5-сабақ. Ауа. 6- зертханалық жұмыс (3) (1)

1.

Сабақтың тақырыбы:
Ауа. Ауаның құрамы
№6 зертханалық тәжірибе
"Балауыз шамның жануы"
7- сынып

2.

Оқу мақсаты
• 7.3.1.1 ауа құрамын білу;
• 7.3.1.2 заттардың жану кезінде ауаның құрамына кіретін оттектің
жұмсалатындығын білу;
• 7.3.1.3 атмосфералық ауаны ластанудан қорғаудың маңызын түсіну.
Бағалау критерийлері
• ауаның құрамын біледі;
• заттардың жану кезінде ауаның құрамына кіретін оттектің
жұмсалатынын біледі;
• атмосфералық ауаны ластанудан қорғаудың маңызын түсінеді.

3.

• 1774 ж француз
ғалымы А.Лавуазье
ауаның құрамы азот
пен оттектен тұратын
газдар қоспасы
екенін дәлелдеді.
3

4.

Ауаның құрамы
Көлемдік Массалық
мөлшері мөлшері
Азот
78,8
75,5
Оттек
20,9
23,1
Инертті газдар
0,95
1,30
Көмірқышқыл
газы
0,03
0,046
ХІХ ғ соңында зерттеулер ауа құрамына оттек пен азоттан басқа бес түрлі
инертті газ: гелий, неон, аргон, криптон, ксенон кіретінін көрсетті
.
4

5.

Табиғатта әртүрлі құбылыстардың
нәтижесінде, мысалы, жер сілкінгенде,
жанартау атқылағанда, отын жанғанда
өндіріс орындарынан ауаға азот және күкірт
оксидтері: NO, NO2, SO2,SO3 және
күкіртсутек Н2S газдары бөлінеді.
5

6.

Атмосфера – қоршаған ортаның тіршілік
үшін аса маңызды бөлігі
6

7.

7

8.

Атмосфераны қорғау
шараларына адамның
тіршілік ортасында зиянды
заттардың мөлшері артық
болмауы қажет.
Өндіріс орындарынан
бөліген зиянды
газдардың
концентрациясын
төмендету үшін
ағаштар, шөптесін
өсімдіктер көптеп
отырғызылады.
Атмосфераны
қорғау
Газдарды шаң мен
тұманнан тазартуда
ең көп
қолданылатыныэлектрсүзгілер.
Әр түрлі газдарды тазартуда
құрғақ шаңтұтқыштар – циклон
аппараттары қолданылады.
8

9.

Бекіту тапсырмасы
1- тапсырма
Берілген тұжырымдардың шындық/жалған екенін анықтаңыз
ТҰЖЫРЫМ
Шындық
1774 жылы Лавуазье ауаның азоттан, оттектен
тұратын газдар қоспасы екенін дәлелдеді.
Ауа 78 % азоттан тұрады
Оттегі жоқ жерде заттар жана алады
Ауа 35 % оттектен тұрады.
Табиғаттағы әр түрлі құбыластар әсерінен ауада
NO,NO2,SO2,SO3,H2S газдары болады.
Дескриптор:
• Берілген тұжырымдардың дұрыс/бұрыстығын ажыратады
Жалған

10.

ДҰРЫС ЖАУАБЫ:
ТҰЖЫРЫМ
Шындық
1774 жылы Лавуазье ауаның азоттан, оттектен
тұратын газдар қоспасы екенін дәлелдеді.
+
Ауа 78 % азоттан тұрады
+
Жалған
Оттегі жоқ жерде заттар жана алады
+
Ауа 35 % оттектен тұрады.
+
Табиғаттағы әр түрлі құбыластар әсерінен ауада
NO,NO2,SO2,SO3,H2S газдары болады.
+

11.

Бекіту тапсырмасы
2- тапсырма
Атмосфераны қорғауға байланысты
жүргізілетін іс-шараларды ата
Дескриптор:
Атмосфераны қорғау іс-шараларын атайды;

12.

Қорытынды
ауаның құрамын білемін;
заттардың жану кезінде ауаның құрамына
кіретін оттектің жұмсалатынын түсінемін;
атмосфералық ауаны ластанудан қорғаудың
маңызын білемін.

13.

Қосымша ресурстар
М.Қ. Оспанова Қ.С. Аухадиева Т.Г. Белоусова
Химия оқулығы 7 сынып
https://bilimland.kz