Symbole na polskich stadionach piłkarskich

1. Symbole na polskich stadionach piłkarskich

mgr Justyna Jurczak
Instytut Prawa i Administracji
Wydział Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Administracji
Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie

2. Zagadnienia:

Uregulowania prawne;
Symbolika występująca na polskich stadionach piłkarskich
( wykres 1);
Klasyfikacja symboli graficznych występujących na stadionach
piłkarskich w zależności od ich treści ( wykres 2);
Charakterystyka graficznych symboli:
rasistowskich ( wykres 3);
neonazistowskich ( wykres 4);
o innych treściach ( wykres 5).
Eksponowanie graficznych i liczbowych symboli w odniesieniu do:
miejsca ( wykres 6);
czasu ( wykres 7);
kategorii meczów ( wykres 8);
miast ( wykres 9),
w których dane symbole były prezentowane.
Hate crimes w Polsce.

3. Krajowe uregulowania prawne

Konstytucja RP (Dz. U. 1997 nr 78, poz. 483 ze zm.):
Art. 13 zakazuje istnienia partii politycznych i innych
organizacji odwołujących się w swych programach do
totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i
komunizmu, a także tych, których program lub działalność
zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i
narodowościową;
Art. 32 wprowadza zakaz dyskryminacji rasowej stanowiąc,
że wszyscy są wobec prawa równi, wszyscy mają prawo do
jednakowego traktowania przez władze publiczne oraz że
nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym,
społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

4. Kodeks karny (Dz. U. 1997 nr 88, poz. 553ze zm.)‏

Kodeks karny
(Dz. U. 1997 nr 88, poz. 553ze zm.)
Art. 256. Kto publicznie propaguje faszystowski lub inny
totalitarny ustrój państwa lub nawołuje do nienawiści na tle
różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych,
wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do lat 2;
Art. 257. Kto publicznie znieważa grupę ludności albo
poszczególną osobę z powodu jej przynależności narodowej,
etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej
bezwyznaniowości lub z takich powodów narusza
nietykalność cielesną innej osoby,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

5. Uchwała z dnia 29 października 2009 r. Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie szczegółowych zasad eksponowania transparentów, flag, banerów lub innych podobnych przedmiotów na zawodach piłkarskich

1. Zabronione jest na zawodach piłkarskich:
a) prowadzenie jakiejkolwiek działalności
politycznej;
b) eksponowanie transparentów, flag, banerów lub
innych podobnych przedmiotów o charakterze
politycznym, jak również dotyczących działań,
w tym wyborczych, jakichkolwiek ugrupowań i/lub
partii politycznych.

6. Slajd 6

2. Zabronione jest prezentowanie na transparentach, flagach,
banerach lub innych podobnych przedmiotach albo
eksponowanie napisów, symboli, rysunków wyrażających
treści:
a) totalitarne, faszystowskie, komunistyczne, anarchistyczne,
rasistowskie;
b) inne nawołujące do nietolerancji, szowinizmu, ksenofobii,
chuligaństwa, wulgarne lub zachęcające do zachowań
agresywnych;
c) obrażające jakikolwiek klub lub jego przedstawicieli;
d) nie związane z klubem lub rozgrywkami, za wyjątkiem
napisów, symboli, rysunków okazjonalnych nawiązujących
do wydarzeń historycznych o wymowie patriotycznej
upamiętniającej pamięć narodu polskiego oraz społecznej

7. Slajd 7

Wykres 1. Symbolika występująca na polskich
stadionach piłkarskich
Gesty
18%
Źródło: badania własne
Symbole
liczbowe
8%
Symbole
graficzne
74%

8. Symbole liczbowe

14 ( lub 14 słów)
Liczba ta symbolizuje zwrot We must secure the
existence of our people and a future for white
children (pol. musimy chronić istnienie/ życie
naszych ludzi i zapewnić im
i naszym białym dzieciom przyszłość).
Hasło używane przez rasistowskie ugrupowanie
The Order, założone w Stanach Zjednoczonych
w 1983 r., a także zwolenników białej
supremacji.

9. 88

Odpowiednio ósma litera alfabetu – H.
Dwie ósemki oznaczają więc skrót HH.
Niem. Heil Hitler (pol. chwała Hitlerowi)
neonazistowskie pozdrowienie, stosowane
zarówno na transparentach, w listach,
mailowych adresach pocztowych,
jaki i w formie tatuaży.

10. Slajd 10

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY
WIĘCEJ”

11. 14/88

Liczba 14 w połączeniu z liczbą 88
stosowana jest przez zwolenników ideologii
narodowego socjalizmu, jak
i tych identyfikujących się z grupą 14 słów.
Zwrot ten pojawia się najczęściej
w zakończeniu listów ww. grup.

12. Slajd 12

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY
WIĘCEJ”

13. 4/20

Liczba symbolizująca rocznicę urodzin
Adolfa Hitlera (ur. 20.04.1889 r.).
Popularna szczególnie wśród
neonazistów, równie często występuje
w formie tatuażu.
Symbol liczbowy kojarzony również
z miłośnikami palenia marihuany.

14. 28

Odpowiednio druga i ósma litera alfabetu.
Skrót BH.
Blood & Honour (pol. Krew i Honor) –
organizacja terrorystyczna założona
w 1987 r. w Wielkiej Brytanii; działa
również na terenie Polski.
Nazwa nawiązuje do motta Hitlerjugend z niem. Blut und Ehre – propagującej
rasizm, homofobię i antysemityzm.

15. 18

Odpowiednio pierwsza i ósma litera alfabetu.
Inicjały Adolfa Hitlera – AH.
Symbol stosowany przez neonazistów m. in.
jako tatuaż.
Symbol liczbowy używany przez Combat18
( C18) - brytyjską bojówką terrorystyczną
utworzoną w 1992 r. przez B&H.

16. Wykres 2. Klasyfikacja symboli graficznych występujących na polskich stadionach piłkarskich w zależności od treści

inne treści
31%
treści
neonazistowskie
17%
Źródło: badania własne
treści
rasistowskie
52%

17. Wykres 3. Symbole rasistowskie występujące na polskich stadionach piłkarskich

Krzyż Celtycki
67%
Biała pięść
5%
Źródło: badania własne
Runa O dala
8%
Flaga Konfederacji
20%

18. Krzyż Celtycki, tzw. Kołomir ( ang. the Celtic Cross)

Jeden z najstarszych symboli
graficznych, którym już w VIII w.
posługiwano się w Irlandii
i Szkocji.
Symbol utożsamiany głównie
z międzynarodowym symbolem
rasizmu, choć warto zaznaczyć, że
tylko w połączeniu z innymi
hasłami o treści rasistowskiej.
Popularna alternatywa dla
swastyki.
Źródło: http://flagspot.net/flags/qt-z_sym.html#cac, [ data pobrania 02.12.2009].

19. Slajd 19

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

20. Slajd 20

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

21. Flaga Konfederacji, tzw. Krzyż Południowy ( ang. the Confederate Flag, the Rebel Flag, the Southern Cross)‏

Flaga Konfederacji, tzw. Krzyż Południowy ( ang. the
Confederate Flag, the Rebel Flag, the Southern
Cross)
Symbol uważany przez część
Amerykanów za element historycznego
dziedzictwa kulturowego
południowych stanów USA.
Dziedzictwo, nie nienawiść
( ang. Heritage, not hate).
Od 1894 r. do dziś symbol ten pozostaje
elementem flagi stanowej Missisipi, a
do 2001r. również był też elementem
flagi stanu Georgia.
Współcześnie posługują się nim
ugrupowania rasistowskie, które
szczególnie wyraźnie podkreślają
dominację białych nad
Afroamerykanami.
Źródło: http://www.adl.org/hate_symbols/racist_confederate_flag.asp, [ data pobrania 02.12.2009].

22. Slajd 22

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

23. Slajd 23

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

24. Runa Odala ( ang. the Odin's Rune)

Symbol po raz pierwszy użyty przez
Wikingów; przypisany rasie białych,
reprezentujący ich dumę
i dziedzictwo kulturowe.
Runa historycznie kojarzona była
z opieką przodków nad rodziną
i zapewnieniem spokoju domowego
ogniska.
W XX w. posługiwano się nią
w Hitlerjugend i nielegalnie
działającej, powojennej organizacji
neonazistowskiej – Wiking Jugend.
Symbol używany zarówno przez grupy
rasistowskie, jak
i przeciwników dyskryminacji
rasowej
( w zależności od kontekstu).
Źródło: http://www.adl.org/hate_symbols/racist_odin_rune.asp, [ data pobrania 02.12.2009].

25. Slajd 25

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

26. Slajd 26

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

27. Biała pięść – Pięść White Power ( ang. the Aryan Fist)‏

Biała pięść – Pięść White Power
( ang. the Aryan Fist)
Jeden z rasistowskich symboli
charakterystyczny dla grupy
White Power.
Symbol promujący dyskryminację
rasową i nietolerancję.
Stosowany powszechnie przez
międzynarodowy ruch
rasistowski, a w czasie II wojny
światowej przez oddziały
Waffen – SS.
Źródło: http://www.adl.org/hate_symbols/racist_aryan_fist.asp, [ data pobrania 02.12.2009].

28. Slajd 28

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

29. Wykres 4. Symbole neonazistowskie występujące na polskich stadionach piłkarskich

Krzyż Żelazny
8%
Swastyka
23%
SS- Totenkopf
31%
Źródło: badania własne
Niemiecka Flaga
Wojenna
38%

30. Niemiecka Państwowa Flaga Wojenna ( ang. Imperial War Ensign)‏

Niemiecka Państwowa Flaga Wojenna
( ang. Imperial War Ensign)
Oficjalna flaga niemiecka
państwowa w latach 1871- 1918.
Pierwotnie nie niosła ze sobą
żadnego przesłania rasistowskiego,
ani neofaszystowskiego.
Współcześnie to symbol gotowości
do wojny w imię białej rasy.
Źródło: http://www.adl.org/hate_symbols/neo_nazi_imperial_german_flag.asp, [ data pobrania 02.12.2009].

31. Slajd 31

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

32. Slajd 32

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

33. SS – Totenkopf ( ang. the Skull and Crossbones)‏

SS – Totenkopf ( ang. the Skull and Crossbones)
Symbol wykorzystywany był przez
niemiecką formację nazistowską
SS, szczególnie wśród oddziałów
strażniczych obozów
koncentracyjnych.
Obecnie przypisany bojówce
terrorystycznej Combat18,
a także ugrupowaniom wiernym
ideologii białej supremacji.
Najczęściej występuje w formie
tatuażu, ale również jak nadruk.
Źródło: http://www.adl.org/hate_symbols/neo-nazi_skull.asp, [ data pobrania 02.12.2009].

34. Slajd 34

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

35. Slajd 35

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

36. Swastyka ( ang. the Swastika)

W starożytności symbol ten
symbolizował szczęście
i powodzenie, wykorzystywany był
przez różne religie.
Swastyka hitlerowska rysowana jest
zazwyczaj ukośnie, obrócona o 45
stopni w stosunku do oryginału.
Współcześnie to symbol prawnie
zabroniony w wielu krajach.
Swastyką posługują się ugrupowania
neonazistów, skinheadów
i zwolenników białej supremacji.
Źródło: http://www.adl.org/hate_symbols/default_graphics.asp, [ data pobrania 02.12.2009].

37. Slajd 37

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

38. Slajd 38

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

39. Krzyż Żelazny ( ang. the Iron Cross)

Krzyż Żelazny przyznawany był jako
pruskie, a następnie niemieckie
odznaczenie wojskowe za męstwo na
polu walki i zasługi dowódcze.
Zgodnie z prawem od 1957 r.
dozwolone jest noszenie tego
odznaczenia wyłącznie z usuniętą
swastyką, w takiej formie pojawia się
również współcześnie jako biżuteria,
czy też nadruk na odzieży.
Krzyżem Żelaznym ze swastyką
posługują się obecnie ugrupowania
rasistowskie, często w połączeniu
z innymi symbolami.
Źródło: V. T. Wilson, D. J. Mabrey, Intelligence in Plain View: Symbols, Logos, Markings, and Non – Verbal Clues
Suggesting Involvement in Domestic Extermism, Illegal Gangs, and Illegal Drug Activities, Huntsville Texas 2005.

40. Slajd 40

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

41. Wykres 5. Symbole graficzne o innych treściach występujące na polskich stadionach piłkarskich

Mieczyk
Chrobrego
8%
B&H
8%
Runy
4%
Falanga
42%
KKK
17%
Wilczy hak
21%
Źródło: badania własne

42. Falanga – Ręka z mieczem

Symbol ONR Falanga –
przedwojennej organizacji
faszystowskiej.
Współcześnie symbolem
posługuje się Narodowe
Odrodzenie Polski – najdłużej
istniejąca polska formacji
narodowa okresu powojennego.
Źródło: http://flagspot.net/flags/pl%7Dnn.html, [ data pobrania 02.12.2009].

43. Slajd 43

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

44. Slajd 44

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

45. Wilczy hak ( ang. the Wolfsangel)‏

Wilczy hak ( ang. the Wolfsangel)
Historycznie Wolfsangel był
jednym z symboli masońskich.
W XX w. symbolem posługiwała
się nazistowska organizacja
partyzancka- Werwolf oraz
pancerna dywizja SS.
Popularna alternatywa swastyki.
Źródło: V. T. Wilson, D. J. Mabrey, op. cit.

46. Slajd 46

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

47. Slajd 47

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

48. Krzyż Ku Klux Klanu ( ang. the Ku Klux Klan, KKK)‏

Krzyż Ku Klux Klanu ( ang. the Ku Klux Klan,
KKK)
Symbol kojarzony z jedną z
najstarszych organizacji
rasistowskich, zorganizowaną na
wzór tajnego stowarzyszenia,
częściowo zakonspirowaną,
walczącą o utrzymanie
supremacji białych, ograniczenia
praw Afroamerykanów, katolików
i Żydów początkowo w USA,
później w skali międzynarodowej.
Kropla krwi symbolizować ma
męczeńską śmierć Jezusa w imię
wyłącznie białych ras.
Źródło: http://www.adl.org/hate_symbols/groups_kkk.asp, [ data pobrania 02.12.2009].

49. Slajd 49

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

50. Slajd 50

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

51. Triskelion – Trystyka ( ang. the Triskele, Three Bladed Swastika, Flowering Power )‏

Triskelion – Trystyka ( ang. the Triskele, Three
Bladed Swastika, Flowering Power )
Symbol występował w sztuce
starożytnej, odnosił się do pojęć
związanych z postępem i rywalizacją.
Współcześnie używany jest jako
alternatywy swastyki w postaci
triskelionu złożonego z trzech
siódemek.
Posługują się nim ugrupowania
neonazistów i skinheadów, a także
ugrupowanie Blood & Honour, czy
też Ku Klux Klan.
Symbol promujący wzajemną
niechęć i różnice rasowe,
a także dominację białych.
Źródło: http://www.adl.org/hate_symbols/Triskele.asp, [ data pobrania 02.12.2009].

52. Slajd 52

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

53. Mieczyk Chrobrego, Szczerbiec

Symbol faszyzującego
przedwojennego Obozu Wielkiej
Polski ( OWP).
Współcześnie mieczyk wpinają
w klapy działacze Młodzieży
Wszechpolskiej – skrajnie
prawicowej, największej
organizacji ruchu narodowego.
Źródło: http://wyborcza.pl/dziennikarze/1,96017,4251732.html, [ data pobrania 02.12.2009].

54. Od lewej: Runa Życia i Runa Śmierci ( ang. Life and Death Rune)‏

Runa Życia i Runa Śmierci
( ang. Life and Death Rune)
Od lewej:
Symbole przypisane ruchom
neonazistowskim,
rasistowskim i antysemickim.
Symbolizują przetrwanie
białej rasy.
Źródło: http://www.adl.org/hate_symbols/default_graphics.asp, [ data pobrania 02.12.2009].

55. Slajd 55

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

56. Wykres 6. Miejsce eksponowania symboli graficznych i liczbowych

flaga
61%
transparent
25%
inne
5%
Źródło: badania własne
szalik
9%

57. Slajd 57

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

58. Slajd 58

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

59. Slajd 59

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

60. Wykres 7. Okres czasowy, w jakim eksponowana była zakazana symbolika

2003- 2001
3%
2006- 2004
38%
2009- 2007
59%
Źródło: badania własne

61. Wykres 8. Kategoria meczów, podczas których posługiwano się zakazaną symboliką

I liga
33%
mecze
międzynarodowe
15%
IV liga*
15%
*w tym ligi okręgowe
Źródło: badania własne
II liga
15%
III liga
22%

62. Wykres 9. Miasta, w których eksponowane były zakazane symbole w zależności od liczby mieszkańców* * Główny Urząd Statystyczny http://www.gus.pl/content/roczniki-statystyczne-wersja-elektroniczna [ data pobrania 31.03.2010].

Wykres 9. Miasta, w których eksponowane były
zakazane symbole w zależności od liczby mieszkańców*
* Główny Urząd Statystyczny http://www.gus.pl/content/roczniki-statystyczne-wersjaelektroniczna [ data pobrania 31.03.2010].
liczba
mieszkańców
mniejsza niż
300 tys. Osób
70%
Źródło: badania własne
liczba
mieszkańców
od 301 do 500
tys. Osób
7%
liczba
mieszkańców
większa niż
501 tys. osób
23%

63. Slajd 63

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

64. Slajd 64

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

65. Slajd 65

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

66. Slajd 66

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

67. Slajd 67

Źródło: archiwum Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”

68. Hate crimes w Polsce

niewszczynanie lub umarzanie postępowań
o rasistowskie wypowiedzi (uznaje się, że nie
została przekroczona granica wolności słowa);
umarzanie spraw z powodu niskiej szkodliwości
społecznej;
niekwalifikowanie napaści jako motywowanych
nienawiścią na tle etnicznym czy rasowym, ale
jako przestępstwo pospolite odpowiednio
łagodniej karane;
nieprzyjmowanie doniesień o przestępstwie
napaści polegającym tylko na groźbach,
znieważaniu czy poszturchiwaniu.

69. Slajd 69

Hate crimes w Polsce
Liczba zgłaszanych spraw a umorzenie/odmowa
wszczęcia postępowania
2007 r. – 41 spraw
2007 r. umorzono 47 proc. spraw,
2008 r. – 98 spraw
2009 r. – 124 sprawy
I półrocze 2010 r. –
55 spraw
a odmówiono wszczęcia 8 proc.
(w sumie 55 proc. spraw)
2008 r. umorzono 42 proc. spraw,
a odmówiono wszczęcia 28 proc.
(w sumie 70 proc. spraw)
2009 r. umorzono 50 proc. spraw,
a odmówiono wszczęcia 25 proc.
(w sumie 75 proc. spraw)
I półrocze 2010 umorzono 55
proc. spraw, a odmówiono
wszczęcia 22 proc.
(w sumie 77 proc.)

70. Slajd 70

Akty oskarżenia
2007 r. – 36 proc.
2008 r. – 27 proc.
2009 r. – 19 proc.
I półrocze 2010 r. – 18 proc.
Źródło:
http://www.jewish.org.pl/index.php/pl/antysemityzm-mainmenu-72/3815radosaw-sikorski-domaga-si-cigania-antysemickich-hase.html, data pobrania
27.01.2011.

71. Dziękuję za uwagę !!!