ВТ№1зан2 қаз.орыс

1.

Учебная дисциплина
«Военная топография»
Тема 1: «Ориентирование на местности без
карты и движение по заданному азимуту»
Занятие 2: «Движение по заданному азимуту»
1

2.

Әскери топография
Оқу сұрақтары:
Учебные вопросы:
1. Магниттік азимут. Жер бетінде әртүрлі
тәсілдермен көкжиек жақтарын анықтау.
2. Берілген маршрут бойынша қозғалыс бағытын
анықтау. Азимуттар бойымен қозғалу. Кедергілерден аулақ
болу.
1. Магнитный азимут. Определения сторон горизонта
различными способами на местности.
2. Определение направления движения по заданному
маршруту. Движение по азимутам. Обход препятствий.
2

3.

Әскери топография
Оқу сұрақтары:
1. Сұрақ.
Магниттік азимут. Жер бетінде әртүрлі тәсілдермен көкжиек
жақтарын анықтау.
Вопрос 1.
Магнитный азимут. Определения сторон горизонта различными
способами на местности.

4.

Әскери топография
Магниттік азимут – магниттік меридианның солтүстік бағытынан
объектіге қарай бағытқа қарай сағат тілімен өлшенетін көлденең бұрыш. Оның мәндері 0ден 360°-қа дейін болуы мүмкін. Тұрақты нүктеден жергілікті объектіге азимуттың бағыты
тура магниттік азимут деп аталады. Кейбір жағдайларда, мысалы, қайтару жолын табу үшін
тікелейден 180° айырмашылығы бар кері магниттік азимут қолданылады. Кері азимутты
анықтау үшін тура азимут 180°-тан аз болса, оған 180° қосу керек, ал 180°-тан үлкен болса,
180°-тыалу керек.
Магнитный азимут - горизонтальный
угол, измеренный по ходу часовой
стрелки от северного направлразения
магнитного меридиана до направления
на предмет. Его значения могут быть
от 0 до 360°.
Азимут направления с точки стояния на местный предмет называется прямым
магнитным азимутом. В некоторых случаях, например для отыскания обратного пути,
используют обратный магнитный азимут, который отличается от прямого на 180°.
Чтобы определить обратный азимут, нужно к прямому азимуту прибавить 180°, если он
меньше 180°, или вычесть 180°, если он больше 180°.

5.

Әскери топография
Аспан денелері арқылы көкжиек жақтарына бағыттарды анықтау
Күннің бойынша
Солтүстік жарты шарда күннің шығуы мен батуы маусым бойынша келесідей:
- қыста Күн оңтүстік-шығыстан шығып, оңтүстік-батыста батады;
- жазда Күн солтүстік-шығыстан шығып, солтүстік-батыста батады;
Көктем мен күзде Күн шығыстан шығып, батыстан батады.
Күн шамамен 7.00 шығыста, сағат 13.00 - оңтүстікте, сағат 19.00 - батыста.
Күннің осы сағаттардағы орны сәйкесінше шығыс, оңтүстік және батыс бағыттарын
көрсетеді.
Солтүстік жұлдыз арқылы
Солтүстік жұлдызды табу үшін алдымен жеті жарқыраған жұлдыздан тұратын шелекке ұқсайтын
Үлкен Урса шоқжұлдызын табу керек. Содан кейін, Үлкен Аюдың ең оң жақ екі жұлдызы арқылы
осы ең шеткі жұлдыздар арасындағы қашықтықты бес рет салу үшін ойша сызық сызыңыз, содан
кейін осы сызықтың соңында біз Солтүстік жұлдызды табамыз, ол өз кезегінде Кіші Урса деп
аталатын басқа шоқжұлдыздың құйрығында орналасқан. Солтүстік жұлдызға қарап, солтүстікке
бағыт аламыз .
Определение направлений на стороны горизонта по небесным светилам.
По Солнцу
В северном полушарии места восхода изахода Солнца по временам года следующее: зимой Солнце восходит на юго-востоке, а заходит на юго-западе; летом Солнце
восходит на северо-востоке, а заходит на северо-западе; весной и осенью Солнце восходит на востоке, а заходит на западе. Солнцепримерно находится в 7.00 на
востоке, в 13.00 -на юге, в 19.00 -на западе. Положение Солнца в эти часы и укажет соответственно направления на восток, юг изапад.
По Полярной звезде
Полярная звезда всегда находится на севере. Чтобы найти Полярную звезду, надо сначала найти созвездие Большой Медведицы, напоминающее ковш,
составленныйизсемидовольнояркихзвезд.ЗатемчерездвекрайниеправыезвездыБольшойМедведицымысленнопровестилинию,накоторойотложитьпять
5
раз расстояние между этими крайними звездами, и тогда в конце этой линии найдем Полярную звезду, которая, в свою очередь, находится в хвосте другого
созвездия,называемогоМалойМедведицей.СтавлицомкПолярнойзвезде,мыполучимнаправлениенасевер

6.

Әскери топография
Темірқазық жұлдызы арқылы
Темірқазық жұлдызы әрқашан солтүстікте. Солтүстік жұлдызды табу
үшін алдымен жеті жарқыраған жұлдыздан тұратын шелекке ұқсайтын
Үлкен Урса шоқжұлдызын табу керек. Содан кейін, Үлкен Аюдың ең оң
жақ екі жұлдызы арқылы осы ең шеткі жұлдыздар арасындағы
қашықтықты бес рет салу үшін ойша сызық сызыңыз, содан кейін осы
сызықтың соңында біз Солтүстік жұлдызды табамыз, ол өз кезегінде
Кіші Урса деп аталатын басқа шоқжұлдыздың құйрығында орналасқан.
Солтүстік жұлдызға қарап, біз солтүстікке бағыт аламыз.
По Полярной звезде
Полярная звезда всегда находится на севере. Чтобы найти Полярную звезду, надо
сначала найти созвездие Большой Медведицы, напоминающее ковш, составленный из
семи довольно ярких звезд. Затем через две крайние правые звезды Большой Медведицы
мысленно провести линию, на которой отложить пять раз расстояние между этими
крайними звездами, и тогда в конце этой линии найдем Полярную звезду, которая, в
свою очередь, находится в хвосте другого созвездия,
называемого Малой Медведицей.
6
Став лицом к Полярной звезде, мы получим направление на север.

7.

Әскери топография
7

8.

Әскери топография
8

9.

Әскери топография
Жердегі белгілері бойынша
Қылқан жапырақты ағаш діңінің оңтүстік
жартысында шайыр көбірек шығып тұратыны
белгілі, құмырсқалар ағаштың немесе бұтаның
оңтүстік жағында үйлерін жасайды және
құмырсқа илеуінің оңтүстік беткейін солтүстікке
қарағанда тегістеу жасайды.
Ғимараттар бойынша Көкжиек бойымен өте
қатаң бағытталған ғимараттарға шіркеулер,
мешіттер және синагогалар жатады.
Поместным предметам
Известно, что смола больше выступает на южной половине ствола
хвойного дерева, муравьи устраивают свои жилища с южной
стороны дерева или куста и делают южный склон муравейника
болеепологим, чемсеверный
Попостройкам
К постройкам, которые довольно строго ориентированы по 9сторонам
горизонта,относятсяцеркви,мечети,синагоги

10.

Әскери топография
2-сұрақ
Берілген маршрут бойынша қозғалыс бағытын
анықтау.
Вопрос 2
Определение направления движения по заданному маршруту.
10

11.

Әскери топография
Азимуттар бойымен қозғалыстың мәні жердегі берілген
бағыттар мен қашықтықтарды табу және сақтау және белгіленген нүктеге
дәл жету болып табылады.
Сущность движения по азимутам заключается в нахождении и
выдерживании на местности заданных направлений и расстояний, точном выходе в
назначенный пункт.
11

12.

Военная топография
Азимуттар бойымен қозғалыс үшін деректер кестесін жасаймыз.
Азимут қозғалысының деректер кестесі (мысал)
Составляем таблицу данных для движения по азимутам.
Таблица данных для движения по азимутам (пример)
Расстояние
Номер
и Магнитный ази
наименование ориентира мут, град.
1. - перекресток
м.
Пар
ы шагов
83
1899
1266
73
2040
1360
3. - брод через ручей
105
2248
1499
4. - сарай
67
1470
980
2.
пункт
-
геодезический
5. - камень
После подготовки данных, студенты выходят на исходную
точку и отправляются на маршруты во главе с
12
командирами отделений.

13.

Әскери топография
3-сұрақ
Азимуттар бойымен қозғалыс. Кедергілерден айланып өту
Вопрос 3
Движение по азимутам. Обход препятствий
13

14.

Әскери топография
Азимут бойынша қозғалыс.
Движение по азимуту.
Азимуттар бойымен қозғалудың мәні - компастың көмегімен жолдың
қажетті бағытын ұстап тұру және жоспарланған нүктеге дәл жету мүмкіндігі.
Бұл әдіс негізінен тауларда, ормандарда, шөлдерде, ядролық шабуылға
ұшыраған аймақтарда бейтаныс рельефте, сондай-ақ түнгі уақытта және көру
мүмкіндігі шектеулі басқа жағдайларда қозғалу кезінде қолданылады.
Мұндай жағдайларда барлау бөлімшелері азимуттар бойымен қозғалады,
алға жылжу бағытын сақтайды, шабуыл жасайды және ұрыс даласында басқа
да әскер қозғалысын жасайды.
Сущность
движения
по
азимутам
заключается
в
умении
выдерживать с помощью компаса нужное направление пути и точно выходить к намеченному
пункту. Этот способ применяется главным образом при передвижении на незнакомой
местности в горах, в лесу, в пустыне, в районах, подвергшихся ядерным ударам, а также ночью
и в других условиях ограниченной видимости. В подобных условиях по азимутам производится
движение разведывательных подразделений, выдерживается направление наступления, атаки
и совершаются другие передвижения войск на поле боя.
Схема маршрута движения по азимутам (и. ш. - пары

15.

Әскери топография
Кедергілерден айланып өту. Обход препятствий.
Ашық жерде азимутта қозғалған кезде жолда кез келген кедергіге тап
болсаңыз, келесі әрекеттерді орындаңыз. Олар қозғалыс бағыты
бойынша кедергінің қарама-қарсы жағындағы бағдарды байқап, оған
дейінгі қашықтықты анықтайды және оны жүріп өткен қашықтыққа
қосады.
Осыдан кейін олар кедергіні айналып өтіп, таңдалған бағдарға
жақындайды және компастың көмегімен үзілген жолдың бағытын
Если
при движении
по азимуту нажалғастырады.
анықтап,
қозғалуды
открытой местности встретится на
пути какое-нибудь препятствие, то
поступают следующим образом.
Замечают
ориентир
на
противоположной
стороне
препятствия
в
направлении
движения, определяют до него
расстояние и прибавляют его к
пройденному пути.
После этого, обойдя препятствие,
подходят к выбранному ориентиру
и,
определив
по
компасу
направление прерванного пути,
продолжают движение.

16.

Военная топография
Жабық аумақтарда немесе шектеулі көріну жағдайында компасты
пайдаланып кедергілерден келесідей айналып өтуге болады:
На закрытой местности или в условиях ограниченной видимости обход
препятствий можно совершать по компасу следующим образом:
а) Кедергіге жеткен соң (1-нүкте), циркульдің көмегімен
кедергінің бойымен оңға немесе солға жылжып жаңа қозғалыс
бағытының азимутын анықтаңыз және осы азимут бойымен
қашықтықты өлшей отырып, кедергінің шетіне дейін
жалғастырыңыз. кедергі (2-тармақ).
б) 2-ші нүктеде 1-2 жүріп өткен жолды жазып алып, бастапқы
азимут бойынша бағытты анықтап, бұрылыс жасап, 3-ші
нүктеге (кедергінің соңы), сонымен қатар қашықтықты
өлшейді.
а) Дойдя до препятствия (точка 1), определяют по компасу азимут
нового направления движения вдоль препятствия движение
вправо или влево и продолжают по этому азимуту, измеряя
расстояние, до края препятствия (точка 2).
б) В точке 2, записав пройденное расстояние 1-2 и определив
направление по первоначальному азимуту, делают поворот и
движутся на точку 3 (конец препятствия), также измеряя
расстояние.

17.

Әскери топография
в) 3-ші нүктеге келіп, олар 1-2-бағыттың кері
азимуты бойынша 4-ші нүктеге дейін 1 және 2
нүктелер арасындағы қашықтыққа тең жол
өткенше солға (оңға) жылжиды.
г) 4-ші нүктеде бастапқы азимут бойынша
бағытты анықтап, олар кедергіге жүріп өткен
қашықтыққа 2-3 кесіндінің ұзындығын (маршрут
бағытындағы кедергінің ені) қоса отырып, оның
бойымен қозғалуды жалғастырады.).
в) Придя в точку 3, движутся влево (вправо) по
обратному азимуту направления 1-2 до тех пор,
пока не будет пройден путь, равный расстоянию
между точками 1 и 2, до точки 4.
г) В точке 4, определив направление по
первоначальному азимуту, продолжают движение
по нему, прибавив к пройденному до препятствия
расстоянию длину отрезка 2-3 (ширину
препятствия в направлении маршрута).

18.

Әскери топография
Назар аударғаныңызға
рақмет
18
Благодарю за внимание