Eskizlar haqida tushuncha va uni chizish bosqichlari

1. Eskizlar haqida tushuncha va uni chizish bosqichlari

2. Eskizlar haqida tushuncha va uni chizish bosqichlari.

Detallarning hamma
nisbatlarini saqlagan
holda chizma
asboblari ishlatmay
qo’lda, ko’zda chamalb
va masshtabga rioya
qilmay chizilgan
chizma eskiz deyiladi.

3.

- Ishlab chiqarishda
bir marta tatbiq
qilinadigan
chizmalarga eskizlar
kiradi.
Eskizlar, odatda
detaining chizmasini
chizish uchun asos
bo‘ladi. Yasaladigan
detaining eskizlari
orqali uning ish
chizmasi chiziladi.

4.

Detallarni ba’zan eskizga qarab ham yasash
mumkin bo‘ladi. Chunki mashina detali
to‘satdan yaroqsiz holda kelib sinib qolsa,
uni tez yasashga to‘g‘ri kelgan hollarda eskiz
mavjud detallarga qarab chiziladi va u asliy
eskiz deb ataladi.

5.

Konstruktorlik biyrosi ishida yangi mashina,
mexanizm va boshqalarni loyihalayotgan konstruktor
o‘z g‘oyasini, awalo eskiz shaklida ifodalaydi. Bunday
eskizlar loyiha eskizlar deyiladi.
Eskizlar to‘g‘ri burchakli proyeksiyalash qoidalari
bo‘yicha, ular orasidagi proyeksion bog‘lanishga rioya
qilgan holda va tasvirlanayotgan detal elementlarining
nisbatini, shaklini saqlagan holda chiziladi.

6.

Agar detal ancha katta bo‘lsa kichiklashtirib, ancha
kichik bo’lsa kattalashtirib chizish kerak. Ikkala holda
ham masshtab qo‘llanilmaydi va unga rioya qilinmaydi.
Lekin detal kattalashtirib chizilsa ham, yoki
kichiklashtirib chizilsa ham, bundan qat‘i nazar,
detalning chizmasiga uning haqiqiy o‘lchamlari
qo‘yiladi.

7.

Eskiz chizishda detaining hamma qismlari o‘rtasidagi
nisbatlarni chamalab aniqlash qiyin bo‘lsa, qalamda
o‘lchab chizish yaxshi natija beradi. Ishni tezlatish
uchun, aylana va ulaming yoylarini chizish hamda
aylanalami teng bo‘laklarga bo‘lishni sirkulda
bajarishga ruxsat etiladi. Lekin keyinchalik aylana va
ularning yoylari ustidan qo‘lda yurgizib chiziladi.

8.

Detal haqidagi barcha ma’lumotlar eskizga
yoziladi. Mukammal bo‘lmagan, o‘lchamlari tushib
qolgan, chala bajarilgan eskiz orqali detal yasab
bo‘lmaydi va unday eskiz ish chizmasini tuzish
uchun yaroqsizdir.

9.

Eskizlar oq qog‘ozga ham chiziladi, lekin
maktablarda eskiz chizish oson bo'lishi uchun
katak qog'ozlardan foydalaniladi. Oldin eskizni'
o'rta qattiqlikdagi qalamda so’ngra yumshoq
qalam bilan ustidan yurgazib chiziladi.

10.

Eskizi chiziladigan detaining texnik rasmi berilgan. Eskiz
chizishdan oldin detaining o‘ziga qarab, diqqat bilan
sinchiklab, har tomonlama tekshirib chiqish va
quyidagilarni aniqlash zarur:
a)detaining nomi va uning mexanizmdagi vazifasi, qanday
materialdan yasalganligini aniqlanadi;
b)detaining geometriyasi, ya’ni uning elementlari qanday
geometrik sirtlardan tuzilganligi aniqlanadi.