Презентация Алаш партиясы++ (1)

1.

- Бұл суреттер сіздерде қандай ой туғызады?
- Бүгінгі сабақтың тақырыбы не туралы болуы мүмкін?

2.

Сабақ тақырыбы:
Неліктен «Алаш» партиясы халық қолдауына ие болды?
Оқу мақсаты:
9.3.1.4 – «Алаш» партиясының ұлттық мемлекеттілікті жаңғыртудағы саясатын талдау;
9.2.3.1 – ұлттық баспасөздің қоғамдық-саяси сананы оятудағы рөліне баға беру
9.1.2.1 – қазақ зиялыларының қоғамдағы рөлі мен қызметін талдау
Бағалау критерийлері:
Ұлттық мемлекеттілікті жаңғыртудағы «Алаш» партиясының рөлін анықтайды;
ХХ ғасырдың бірінші жартысында пайда болған ұлттық баспасөздердің
қоғамдағы рөліне баға беру.
«Алаш» партиясының бағдарлама жобасы мен ҚР Конституциясының баптарын
салыстырып, талдау.

3.

Пәнге қатысты лексика мен терминология
Алашорда;
Ұлттың мүддесі;
Сөздік:
Халықтың қолдауы – поддержка народа
Алаш қозғалысы – алашское движение
Орталығы – столица
Аумағы – территория
Партия бағдарламасы – программа партии
Баспасөз – пресса
Басылым саны – количество издании
Қамтыған мәселелер – охваченные проблемы
Оқиға мәнісі – речь событии

4.

Жұптық талқылау:
Алаш идеясының бүгінгі күндегі
маңыздылығы неде?

5.

6.

ХХ ғ газет саны бойынша әлемдегі елдерде сараласақ:
12 435 газет
1 ғана газет:
«Қазақ» газеті
8940 газет
8000 газет
2058 газет
Патша үкіметі кезінде «Қазақ» газетінің 1 саның
шығаруға 5 рубль, яғни 50 қойдың бағасына тең. 1
айда газет 4 реттен шығып тұрған, сонда 200 қойды
Алаш зиялылары үкіметке тапсырып, 6 млн халықты
ақпаратпен қамтамасыз етіп отырған.
Газет бағасы былайша бекітілді: бір жылға
жазылу - 3 рубль, жарты жылға – 1 рубль 75 тиын, 3
айға - 1 рубль, жекелеген нөмір бағасы - 5 тиын.
Қазіргі теңгемен есептегенде 1913 жылы «Қазақ»
газетін жазылу шамамен (2016 жылғы есеппен):
1 жылға - 10584 теңге;
6 айға - 6174 теңге;
3 айға – 3528 теңге;
Газеттің жекелеген бір саны – 176 теңге болған.

7.

1-тапсырма. Оқулықтың 32-33 беттердегі мәтінді оқып, берілген кестені толтырыңыз.
Дескриптор: «Алаш» партиясының құрылу себептері мен маңыздылығын анықтайды.
Сұрақ
Жауап
1.«АлашОрда…....автономиясының
хронологиясы (ғаламтордан қарау)
2. «Алаш» партиясы ерекшелігі…..
3. «Алаш» партиясы құрылуына әсер еткен
фактілерді атаңыз (өз біліміңіз пайдалану)
4. Қазақ даласында бірінші Бүкілқазақ
съезі қашан және қайда өтті?
5.Бірінші Бүкілқазақ
мәселелер
съезі
көтерілген
6.Қазақ құрылтайында «Алаш»
партиясының төрағалығына кімді сайлады?

8.

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ БАСПАСӨЗДЕРІ
Қазақ газеті - 1913-1918 жылдары Орынбор қаласында жарияланып тұрған қоғамдық-саяси
және әдеби-мәдени басылым. №1 номері 1913 ж. 2 ақпанда шыққан. 1915 ж. дейін аптасына бір рет,
одан кейін екі рет шыққан. Аз уақыт ішінде «Қазақ» 5 миллионға жуық көшпенді халықтың көпшілігі
білетін басылымға айналды. Жалпы 265 нөмірі жарық көрген. Газет рәміздік-бейне ретінде киіз үйді
ұсынды. Бұл - қазақ ұлты деген ұғымды берді «Қазақ» газетін шығаруды ұйымдастырушы, редактор Ахмет Байтұрсынұлы болды. «Қазақ» газеті совет өкіметінің Қазақстанға билік орнатуға тырысқан
алғашқы күндерінде-ақ – 1918 ж. наурызында біржола жабылды. Көп ұзамай оның құрылтайшылары
мен авторларының басым көпшілігі саяси қуғын-сүргін кезінде атылып кетті.
«Айқап» — қазақтың тұңғыш қоғамдық-саяси, әдеби журналы. 1911—1915 ж. аралығында
Ресейдің Троицк қаласында бастапқыда айына бір рет, кейін екі рет шықты. Жалпы 88 нөмірі жарық
көрген. Редакторы — қоғам қайраткері, ақын, аудармашы, М.Сералин. Журналда қазақ ауылдарындағы
оқу-ағарту жұмыстары, әйел теңдігі, отырықшылық өмір салтына көшу, сонымен қатар Мемлекеттік
Думаға қатысу жөніндегі саяси мәселелер көтерілді.Жер, сьезд, сайлау т.б. мәселелер көтерген
мақалалар журналдың ортаңғы беттерінде орналасқан. "Айқап” және оның редакторы сол кездегі
саяси-әлеуметтік мәселенің ең бастысы – жер мәселесі екенін жақсы түсінген. Осы мәселеге қатысты
көптеген материалдар жарияланған. Елге отырықшылық өмірге көшу, ауыл, қала салу, егіншілікпен
айналысу жөнінде пайдалы кеңестер беріп отырған
«Серке» газеті – Петерборда татардың «Улфат» (қазақша мағынасы - бірлесу, келісім) атты
газетіне қосымша шыққан газет. 1906 жылдан бастап шыккан газет 1907 жылы 9 маусымда жабылып
қалды. Жалпы 87 нөмірі жарық көрген. Редакторы - Ғабдрашид Ибраһимов татар қайраткері. Газет
мақсаты - ислам дүниесін біріктіру, діни білікті көтеру, оқу-білімді насихаттау, ұлттық автономиялар
кұрудың негізін қалау болған. Ал, газет атына келсек, «Серке» - қазақ ұғымында жайылымдағы малды
бастайтын түлік, Сексек атаның көшбасшы тұқымы. Біздің «көсем» сөзіміз де осымен мағыналас.
http://e-history.kz/kz/books/education/view/271

9.

Қазақ газеті
Шығарушысы «Азамат серіктестігі»
Бағыттары:
- 1) Үкіметтің бұйрық-жарлықтары
- 2) Мемлекеттік Дума, Мемлекеттік кеңес
жұмысы
- 3) Ішкі және сыртқы хабарлар
- 4) Қазақтың тарихы мен тұрмысы жайлы
- 5) Этика, тарих, этнография және мәдениет
мәселелері
- 6) Экономика, сауда, кәсіп, ауыл шаруашылығы,
мал шаруашылығы
- 7) Халық ағарту мектеп, медресе, тіл және
әдеибет мәселелері
- 8) Тазалық, денсаулық және мал дәрігерлігі
жайлы
- 9) Фельетондар (қазақтардың тұрмыс-тіршілігі
туралы әр түрлі мақалалар, көркем әңгімелер,
тарихи деректер)
- 10) Корреспенциялар мен жеделхаттар
- 11) Жергілікті хроника
- 12) Суреттер
- 13) Почталар
- 14) Құлақтандырулар

10.

2-тапсырма: Оқулықтың 31 беттегі мәтінді оқып және ғаламторды пайдалана отырып, кестені толтырыңыз.
Дескриптор: Ұлттық баспасөздердің қоғамдық-саяси сананы оятудағы рөліне баға бере алады.
«Қазақ» газеті
Басылым жылдары
және аймақ
Құрылу себебі
«Айқап» журналы
«Серке» газеті
1913-1918 ж
Орынбор қ
Қажетті сөздер: БАҚ, өзгеріс, ақпарат, рух, халық т.б.
Редакторлары
Басылым саны
Қамтылған
тақырыптар,
мәселелер
Ұлттық
баспасөздердің
қоғам үшін
маңыздылығы неде?
88
Қажетті сөздер: мүдде, стил, демократия, қазақ тілі т.б.

11.

ДҰРЫС ЖАУАБЫ:
«Қазақ» газеті
Басылым жылдары
және аймақ
1913-1918 ж
Орынбор қ
«Айқап»
журналы
1911-1915 ж
Троицк қ
«Серке» газеті
1906-1907 ж
Петербург
Құрылу себебі
Қазақ
қоғамында
болып
жатқан
өзгерістерді
ақпараттандыру үшін. Және де БАҚ арқылы халықтың
бойына рух, күш-қуат дарыту
Редакторлары
А.Байтұрсынов
М.Сералин
Ғ.Ибраһимов
Басылым саны
Қамтылған
тақырыптар,
мәселелер
265
Ұлттық
құңдылық
бағытында киіз
үй, ұлттың тілі,
діні, мәдениеті
88
87
Ислам дүниесі,
діни білім, ұлттық
автономия
Әйел теңдігі,
отырықшылыққа
көшу, жер, сайлау
т.б. мәселелер
Біріншіден, сол кездегі қазақ халқының ұлттық мүддесі
Ұлттық
толыққанды қорғалды.
баспасөздердің
Екіншіден, ХХ ғасырдың басында қазақ қоғамында
қоғам үшін
маңыздылығы неде? еуропалық үлгідегі ұлттық–демократиялық мемлекеттік
үрдісті орнатуға әрекет жасалынды.
Үшіншіден, қазақ тіліндегі кәсіби
қалыптастырып кетті
газет
стилін

12.

3-тапсырма. Оқулықтың 34 беттегі мәтінді оқып, берілген кестені толтырыңыз
Дескриптор. 1917 жылы жарияланған «Алаш» партиясының бағдарлама жобасы мен
ҚР Конституциясының баптарын салыстырып, ұқсастықтары мен ортақ белгілерін
анықтап, салыстыра алады.
ҚР констиутциясының
баптары
ерекшеліктері
Ұқсастықтары
«Алаш» партиясының
бағдарламасының жобасы
ерекшеліктері

13.

4-тапсырма. Оқулықтың 35 беттегі мәтінді оқып, тапсырманы орыңдаңыз.
«Алаш» партиясының қызметіне қазіргі заманда қандай баға берілуде?
Кімнің пікірімен көбірек келісесің? Себебін түсіндір.
Дескриптор. Ұлт мүддесін қорғаудағы Алаш партиясының ұстанымын өзіндік
пікірімен бағалай алады.

14.

Рефлексия:
Бүгінгі сабақта менің білгенім...
Маған қызықты/пайдалы болды...
Сабақта туындаған қиындықтар...
Сабаққа қатысты менің ұсынысым...