Гади җөмлә төрләре

1. Гади җөмлә төрләре

2. Әйтү максаты ягыннан

3. хикәя, сорау, боерык

4. Иярчен кисәкләрнең булу-булмавы буенча

5. җыйнак, җәенке

6. Чынбарлыктагы күренешләрне раслау яки инкяр итүгә бәйле җөмләләр

7. раслау, инкяр

8. Җөмләнең барлык кисәкләре булу- булмавына бәйле рәвештә

9. тулы, ким

10.

Яратыгыз!
Р. Әхиярова музыкасы, Р. Миңнуллин сүзләре
1 нче куплет:
Яратырга килдек без бу җиргә,
Яратмаган йөрәк яналмый;
Яратмаган йөрәк - йөрәк түгел,
Яналмаган йөрәк кирәк түгел,Яратмыйча безгә ярамый.
2 нче куплет:
Яратмаган кеше яратмасын,
Андыйларга яну ярамый,
Яратырга кирәк Таһир кебек,
Яратырга кирәк Зөһрә кебек,Яратмыйча безгә ярамый!
Кушымта:
Яратыгыз туган илебезне,
Яратыгыз туган телебезне,
Бернигә дә карамый,Мәхәббәтсез яшәү ярамый!
Кушымта:
Яратыгыз туган ягыгызны,
Яратыгыз сөйгән ярыгызны,
Бернигә дә карамый,Мәхәббәтсез яшәү ярамый!

11. Боерык җөмләләр

12. Яратыгыз туган ягыгызны, Яратыгыз сөйгән ярыгызны, Яратыгыз туган илебезне. Яратыгыз туган телебезне. Яратмаган кеше яратмасын.

13. Хикәя җөмләләр

14. Яратырга килдек без бу җиргә, Яратмаган йөрәк яналмый.

15. Инкяр җөмләләр

16. Яратмаган йөрәк - йөрәк түгел, Яналмаган йөрәк кирәк түгел,

17. Раслау җөмләләр

18. Яратырга килдек без бу җиргә Мәхәббәтсез яшәү ярамый! Яратмыйча безгә ярамый!

19. Яратмыйча безгә ярамый! Мәхәббәтсез яшәү ярамый!

20.

Яхшы сүз җанга рәхәт!
Минем китапханәгә
барасым бар.
Аз сүз – татлы,күп сүз –
буш.
Телеңне тыйсаң, тыныч
булырсың
Тел Төмәнгә илтә.
Телгә сак бул!
Тел-күңелнең көзгесе
Ни чәчсәң, шуны урырсың
Үз телем яктыртты юлны,
Үз телем бирде белем
Төн.Тирән тынлык.

21.

Бер составлы җөмлә
Исем җөмлә
Фигыль җөмлә
Сүз җөмлә
билгеле
үтәүчеле
үтәүчесез
билгесез
үтәүчеле
гомуми
үтәүчеле

22.

Нигәдер ямансу.
Төн.Тирән тынлык.

23. Бер составлы исем җөмлә. Баш кисәк исемнәр, сыйфатлар, рәвешләр белән белдерелә.

24. Минем китапханәгә барасым бар. Бу көннәрдә бик арыла.

25. Билгеле үтәүчеле фигыль җөмлә. Үтәүче иялек, юнәлеш килешендәге берәр сүз, фигыль формасындагы зат күрсәткече аша белдерелә.

26. Киемеңә карап каршы алалар, акылыңа карап озаталар. Фәхрине яраталар иде.

27. Билгесез үтәүчеле фигыль җөмлә. Үтәүчесе билгесез, баш кисәк III зат күплектәге хикәя, шарт фигыль белән белдерелә.

28. Сагынсаң да, саргайсаң да сөйлап булмый кешегә. Кая гына барма, кайда да бер кояш.(Ш.К.) Коега төкермә, суын эчәрсең. (М.)

29. Гомуми үтәүчеле җөмләләр Мондый җөмләләрдә үтәүче гомумиләштерелә. Эш миңа да, сиңа да, аңа да – һәр затка карый.

30. Җылытып җибәрде. Калтырата. Караңгылана башлады. Йоклатмады.

31. Үтәүчесез җөмлә. Бу җөмләләрдә үтәүче бөтенләй булмый,ул турыда искә дә алынмый. Эш үзеннән-үзе үтәлә кебек.

Үтәүчесез җөмлә.
Бу җөмләләрдә үтәүче
бөтенләй булмый,ул турыда
искә дә алынмый. Эш үзеннәнүзе үтәлә кебек.

32. Син анда булырсың бит? - Әйе, әйе... -Син кинога барасыңмы? - Юк.

-Син анда булырсың бит?
- Әйе, әйе...
-Син кинога барасыңмы?
- Юк.

33. Сүз җөмләләр Баш кисәге бер генә сүз белән белдерелә. Ул сүз хәбәрлек сүз, ымлык, аваз ияртеме, кисәкчә булырга мөмкин. Бу

җөмләгә
башка сүз өстәп булмый.