Қазақстанның атом. Саласын дамыту

1.

ҚАЗАҚСТАННЫҢ АТОМ
САЛАСЫН ДАМЫТУ
Мұрсалова Гүлмира Дәуітқызы
Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Атом
энергетикасы және өнеркәсібі департаменті директорының
орынбасары
Жантикин Тимур Мифтахович
«Қазақстандық атом электр станциялары» ЖШС
Бас директоры
Батырбеков Эрлан Ғаділетұлы
«Қазақстан Республикасының Ұлттық ядролық Орталығы» РМК
Бас директоры
Сахиев Саябек Қуанышбекұлы
«Ядролық физика институты» РМК Бас директоры
Алматы, 2024

2.

ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКА
МИНИСТРЛІГІ
2035 ЖЫЛҒА ДЕЙІНГІ ЭНЕРГЕТИКА ТЕҢГЕРІМІ
2
2035 ЖЫЛҒА ДЕЙІНГІ ЭНЕРГЕТИКА ТЕҢГЕРІМІ
2035 жылға қарай 26,5 ГВт-тан астам жаңа генерация енгізіледі
9550 МВт
7121 МВт
2400 МВт
2035 жылға дейінгі жаңа қуаттардың құрылымы
АЭС*
4404 МВт
3046 МВт
Көмір
ЖЭК
ЖЭК
ГАЗ
АЭС
КӨМІР
ГЭС
Станциялардың көбі тозған > 70%
Көмір станциялары – 70%
Электр энергиясын тұтынудың
жыл сайын өсуі ~3%
Газ
ГЭС

3.

ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКА
МИНИСТРЛІГІ
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ АХУАЛ
3
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ПАРНИКТІК ГАЗ ШЫҒАРЫНДЫЛАРЫ
СО2 көмірқышқыл газы – 81,6 %
органикалық отынды жағу кезінде бөлінеді
СН4 метан – 12,4 %
негізінен пайдалы қазба өндіру барысында бөлінеді
N2O азоттың шала тотығы – 5,6 %
Өнеркәсіп Жер пайдалану
6%
Ауыл
шаруашылығы
12%
Ақпарат көзі: Қазақстан Республикасының 2060 жылға дейінгі көміртегі бейтараптығына қол жеткізу
стратегиясы (2020 жылғы деректер)
2%
Қалдықтар
2%
78
Энергетика
%
«Энергетика» бастапқы энергияны өндіруді, тасымалдауды, қайталама энергияға
айналдыруды, энергетикалық қызметтерге түпкілікті сұранысты қамтиды

4.

ЖЫЛУ ЖӘНЕ АТОМ ЭНЕРГЕТИКАСЫНЫҢ РАДИАЦИЯЛЫҚ ФОНЫ
ЖӘНЕ ХИМИЯЛЫҚ ЛАСТАҒЫШТАРЫ
ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫН
ЫҢ ЭНЕРГЕТИКА
МИНИСТРЛІГІ
ҚУАТЫ 1 ГВТ
ЖЭС
АЭС
КҮКІРТ ТОТЫҒЫ – 7–120 мың тонна
КҮКІРТ ТОТЫҒЫ – 0 тонна
АЗОТ ТОТЫҒЫ – 2–20 мың тонна
АЗОТ ТОТЫҒЫ – 0 тонна
МАЙДА КҮЛ – 700–1500 тонна
МАЙДА КҮЛ– 0 тонна
КӨМІРҚЫШҚЫЛ ГАЗЫ – 3–7 млн тонна
КҮЛ – 300 мың тоннадан астам
құрамында жылына 400 тоннаға жуық уытты металл
(мышьяк, кадмий, қорғасын, сынап) бар
КӨМІРҚЫШҚЫЛ ГАЗЫ – 0 тонна
КҮЛ – 0 тонна
4

5.

ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКА
МИНИСТРЛІГІ
ЖЭК ДАМЫТУ
5
148 ЖЭК объектісі, жиынтық қуаты 2 903,7 МВт
КЭС
46 объект
ЖЭС
59 объект
ГЭС
40 объект
БиоЭС
3 объект
орнатылған қуат
орнатылған қуат
орнатылған қуат
орнатылған қуат
1222,61 МВт
1409,5 МВт
269,8 МВт
1,8 МВт
2023 жылға
Пайдалануға берілді
2 СЭС
12 ВЭС
2 ГЭС
500 МВт
Өндірістің жалпы көлемінен
ЖЭК үлесі – шамамен 6 %
ЖЭК үлесі өндірістің жалпы
көлемінен ЖЭК объектілерін
салуға аукциондық саудасаттықтың 5 жылдық кестесі
бекітілді
қуаты – 6,7 ГВт 2027 жылға дейін.
Инвестициялық жобалар:
Қуаты 3 ГВт жинақтағыштары бар 3 ЖЭС

6.

АЭС және ЖЭК АРҚЫЛЫ ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯСЫН ӨНДІРУДІ САЛЫСТЫРМАЛЫ
ТАЛДАУ
ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКА
МИНИСТРЛІГІ
6
Жел және күн энергиясымен салыстырғанда атом электр энергиясын өңдіру мәселесі жиі көтеріледі. Бұл ретте
есептеулерде белгіленген қуатты пайдалану кэффициентінің көрсеткіші (БҚПК), яғни мәлімделген қуаттан энергияның
қанша пайызы өңдірілетіні көбінесе ескерілмейді
БҚПК көрсеткішін ескере отырып, АЭС және ЖЭК электр энергиясын өңдіру
18
БҚПК, %
Қуаты, ГВт
Ауданы, га
Қызмет мерзімі,
жыл
2,8
35
90
14,43
8,05
4024
100
15
15
60
КЭС
28 860
20+
ЖЭС
АЭС
АЭС-тегі БҚПК (90%) жел (35%) және күн энергиясының (18%) ұқсас көрсеткіштерінен едәуір жоғары.
БҚПК негізінде қуаты 2,8 ГВт атом электр станциясы өндіретін электр энергиясын өндіру үшін 4 024 га алаңда 8,05 ГВт
ЖЭС немесе 28 860 га алаңда 14,43 ГВт КЭС салу қажет.
Салыстыру үшін Астана қаласының ауданы 72 200 га құрайды.

7.

ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКА
МИНИСТРЛІГІ
ӘЛЕМДЕГІ БЕЛСЕНДІ РЕАКТОРЛАР
5
Финляндия
19
Канада
94
АҚШ
2
Мексика
Чехия – 6
Бельгия – 5
Мажарстан – 4
Швейцария – 4
Румыния – 2
Нидерланды – 1
Словения – 1
Болгария – 2
9
2
6
Швеция
Ұлыбритания
36
Беларусь
56 5 5
Ресей
15
Словакия Украина
Бельгия
Франция
7
1
1
6
Иран
Армения
Пакистан
Испания
4
20(4*)
Үндістан
Бразилия
3
Аргентина
* - уақытша тоқтатылған реакторлар
2
Оңтүстік
Африка
Қытай
12 (21*)
26
Оңтустік
Корея
БАӘ
2
56
Жапония
7

8.

ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКА
МИНИСТРЛІГІ
АЭС САЛУДЫҢ ӘЛЕМДІК ТӘЖІРИБЕСІ
2050 жылға қарай барлық елдің АЭС-інен
өндірілетін электр энергиясы
Салынып жатқан реакторлар
792 ГВт дейін 2 есеге
өсетіні болжанып отыр
Атом энергиясы жөніндегі халықаралық
агенттіктің мәліметі бойынша
Қытай
Үндістан
Туркия
Әлемдегі АЭС саны:
Әлемдегі реактор
саны
Белгіленген жалпы
қуаты, МВт
415
373 735
Оңтүстік Корея
4
4
2
Мысыр Араб…
4
Ұлыбритания
2
Украина
Жапония
2
2
Бангладеш
2
Словакия
60
62 637
7
Ресей
Бразилия
1
1
1
1
Аргентина
1
Иран
Салынып жатқан
реакторлар
Белгіленген жалпы
қуаты, МВт
26
Франция
8

9.

ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКА
МИНИСТРЛІГІ
УРАН ӨНЕРКӘСІБІ
УРАН ӨНДІРУ БОЙЫНША ӘЛЕМДЕ № 1
әлемдік өндірістегі үлесі
≈40%
УРАН ҚОРЫ БОЙЫНША ӘЛЕМДЕ № 2
әлемдік қордағы үлесі
21,1 мың тонна
2023 жылы
900 мың
тоннадан
астам қоры расталды
≈14%
ОТЫН ТАБЛЕТКАЛАРЫН ӨНДІРУ
(«ҮЛБІ МЕТАЛЛУРГИЯ ЗАУЫТЫ» АҚ)
АЭС-тің ЯДРОЛЫҚ ОТЫНЫН ӨНДІРУ
(«Ульба-ТВС» ЖШС)
9

10.

ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКА
МИНИСТРЛІГІ
АЭС ОРНАЛАСТЫРУ АУДАНЫН ТАҢДАУ
Абай облысы,
Курчатов қ. ауданы
Алматы облысы,
Үлкен ауылы ауданы
10

11.

ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКА
МИНИСТРЛІГІ
РЕАКТОР ТЕХНОЛОГИЯСЫН ЖЕТКІЗУШІЛЕРДІҢ ҚЫСҚА ШОРТ-ТІЗІМІ
Реактор
HPR1000
APR1400
ВВЭР-1200
EPR1200
Қуаты
1200 МВт
1400 МВт
1200 МВт
1200 МВт
Құрылыс процесіндегі
реакторлар саны
11 реактор
4 реактор
19 реактор
3 реактор
Ядролық-энергетикалық технологияларды салыстырмалы талдау және бағалау үшін
француздық «Assystem» компаниясымен бірлесіп АЭХА құжаттарының ұсынымдары негізінде
критерийлер жүйесі әзірленді
11

12.

ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКА
МИНИСТРЛІГІ
ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӘСЕРІ
12
АЭС салу елдің дамуына мультипликативтік әсер етеді
Экономикалық
Әлеуметтік
Құрылыс кезінде
8000 адамға дейін
жұмылдыру
Пайдалану кезінде
2000 адам
Техникалық
Меншікті отын базасының
әлеуетін кешенді пайдалану
60 жылдан астам уақыт
бойы тұтынушыларды сенімді
энергиямен қамтамасыз ету
Елдің инвестициялық
тартымдылығын арттыру
Бүкіл цикл бойынша салық түсімдері
$ 2,5 – 3,0 млрд астам
Экологиялық
Парниктік газ
шығарындыларын жылына
10 млн тоннаға дейін азайту
Табиғи ресурстарды тиімді
пайдалану

13.

ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКА
МИНИСТРЛІГІ
СУДЫ ПАЙДАЛАНУ
1200 МВт екі блокты АЭС салқындату мұнараларындағы судың жылдық шығыны ~0,063 млрд м3
деп
бағаланады.
Балқаш
көлінің
көлемі
~108 млрд м3
Балқаш көлінің бетінен булану көлемі жылына
18,934 млрд м3 құрайды. Яғни, Балқаш көлінен
АЭС қажеттіліктері үшін жұмсалатын жылдық су
ысырабы оның табиғи булануының шамамен
~0,33%-ын құрайды
Ыстық құррғақ ауа
Салқындатылған
жылу тасығыш
Ыстық жылу
тасығыш
Салқындатылған
жылу тасығыш
Ыстық жылу
тасығыш
13

14.

ҚАЗАҚСТАН
МИНИСТЕРСТВО
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКИ
ЭНЕРГЕТИКА
РЕСПУБЛИКИ
МИНИСТРЛІГІ
КАЗАХСТАН
ЯДРОЛЫҚ РЕАКТОРДЫҢ ЖЕҢІЛДЕТІЛГЕН ЖҰМЫС СХЕМАСЫ
Қорғау
қабықшасы
Көлем
компенсаторы
Бу
генераторы
Реактор
Турбина
Тұтынушы
Генератор
Трансформатор
Өзен,
көл,
градирня
Қоректендіру
сорғысы
Негізгі
циркуляциялық
сорғы
Конденсатор
Циркуляциялық
сорғы
14

15.

ҚАЗАҚСТАН
МИНИСТЕРСТВО
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКИ
ЭНЕРГЕТИКА
РЕСПУБЛИКИ
МИНИСТРЛІГІ
КАЗАХСТАН
РЕАКТОРЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЭВОЛЮЦИЯСЫ
I БУЫН
II БУЫН
Шиппингпорт АЭС-ы,
АҚШ
Дьябло Каньон АЭС-ы,
АҚШ
Алғашқы
прототиптер
Dresden-1 (BWR)
Obninsk (LWGR)
Fermi-1 (FBR/SFR)
Shippingport (PWR)
o қорғау қабығы жоқ
o активті аймақтың
апататық салқындатудың
шектеулі қабілеті
o өрттен қорғаудың күрделі
кемшіліктері
1950
1960
IV БУЫН
III/III+ БУЫН
Касивадзаки АЭС-ы,
Жапония
Олкилуото АЭС-ы,
Финляндия
Коммерциялық
реакторлар
Жетілдірілген және толық аяқталған реакторлар
Flamanvilee 1-2 (PWR)
Bruce (PHWR/CANDU)
Fukushima (BWR)
Chernobyl (RBMK)
o қайнаған реакторлар және
қысымдағы су.
o реакторлардың қызмет
көрсету мерзімі 30-40
жылдан 50-60 жылға дейін
ұзартылған
1970
1980
ABWR (GE-Hitachi, Toshiba BWR)
ACR 1000 (AECL CANDU PHWR)
APR-1400 (KHNP PWR)
EPR (AREVA NP PWR)
CANDU 6 (AECL PHWR)
o жақсартылған отындық
тиімділік
o қаржылық шығындарды
азайту
1990
2000
• ESBWR (GE/Hitachi BWR)
− NuScale PWR
− CNEA CAREM PWR
− India DAE AHWR
• VVER-1200 (PWR)
o пассивті қауіпсіздік
жүйесін қосу
o балқыту бөлігін қосу
2010
15
2020
Жоба
Инновациялық әзірлемелер
Сұйық-тұзды реактор (MSR)
Графитті-газды реактор (GFR)
Қорғасынды-висмутты шапшаң реактор (LFR)
Жоғары температуралы реактор (VHTR)
Бұл рекаторлар буынын әзірлеу мақсаты –
қауіпсіздікті, тұрақтылықты, тиімділікті
жоғарылату, құнын төмендету
2030
2040

16.

ЗАМАНАУИ АТОМ ЭНЕРГЕТИКАСЫНЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІ
III+ буынын заманауи реакторлары
Активті және пассивті өзара қайталанатын қауіпсіздік жүйелері бар.
Жобалау және құру кезінде
радиоактивті заттардың алаң шегінен
шығу орнынан терең эшелондалған
қорғау принципі, сондай-ақ
«аварияны жобалау сатысында
жою» концепциясы пайдаланылады.
Белсенді аймақтың бұзылуына
байланысты ауыр аварияның болу
мүмкіндігі 10−7 оқиға/жыл құрайды
(10 миллион жыл ішінде бір
оқиғаның болу ықтималдылығы )
Санитарлық-қорғау аймағы АЭС
алаңымен шектеледі, халық үшін
қорғау іс-шараларын жоспарлау
аймағы – 3 км-ден артық емес.
Спринклерлік жүйе
1-ші контурда жылу тасығыштың
тесілу және гермокөлемнің ішіндегі
қысымның жоғарылау жағдайында, бор
қышқылы ерітіндісі автоматты түрде
шашырайды, бу суға айналады да
қабықшаның ішіндегі қысым төмендейді.
Қорғау қабығы (контайнмент)
Герметик үшін қалыңдығы 1 метр
сыртқы т/б және ішкі қабырғалардан
тұрады.
Ішкі авариялар кезінде және сыртқы
әсерлерден қорғайды:
• 8 балдық жер сілкінісі;
• су басу;
• 56 м/с-қа дейінгі қатты жел,
дауыл;
• 400 тонналық ұшақтың 720
км/сағ жылдамдықпен құлауы ;
• қысымы 30 кПа болатын соққы
толқыны.
ҚАЗАҚСТАН
МИНИСТЕРСТВО
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКИ
ЭНЕРГЕТИКА
РЕСПУБЛИКИ
МИНИСТРЛІГІ
КАЗАХСТАН
16
Жылуды пассивті беру жүйесі
1-ші контур жылу тасығышының жойылуымен
жобадан тыс авариялар және қауіпсіздіктің
белсенді жүйелері істен шыққан кезде қорғау
қабығынан жылудың берілуін қамтамасыз
етеді.
Сутегін шығару
жүйесі
Жобалық және
жобадан тыс
авариялар кезінде
қауіпсіздіктің жоғары
деңгейін қамтамасыз
етеді.
Сутегінің пассив
автокаталитикалық
рекомбинаторынан
құралады.
Реактордың корпусы
Қалдыңдығы 200 мм болаттан
жасалған. Реактор корпусынан
және 1-ші контурдың жылу
тасығышынан бөліну өнімдері
шығуының алдын алады.
Балқыма тұзағы
Реактор шахтасының төменгі
бөлігінде ауыр авариялар кезінде
активті аймақтың балқуын
оқшаулау үшін салынады.
Активті аймақтың авариялық салқындату жүйесі
Бор қышқылы бар арнайы бактар. Ең үлкен жобадан
тыс авариялар жағдайында тізбекті ядролық реакция
нейтрондарды сіңіретін, құрамында бор бар
заттектің үлкен көлемімен сөндіріледі.

17.

АЭС ҚАУІПСІЗДІГІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДЕГІ ҚР ҰЯО ЗЕРТТЕУЛЕРІ
Қолданыстағы энергетикалық реакторлардың
қауіпсіздігін жоғарылату
CORMIT жобасы (Toshiba, Marubeni, Жапония)
Белсенді аймақ балқымасының реактор астындағы балқу
бөлігінің қорғаныш жабынының ыстыққа төзімді
материалдарымен өзара әрекеттесуіне тәжірибелік
зерттеулер жүргізу.
Fukushima Debris жобасы (Marubeni, Жапония)
Нақты фрагменттерді қайта өңдеу бойынша ұсыныстар
әзірлеу үшін Фукусима-1 АЭС реакторларының белсенді
аймақтарының балқуының қатып қалған фрагменттерінің
қасиеттерін үлгілеу және зерттеу.
Біз алған нәтижелер қолданыстағы АЭС-терда нақты
қолданыс тапты.
ҚАЗАҚСТАН
МИНИСТЕРСТВО
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКИ
ЭНЕРГЕТИКА
РЕСПУБЛИКИ
МИНИСТРЛІГІ
КАЗАХСТАН
17

18.

АЭС ҚАУІПСІЗДІГІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДЕГІ ҚР ҰЯО ЗЕРТТЕУЛЕРІ
ҚАЗАҚСТАН
МИНИСТЕРСТВО
РЕСПУБЛИКАСЫ
ЭНЕРГЕТИКИ
ЭНЕРГЕТИКА
РЕСПУБЛИКИ
МИНИСТРЛІГІ
КАЗАХСТАН
18
IV буын реакторларының қауіпсіздігін жоғарылату
EAGLE жобасы (JAEA, Жапония)
Натрий бассейніндегі балқытылған отын имитаторын
(EAGLE стенді) салқындату процестерін және белсенді
аймақтың балқуымен болған аварияның салдарын жою
кезінде қауіпсіздіктің негізгі мәселелерін шешу үшін ИГР
реакторында сыналған эксперименттік құрылғыларды
зерттеу
SAIGA жобасы (CEA, Франция)
Жылу тасығыштың (ULOF түрі) шығыны болған авария
кезінде ASTRID шапшаң нейтронды француз реакторының отын жинау әрекетін зерттеу.
БРЕСТ-ОД-300 жобасы («НИКИЭТ» ААҚ, РФ)
«Прорыв» жобасы аясында салынып жатқан ресейлік
БРЕСТ-ОД-300 реакторының аралас нитридті уранплутоний отынын (СНУП) реакторлық сынау.

19.

ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКА
МИНИСТРЛІГІ
ЯДРОЛЫҚ ФИЗИКА ИНСТИТУТЫ
Құрамына 22 ғылыми-зерттеу зертханасы және заманауи
талдамалық және эксперименттік жабдықтары бар 3 ғылымитехникалық орталық, сондай-ақ 2 оқу орталығы кіреді.
Ғылымды қажет ететін технологияларды құруда мол
тәжірибесі бар, олардың едәуір бөлігі өндіріске енгізілген.
Мынадай технологиялық бағыттар дамытылады:
радиоизотоптық өнімдер өндіру
материалдарды радиациялық өңдеу
ядролық-физикалық талдау әдістері
қоршаған ортаны бақылау және оңалту
ядролық материалдармен, иондаушы сәулелену көздерімен
және радиоактивті қалдықтармен жұмыс істеу
ВВР-К зерттеу реакторы
9 ядролық, радиациялық,
электрофизикалық қондырғы
19

20.

ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКА
МИНИСТРЛІГІ
ӨНЕРКӘСІПТІК-ӨНДІРІСТІК ПЕРСОНАЛ
20% АТОМ
САЛАСЫНЫҢ
МАМАНДАРЫ
РЕАКТОР
ТИПІ
ҚУАТЫ
ПЕРСОНАЛДЫҢ
ЖАЛПЫ САНЫ
HPR1000
1200 МВт
×2
2000
400
APR1400
1400 МВт
×2
2000
400
ВВЭР-1200
1200 МВт
×2
2000
400
EPR1200
1200 МВт
×2
2000
400
20

21.

ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКА
МИНИСТРЛІГІ
КАДР ӘЛЕУЕТІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРЫНДАРЫ
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық
университеті (Алматы)
Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық
университеті (Астана)
С. Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан
мемлекеттік университеті (Өскемен)
Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан
техникалық университеті (Өскемен)
Мамандықтар:
«Ядролық физика», «Ядролық энергияға арналған материалдар»,
«Ядролық физика және атом энергетикасы»
Биылғы студенттер контингенті:
253 адам.
2011 жылдан 2023 жылға дейін өнім шығарылды:
1649 адам.
21

22.

МЕЖДУНАРОДНОЕ
КАДРЛАРДЫ ДАЯРЛАУ
СОТРУДНИЧЕСТВО
САЛАСЫНДАҒЫ
В ХАЛЫҚАРАЛЫҚ
СФЕРЕ ПОДГОТОВКИ
ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
КАДРОВ
30+
шетелдік ҒЗИ
және ЖОО
ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЭНЕРГЕТИКА
МИНИСТРЛІГІ
22
АҚШ, Франция, Жапония, Италия, Польша, Германия,
Финляндия, Түркия, Латвия, Ресей, Әзербайжан,
Беларусь, Өзбекістан, Украина
22/17