7.2.Тыныс алу

1.

Сабақтың тақырыбы:
Омыртқалы және омыртқасыз жануарлардың тыныс
алуы. (жәндіктердің трахея, балықтар желбезегі, құстар
мен сүтқоректілердің өкпесі)
Сабақтың мақсаттары:
Омыртқалы және омыртқасыз жануарлардың тыныс алу
мүшелерінің құрылысын салыстыру

2.

Бағалау критерилері:
- Омыртқасыздар және омыртқалылар өкілдерінің тыныс алу
жүйесінің құрылысын біледі.
- Омыртқалы және омыртқасыз жануарлардың тыныс алу
мүшелерін салыстырады, ұқсастықтары мен ерекшеліктерін
табады.
- Өз зерттеулерінен қорытынды жасайды

3.

Тыныс алу – жасушалар мен қоршаған
ортаның арасындағы газ алмасу.
Тыныс
алу
жасушалық
(диффузия
лық)
терілік
желбезекті
кеңірдекті
жәндіктер
өкпелік
өрмекшілер құстар
сүтқоректілер

4.

Газ алмасуға бейімделу
Жануарлар
Желбезек
Кеңірдек
Өкпе
Тері

5.

қазақша
english
тыныс
respiration
газ алмасу
gas exchange
оттегі
oxygen
демтүтік
желбезек
spiracles
кеңірдек
trachea
gills
bronchi
өкпе
light

6.

Жасушалық тыныс алу
Ас
қорыту
вакуоль
Ядро
Жиырылғыш вакуоль

7.

Кеңірдекті тыныс алу
Кеңірдекті жүйе
Демтүтік
Демтүтік
кеңірдек

8.

9.

Желбезекті тыныс алу
Желбезекті
аталық

10.

Өкпелік тыныс алу. Құстар
кеңірдек
ауа тамыр
ауа тамыр
кеңірдек
өкпе
өкпе
Артқы ауа
қапшықтары
Алдыңғы
ауа қапшықтары
ауа қапшықтары

11.

Өкпелік тыныс алу. Сүтқоректілер
кеңірдек
ауа тамыр
өкпе

12.

Жануарлар тобының
атауы
Тыныс алу мүшелері
Құрылысының
ерекшелік
тері
Біржасуша
лылар
Жоқ. Бүкіл денесімен
тыныс алады.
Ішекқуыстылар
Жоқ. Бүкіл денесімен
тыныс алады.
Жәндіктер
Кеңірдек
Әр бөлігінде демтүтік
саңылаула
ры бар.
Балықтар
Желбезекті қакпакша
лар, желбезек
тер,
Желбезек тер желбезек
доғалары мен және
желбезекті
жапырақшалы.
Құстар
Өкпе, ауа тамыр, ауа
қапшықта
ры
Сүтқоректілер
Кеңірдек, ауа тамыр,
өкпе, альвеолар,
диафрагма (көкет)
Өкпе – берік,
көпіршікті. Ауа
тамырлар өкпеге
таралып ауа
қапшықтарына ұласады.
Өкпе көпіршіктері, ауа
тамырлар өкпеге
таралған, альвеолалар
қантамырларымен
шиыршық талған.

7.2.Тыныс алу

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.