Туган татар теле һәм башкорт дәүләт теле укыган мәктәпләрдә ике телне

1. Туган татар теле һәм башкорт дәүләт теле укыган мәктәпләрдә ике телне чагыштыру юлы белән укучыларның орфографик һәм орфоэпик

белемен үстерү

2. Актуальлелеге

Соңгы елларда Башкортстан Республикасында
башкорт теле дәүләт теле буларак бар
мәктәпләрдә дә укытыла башлады.
Җөмһүриятебез исемен йөреткән халык телен
өйрәнү мотлак, һәм бу күренеш татар телен
өйрәнүдә комачаулаучы фактор итеп түгел, ә ике
телне чагыштырып өйрәнергә зур ярдәм итүче
күренеш итеп кабул итү мөмкинчелекләре
тудыра.

3.

Туган оясыннан аерылган кош
Канатына мәңге ял тапмый.
Туган телен яратмаган кеше
Башкаларның телен яратмый.
Әхмәт Ерикәй

4.

Орфографик
Орфографик
принциплар
принциплар
тарихитарихифонетик
фонетик морфологик
морфологик
традицион
традицион
график
график
дифферендифференциаль
циаль

5. МАКСАТ:

Һәр татар теле укытучысының төп
максаты булып балаларда туган телдә
дөрес язу һәм сөйли белү осталыгын
арттыру. Шушы максаттан чыгып, татар
телен өйрәткәндә башкорт теленең
орфография һәм орфоэпиясе белән
чагыштырып туган телне өйрәтү.

6. Кил, өйрән, и туган, бер башка телне, Бүтән телләр белү яхшы һөнәрдер. Катыштырма вәләкин телгә телне, Тел уйнатмак наданлыктан

әсәрдер.
Дәрдмәнд

7. Проектта катнашучылар: 6нчы г сыйныфы укучылдары, башкорт теле укытучысы

8. Сүзләрне чагыштыру:

ТАТАРЧА
БАШКОРТЧА
күл
{күл}
кар
{къар}
юрган
{йургъан}
гөл
{гөл}
күл
kар
юрған
гөл

9. Нечкә һәм калын сузык авазлар:

Калын сузыклар
белән килгән
сүзләрдә {къ} һәм
{гъ} авазлары
укыла, к һәм г
хәрефләре языла.
Мәсәлән: карга
{къарга}, карбыз
{къарбыз}, каен
{къаен}
Калын
Нечкә
{а}
{у}
{о}
{ы}
{о}кыска
{ы}кыска
{ә}
{ү}
{ө}
{и}
{е}
{е}кыска

10. О һәм Ө хәрефләренең әйтелеш һәм язылышын чагыштыру:

ТАТАРЧА
БАШКОРТЧА
болыт
{болот}
болот
колын
{къолон}
kолон
төлке
{төлкө}
төлкө
көмеш
{көмөш}
көмөш

11. Хәрефләрне дөрес итеп куеп язарга:

…Миндә бер кыйммәт әйбер бар,
Иң кирәкле әйбер ул.
{өмөттән} дә {өмөтлөрәк},
Хыялдан да {өлгөр} ул.
(Г.Гыйльманов)

12. Я, Ю хәрефләренең әйтелеш һәм язылыш үзенчәлекләре:

татарча
нечкә
башкортча
калын
нечкә
{йүкә} юкә
{йургъан}
юрган, юрған
{йүкә}йүкә
{йәшел}яшел
{йара} яра
{йәшел}йәшел

13. Е хәрефенең үзенчәлекләре:

Татар телендә
Башкорт телендә
Сүз
башында
егет
Сүз
уртасында
тиен
Сүз
башында
егет
Сүз
уртасында
тейен
елан
каен
йылан
kайын
Европа
керпе
Европа
терпе

14. Проектның нәтиҗәләре:

Өлгәшү:
100 %
Сыйфат:
87 %
70
60
50
40
3
4
5
30
20
10
0
2008- 20092009 2010