картография 2.pptx

1.

План, Карта, Профиль
Ұғымдарына Шолу
Географиялық деректерді визуализациялау әлемді
түсінудің және онымен әрекеттесудің маңызды
бөлігі болып табылады. План, карта және профиль
ұғымдары жер бетінің ерекшеліктерін, олардың
арасындағы қатынастарды және биіктік өзгерістерін
бейнелейтін негізгі құралдар болып табылады.

2.

План дегеніміз не? Негізгі
сипаттамалары
План — жер бетінің шағын аумағының, әдетте, жергілікті жердің,
ғимараттың немесе құрылыстың үлкен масштабтағы, егжей-тегжейлі
кескіні. Ол аймақтың барлық элементтерін: ғимараттарды, жолдарды,
өзендерді, ағаштарды және басқа да нысандарды дәл көрсетуге
арналған.
Үлкен масштаб
План әрдайым үлкен масштабта
Жер бетінің қисықтығы
ескерілмейді
болады (мысалы, 1:500 немесе
Шағын аумақтар үшін жердің
1:1000), бұл ең ұсақ бөлшектерді
қисықтығы ескерілмейді, бұл
де көрсетуге мүмкіндік береді.
жер бетін жазық ретінде
қарастыруға жол ашады.
Дәлді
к
План
жоғары дәлдікпен
жасалады, сондықтан ол құрылыс,
жер қатынастары және қала
құрылысы сияқты салаларда
маңызды.

3.

Карта дегеніміз не? Масштабы және Проекциялары
Карта — жер бетінің немесе оның үлкен бөлігінің кішірейтілген, жалпыланған кескіні. Ол әртүрлі географиялық
нысандарды, әкімшілік шекараларды, табиғи құбылыстарды және басқа да ақпаратты көрсете алады. Карталар
Жердің қисықтығын ескереді, сондықтан олар проекциялар арқылы жасалады.
Кіші
масштаб
Карталар кіші масштабта болады (мысалы, 1:10 000
немесе 1:1 000 000), бұл үлкен аумақтарды бір
параққа сыйғызуға мүмкіндік береді.
Географиялық
проекциялар
Жердің сфералық бетін жазықтыққа ауыстыру
үшін картографиялық проекциялар қолданылады,
бұл белгілі бір бұрмалануларға әкелуі мүмкін.
Карталардың әртүрлі түрлері бар, олардың
әрқайсысы белгілі бір мақсаттарға қызмет етеді:
физикалық карталар, саяси карталар, тақырыптық
карталар және т.б.

4.

Профиль дегеніміз не?
Қолданылуы мен Түрлері
Профиль — жер бетінің тік қимасының кескіні, ол белгілі бір бағыт
бойынша биіктік өзгерістерін көрсетеді. Бұл жер бедерінің
ерекшеліктерін, мысалы, тауларды, жазықтарды, ойпаттарды және
өзен аңғарларын нақты түсіну үшін өте маңызды.
Жолдарды жобалау
Гидрологиялық зерттеулер
Жолдардың, теміржолдардың
Өзен аңғарларының және су
және құбырлардың оптималды
объектілерінің құрылымын талдау
бағытын анықтау үшін
үшін қажет.
қолданылады.
Геологиялық зерттеулер
Жер асты қабаттарының және кен орындарының орналасуын анықтауға
көмектеседі.

5.

План мен Картаның
Айырмашылықтары
План мен карта екеуі де жер бетінің кескіндері болғанымен, олардың негізгі айырмашылықтары бар, олар оларды әртүрлі
мақсаттарға жарамды етеді.
Масштаб
Үлкен (1:500 - 1:5000)
Кіші (1:10 000-нан кіші)
Аумақ
Шағын, жергілікті
Үлкен, аймақтық немесе жаһандық
Жер қисықтығы
Ескерілмейді
Ескеріледі (проекциялар арқылы)
Дәлдік
Жоғары
Төмендеу (бұрмалануларға байланысты)
Қолдану аясы
Құрылыс, жер кадастры
Географиялық зерттеулер, навигация
Бұл айырмашылықтар оларды әртүрлі кәсіби салаларда қолдану үшін өте маңызды етеді.

6.

Географиялық Ақпараттық Жүйелердегі (ГАЖ)
Географиялық
Орны ақпараттық жүйелер (ГАЖ) план, карта және профиль сияқты деректерді жинау, сақтау,
талдау және визуализациялау үшін заманауи құралдарды ұсынады. ГАЖ бұл деректерді бір жүйеде
біріктіріп, оларға жаңа өлшем қосады.
Талдау
Деректерді біріктіру
План, карта және профиль деректерін бір
Күрделі географиялық талдаулар жүргізуге
мүмкіндік береді.
ортада біріктіру.
Визуализация
Деректерді 2D және 3D форматтарда
көрнекі түрде ұсыну.
Интеграция
Басқа ақпараттық жүйелермен оңай
интеграцияланады.
Шешім қабылдау
Әртүрлі салаларда ақылды шешімдер
қабылдауға көмектеседі.

7.

Инженерлік Ізденістердегі Маңызы
Инженерлік ізденістерде план, карта және профиль негізгі ақпарат көздері
болып табылады. Олар жобалау, құрылыс және инфрақұрылымды дамыту
жұмыстарының әр кезеңінде қажет.
01
Жобалау алдындағы зерттеулер
Жердің географиялық ерекшеліктерін, геологиялық құрылымын және
топографиясын анықтау үшін план, карта және профильдер пайдаланылады.
0
2
Оңтайлы орналасуды анықтау
Ғимараттарды, жолдарды, құбырларды және басқа да нысандарды орналастыру
үшін ең қолайлы орындарды табуға көмектеседі.
0
3
Қауіпсіздікті қамтамасыз
ету
Жер сілкінісі, су тасқыны немесе топырақ эрозиясы сияқты ықтимал қауіптерді
бағалауға және олардың алдын алу шараларын жоспарлауға мүмкіндік береді.
0
4
Ресурстарды басқару
Су, жер және минералды ресурстарды тиімді басқару үшін қажетті деректерді
ұсынады.

8.

Құрылыс және Жер Қатынастарындағы Рөлі
Құрылыс және жер қатынастары салаларында план мен профиль негізгі құжаттар болып табылады. Олар жер
телімдерінің шекараларын анықтаудан бастап, ірі құрылыс жобаларын іске асыруға дейін маңызды рөл атқарады.
Жер кадастры
Құрылыс жобалары
Қала құрылысы
Жер телімдерінің шекараларын, ауданын және
Ғимараттардың, жолдардың, көпірлердің және басқа да
Қалаларды дамыту, жаңа аудандарды жоспарлау және
құқықтық мәртебесін дәл анықтау үшін план деректері
инфрақұрылымдық нысандардың жобаларын
инфрақұрылымды жаңғырту үшін план, карта және
қолданылады.
әзірлеуде және іске асыруда план мен профиль
профильдер кешенді түрде пайдаланылады.
маңызды.
Дәл және сенімді ақпарат құрылыс жұмыстарының сапасын және жер қатынастарының заңдылығын қамтамасыз етеді.

9.

Дәлдік пен Қателіктер: Неге Назар Аударыу Керек?
Географиялық деректерді пайдалануда дәлдік өте маңызды. Алайда, кез келген өлшеу мен бейнелеуде
қателіктердің болуы мүмкін екенін ескеру қажет. Бұл қателіктер әртүрлі себептермен туындауы мүмкін.
Өлшеу құралдарының шектеулері
Құралдардың дәлдігі мен калибрлеуінің жеткіліксіздігі.
Масштабтық
бұрмаланулар
Карталық проекцияларға байланысты бұрмаланулар.
Адам
факторы
Өлшеу кезіндегі қателіктер, деректерді өңдеудегі ақаулар.
Деректердің ескіруі
Жер бетінің үнемі өзгеріп отыруы (мысалы, құрылыс, табиғи
құбылыстар).
Сондықтан, кез келген географиялық деректерді пайдаланған кезде олардың дәлдігін тексеру және ықтимал
қателіктерді ескеру өте маңызды.

10.

Қорытынды және Болашақ Бағыттар
План, карта және профиль жер туралы ақпаратты түсіну және пайдалану
үшін негізгі және өзекті құралдар болып қала береді. Олардың қолдану
аясы заманауи технологиялардың дамуымен кеңейіп келеді.
Деректерді біріктіру
ГАЖ және басқа ақпараттық жүйелер арқылы деректерді біріктіру және
кешенді талдау жасау мүмкіндіктері артып келеді.
3D модельдеу
Жер бетінің және жер астының 3D модельдерін жасау, бұл визуалды
түсініктілікті арттырады және жобалауды жеңілдетеді.
Нақты уақыттағы деректер
Деректерді нақты уақытта жинау және жаңарту арқылы динамикалық
карталар мен профильдер жасау.
Жасанды
интеллект
Географиялық деректерді талдауда және болжау жасауда жасанды
интеллектті қолдану перспективалары.
Бұл ұғымдардың маңызы уақыт өткен сайын арта түседі, себебі
біздің әлемді түсіну және оны басқару қажеттілігі үнемі өсіп келеді.