Koncepcja poznawcza, czyli człowiek samodzielny

1.

Koncepcja poznawcza, czyli człowiek
samodzielny

2.

Co to są procesy poznawcze?
To, w jaki sposób interpretujesz obraz jaki
odbierają Twoje oczy, to w jaki sposób
rozpoznajesz i jak reagujesz na dźwięki
odbierane przez Twoje uszy, to w jaki sposób
podejmujesz decyzje – to wszystko procesy
poznawcze, którymi zajmuje się psychologia
poznawcza.

3.

Zasadniczo procesy poznawcze dzielimy na dwie
grupy:
elementarne procesy poznawcze, takie jak:
spostrzeganie, uwaga, pamięć, kontrola poznawcza,
złożone procesy poznawcze, takie jak, myślenie i
rozumowanie, rozwiązywanie problemów,
wydawanie sądów i podejmowanie decyzji czy język
i mowa

4.

Do czego może się przydać psychologia
poznawcza?
Świadomość tego w jaki sposób przetwarzamy
informacje może być przydatna w wielu
dziedzinach naszego życia. Np. to w jaki
sposób spostrzegamy obrazy – która część jest
najistotniejsza dla naszego umysłu i dlaczego,
może okazać się bardzo istotna przy
projektowaniu grafik.

5.

W koncepcji poznawczej:
przede wszystkim odrzucony zostaje obraz
człowieka reaktywnego, który jest całkowicie
sterowany przez środowisko, oraz wizerunek
człowieka niedoskonałego, którym rządzą
nieświadome i z reguły sprzeczne siły
motywacyjne.

6.

Jednostka jest samodzielnym podmiotem
przyjmującym postawę badawczą wobec
rzeczywistości, która
podobnie jak zawodowy naukowiec obserwuje świat, przewiduje, formułuje
hipotezy, planuje, eksperymentuje i wnioskuje.

7.

Informacje
Zgodnie z tą koncepcją procesy psychiczne i
zewnętrzne zachowanie człowieka zależą od
informacji.
Jest on sterowany czy kontrolowany przez
informacje płynące ze środowiska oraz
informacje zakodowane uprzednio w pamięci.
Tego rodzaju sterowanie będziemy nazywać
sterowaniem poznawczym.

8.

Jednak ,podobnie jak badacz, jednostka wychodzi
poza dane informacje:
Samodzielnie organizuje posiadaną wiedzę o świecie
zewnętrznym i o własnym działaniu.
Nie jest więc ona ani marionetką manipulowaną przez
środowisko, ani niewydarzonym aktorem całkowicie
zależnym od nieświadomych sił popędowych; jest
mniej lub bardziej dojrzałym badaczem, który w
znacznym stopniu decyduje o własnym losie i który
potrafi aktywnie działać.

9.

W koncepcji poznawczej
żaden człowiek nie jest układem całkowicie
autonomicznym, niezależnym od wpływów
zewnętrznych oraz od własnych biografii.
Procesy intelektualne, emocje czy ludzkie czyny są
regulowane, czyli sterowane przez różnorodne
czynniki.
Czynności człowieka są sterowane przez informacje.
To struktura informacji decyduje o tym, do czego
ludzie dążą i czego unikają.

10.

Źródła informacji
Informacje pochodzą z dwóch źródeł.
Pierwszym z nich jest aktualnie działające na
człowieka środowisko fizyczne i społeczne, a
więc rodzina, system szkolny, zakład
produkcyjny czy środki masowego przekazu

11.

Źródła informacji
Drugim źródłem informacji jest ludzkie
doświadczenie, system wiedzy, którą jednostka
zdobyła w przeszłości, dzięki uczeniu się,
myśleniu i działaniu. W zależności od tego,
skąd pochodzą informacje, wyróżniamy dwa
rodzaje sterowania sterowanie zewnętrzne i wewnętrzne

12.

Teorie w koncepcji poznawczej
Koncepcja poznawcza nie jest zbyt jednolita.
Składa się ona z wielu wersji, które nie zawsze
są całkowicie zgodne ze sobą.
teoria konstruktów osobistych G. A. Kelly'ego
teoria przetwarzania informacji

13.

Teoria konstruktów osobistych
Teoria konstruktów osobistych Kelly’ego
dotyczy tego, jak w specy czny dla siebie
sposób ludzie spostrzegają, interpretują i
kategoryzują świat. Każdy z nas w odmienny
sposób odczytuje ludzi i zdarzenia w świecie.
Konstrukt – idee lub kategorie, których
ludzie używają w celu interpretowania
rzeczywistości

14.

Niektóre konstrukty jak np. „drzewo" są
uniwersalne
Ludzie różnią się posiadanymi kategoriami i
okolicznościami ich zastosowania
Ludzie stosują konstrukty w interpretacji
zdarzeń codziennego życia, angażując procesy
określane jako procesy poznawcze:
kategoryzację ludzi i przedmiotów, przypisywanie
znaczenia zdarzeniom i ich przewidywanie.

15.

Teoria przetwarzania informacji
Teoria przetwarzania informacji jest kamieniem
węgielnym psychologii poznawczej, która
wykorzystuje komputery, jako metaforę
sposobu działania ludzkiego umysłu.

16.

Początkowo została zaproponowana w połowie
lat 50. przez amerykańskich psychologów, w
tym George'a Millera, w celu wyjaśnienia, w jaki
sposób ludzie przetwarzają informacje w
pamięci.

17.

Przetwarzanie informacji jest szczególnie
zainteresowane sposobem wybierania,
przechowywania i odzyskiwania wspomnień. W
1956 roku psycholog George A. Miller opracował
teorię, a także zaproponował, że w pamięci
krótkotrwałej można przechowywać tylko
ograniczoną liczbę informacji . Miller określił tę
liczbę jako siedem plus minus dwa (lub pięć do
dziewięciu porcji informacji), ale ostatnio inni uczeni
zasugerowali, że liczba ta może być mniejsza .

18.

Pamięć sensoryczna - Pamięć sensoryczna obejmuje
wszystko, co przyjmujemy naszymi zmysłami. Ten rodzaj
pamięci jest niezwykle krótki, trwa tylko do 3 sekund. Aby
coś weszło do pamięci sensorycznej, jednostka musi
zwrócić na to uwagę.
Pamięć sensoryczna nie może zająć się każdą
informacją w środowisku, więc odfiltrowuje to, co uważa
za nieistotne i wysyła tylko to, co wydaje się ważne, do
następnego etapu, pamięci krótkotrwałej. Informacje,
które najprawdopodobniej dotrą do następnego etapu, są
interesujące lub znajome.

19.

Pamięć krótkoterminowa / Pamięć robocza - gdy
informacja dotrze do pamięci krótkotrwałej , zwanej
również pamięcią roboczą, jest dalej filtrowana. Po raz
kolejny tego rodzaju pamięć nie trwa długo, tylko około
15 do 20 sekund. Jeśli jednak informacje się powtarzają,
co jest określane jako próba konserwacyjna, można je
przechowywać do 20 minut. Jak zauważył Miller,
pojemność pamięci roboczej jest ograniczona, więc
może ona przetwarzać tylko określoną liczbę informacji
naraz. Ile , nie jest do końca ustalone, chociaż wiele
wskazuje, że pięć do dziewięciu.

20.

Jest kilka czynników, które wpływają na to, jakie i ile informacji
będzie przetwarzanych w pamięci roboczej.
Zdolność do obciążenia poznawczego jest różna w zależności
od osoby i od chwili do chwili, w zależności od zdolności
poznawczych jednostki, ilości przetwarzanych informacji oraz
zdolności do skupienia się i zwracania uwagi.
Ponadto informacje, które są znane i często powtarzane, nie
wymagają tak dużych zdolności poznawczych, a zatem będą
łatwiejsze do przetworzenia. Na przykład jazda na rowerze lub
prowadzenie samochodu wymaga minimalnego obciążenia
poznawczego, jeśli wykonywałeś te zadania wiele razy.

21.

Pamięć długoterminowa - chociaż pamięć krótkotrwała
ma ograniczoną pojemność, uważa się , że pojemność
pamięci długotrwałej jest nieograniczona.
W pamięci długotrwałej zakodowanych i
zorganizowanych jest kilka różnych typów informacji:
informacje deklaratywne, czyli informacje, które można
omówić, takie jak fakty, koncepcje i idee (pamięć
semantyczna) oraz osobiste doświadczenia (pamięć
epizodyczna); informacje proceduralne, czyli informacje o
tym, jak np. prowadzić samochód lub myć zęby; i obrazy,
które są obrazami mentalnymi.

22.

Badania nad szczęściem- jedne z
najdłużej prowadzonych badań w
psychologii
https://www.ted.com/talks/robert_waldinger_wh
at_makes_a_good_life_lessons_from_the_long
est_study_on_happiness?language=pl#t-13910