның халык язучысы
Мәрьям Рахманкулова – җырчы, композитор
Мөхәммәт Гали – язучы, әдәбият галиме
Солтан Рахманколый – тәрҗемәче, лөгатьче
Гөлчәчәк Галиева – язучы, прозаик

17. Материал һәм методика

• Мөхәммәт Мәһдиевнең “ Әдәбият һәм
чынбарлык. XX йөз башы татар әдәбияты
тарихына яңа материаллар ” китабы
• Вакытлы матбугат битләреннән галимәбез
Фатыйма Ибраһимова мәкаләсе
• Татарстан Милли китапханәсенең
кулъязмалар бүлеге гыйльми хезмәткәрләре
И.Һадиев,Р.Мәрданов мәкаләләре
• Ринат Нуруллин, Яхиннар. Казан, 2016
• Мәктәп музее материаллары