Аналогтық және сандық сигналдар

1.

САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ:
АНАЛОГТЫҚ ЖӘНЕ
САНДЫҚ СИГНАЛДАР.
9.4.4.2 - сандық және аналогтық сигналдардың артықшылығы мен
кемшіліктерін бағалау.

2.

• СИГНАЛ (ЛАТ. SIGNUM — БЕЛГІ)
— БЕРІЛГЕН ХАБАРДЫ
ТАСЫМАЛДАЙТЫН (АЛЫП
ЖҮРЕТІН) ФИЗИКАЛЫҚ
ПРОЦЕСС

3.

• АНАЛОГТЫҚ СИГНАЛ- ҮЗІЛІССІЗ МӘНДІ ЖӘНЕ УАҚЫТ
ФУНКЦИЯЛАРЫН СИПАТТАЙТЫН ПАРАМЕТРЛЕРДЕН ТҰРАТЫН
ДЕРЕКТЕР СИГНАЛЫ. АНАЛОГТЫҚ МӘЛІМЕТ ТАСЫМАЛДАУ
БІРНЕШЕ
ТАНЫМАЛ
ҚҰРЫЛҒЫЛАРДА
ТЕЛЕДИДАРДА,
РАДИОБАЙЛАНЫСТА
ЖӘНЕ
ТЕЛЕФОНДЫҚ
ЖҮЙЕЛЕРДЕ
ҚОЛДАНЫЛАДЫ. АНАЛОГТЫҚ СИГНАЛДАР ҮЗІЛІССІЗ УАҚЫТ
ФУНКЦИЯЛАРЫМЕН
СИПАТТАЛАТЫНДЫҚТАН,
АНАЛОГТЫҚ
СИГНАЛДЫ КЕЙДЕ КОНТИНУАЛДЫ СИГНАЛ ДЕПТЕ АТАЙДЫ.
• АНАЛОГТЫҚ СИГНАЛДЫҢ САНДЫҚ СИГНАЛДАН НЕГІЗГІ
ЕРЕКШЕЛІГІ.АНАЛОТЫҚ СИГНАЛ ЖИІЛІК ПЕН АМПЛИТУДАСЫ
БАР, ҮЗІЛІССІЗ АҒЫМ.ЯҒНИ, АНАЛОГТЫҚ СИГНАЛ ФОРМАСЫ
СИНУСОИДА БОЛАДЫ.

4.

• ҮЗІЛІССІЗ АНАЛОГТЫҚ СИГНАЛ ҮШ
НЕГІЗГІ СИПАТТАМАЛАРЫ БАР:
• АМПЛИТУДА
ЖИІЛІК.
• ТОЛҚЫН ҰЗЫНДЫҒЫ

5.

• ЦИФРЛЫҚ СИГНАЛ ( DIGITAL SIGNAL — ТЕК ЕКІ МӘНДІ,
ӘДЕТТЕ НӨЛ МЕН БІРДІ ҚАБЫЛДАЙТЫН СИГНАЛ;
УАҚЫТТЫҢ КЕЗ КЕЛГЕН СӘТІНДЕ КЕРНЕУ МӘНІ БІРНЕШЕ
(ӘДЕТТЕ, ЕКІ) ДЕҢГЕЙДІҢ БІРІНЕ СӘЙКЕС КЕЛЕТІН СИГНАЛ.
ЕКІ ДЕҢГЕЙЛІ СИГНАЛДЫ КЕЙДЕ ЕКІЛІК ЦИФРЛЫҚ СИГНАЛ
НЕМЕСЕ ЕКІЛІК СИГНАЛ ДЕП ТЕ АТАЙДЫ. КЕРНЕУДІҢ ЕКІ
ҮЗДІКТІ ДЕҢГЕЙІМЕН ЖҰМЫС ІСТЕЙТІН ЕКІЛІК ЛОГИКАЛЫҚ
СХЕМАЛАРДА ДЕҢГЕЙЛЕРДІҢ БІРІ (ӘДЕТТЕ, ЖОҒАРҒЫСЫ)
ЛОГИКАЛЫҚ «1»-ГЕ (АҚИҚАТҚА) СӘЙКЕС КЕЛЕДІ, АЛ
ЕКІНШІСІ ЛОГИКАЛЫҚ «0»-ГЕ (ЖАЛҒАНҒА) СӘЙКЕС КЕЛЕДІ

6.

Критерий
Түрі
Дәлдігі
Қолдану
| Аналогты сигнал
| Үздіксіз
| Жоғары, бірақ шу әсер етеді
| Дыбыс, радио, теледидар
| Сандық сигнал
| Дискретті
| Дәл, шудан қорғалған
| Компьютер, интернет
https://yandex.kz/video/preview/4586698384405705058

7. 1-тапсырма: Сәйкестендір (Бастапқы деңгей) Нұсқаулық: Кестедегі сипаттамаларды тиісті сигнал түрімен сәйкестендіріңіз.

1-ТАПСЫРМА: СӘЙКЕСТЕНДІР (БАСТАПҚЫ ДЕҢГЕЙ)
НҰСҚАУЛЫҚ: КЕСТЕДЕГІ СИПАТТАМАЛАРДЫ ТИІСТІ
СИГНАЛ ТҮРІМЕН СӘЙКЕСТЕНДІРІҢІЗ.
№ | Сипаттама
| Сигнал түрі (Аналогтық / Сандық)
1 | Үздіксіз, табиғи формада
|
2 | Дискретті, екілік кодпен беріледі
|
3 | Шу әсеріне сезімтал
|
4 | Ақпаратты жоғалтпай ұзақ сақтайды |
5 | Радио немесе дыбыс толқындары |

8. 2-тапсырма: Толықтыру (Орта деңгей) Нұсқаулық: Бос орындарды тиісті сөздермен толтырыңыз: (үздіксіз, дискретті, шу, кодтау,

2-ТАПСЫРМА: ТОЛЫҚТЫРУ (ОРТА ДЕҢГЕЙ)
НҰСҚАУЛЫҚ: БОС ОРЫНДАРДЫ ТИІСТІ СӨЗДЕРМЕН ТОЛТЫРЫҢЫЗ:
(ҮЗДІКСІЗ, ДИСКРЕТТІ, ШУ, КОДТАУ, САНДЫҚ, АНАЛОГТЫҚ)
1.Аналогтық сигнал – __________ түрдегі сигнал.
2.Сандық сигнал – __________ мәндерден тұрады.
3.Сандық сигналдарды қабылдау үшін оларды __________ қажет.
4.Аналогтық сигнал __________ әсеріне сезімтал.
5.Компьютерлер тек __________ сигналмен жұмыс істейді.

9.

Венн диаграммасын толтыр (Жоғары деңгей)
Нұсқаулық: Аналогтық және сандық сигналдардың
айырмашылықтары мен ұқсастықтарын диаграмма арқылы
көрсетіңіз.

10. тапсырма: Қолдану аймағын тап (Қолданбалы тапсырма) Нұсқаулық: Төмендегі құрылғылар қандай сигнал түрін қолданатынын анықтаңыз.

ТАПСЫРМА: ҚОЛДАНУ АЙМАҒЫН ТАП (ҚОЛДАНБАЛЫ
ТАПСЫРМА)
НҰСҚАУЛЫҚ: ТӨМЕНДЕГІ ҚҰРЫЛҒЫЛАР ҚАНДАЙ СИГНАЛ
ТҮРІН ҚОЛДАНАТЫНЫН АНЫҚТАҢЫЗ.
Құрылғы
Радио
Сандық теледидар
Музыка кассетасы
Компьютер
Микрофон
| Сигнал түрі
|
|
|
|
|

11.

12.

• 1-ТАПСЫРМА: ӘРІПТЕРДІ МОРЗЕ КОДЫ АРҚЫЛЫ ЖАЗ
• НҰСҚАУЛЫҚ: ТӨМЕНДЕГІ СӨЗДЕРДІ МОРЗЕ КОДЫНА
АУДАРЫҢЫЗ. (НҮКТЕ – «·», СЫЗЫҚ – «−»)
• СӨЗДЕР:
1. КОД
2. СИГНАЛ
3. ШИФР

13.

• 2-ТАПСЫРМА: ҚҰПИЯ ХАБАРЛАМАНЫ ШЕШ
• НҰСҚАУЛЫҚ: ТӨМЕНДЕГІ МОРЗЕ КОДЫН ҚАЗАҚША МӘТІНГЕ
АУДАРЫҢЫЗ:
• КОД:
··− ·− −·· ·−·· ··· ·−−− ·−−

14.

• 4-ТАПСЫРМА: ӨЗ АТЫҢДЫ КОДТА
• НҰСҚАУЛЫҚ: ӨЗ ЕСІМІҢДІ МОРЗЕ КОДЫ АРҚЫЛЫ ЖАЗЫҢЫЗ.
• МЫСАЛЫ:
АРУ = ·− ·−· ··−

15.

Аналогты сигнал
|
Ортақ белгілері
|
Сандық сигнал
• Үздіксіз сигнал
| • Ақпарат тасымалдайды
| • Дискретті (үзіліспен) сигнал
• Шуға сезімтал
| • Электрлік/физикалық түрде беріледі. | • Шуға төзімді
• Дәл мәндерді жеткізеді
| • Байланыс жүйелерінде қолданылады | • Жинақтауға, өңдеуге ыңғайлы
• Түрлендірусіз қолдануға б-ы | • Түрлендіруге болады
| • Кодтармен беріледі (0 мен 1)
• Жоғалту ықтималдығы жоғары
|
|• Сандық құрылғыларда пайдаланылады