Отбасы әлеуметтануы. Ана мен баланы қорғаудағы өзекті сұрақтар

1.

Тақырыбы:
Отбасы әлеуметтануы.
Ана мен баланы қорғаудағы
өзекті сұрақтар.
Хабдолда Қорлан МдОжТ-11қ

2. Жоспар

ЖОСПАР
Отбасы туралы түсінік және
отбасының түрлері
2. Неке туралы түсінік және некенің
түрлері
3. Отбасының әлеуметтік қызметтері
4. Ана мен баланы қорғаудағы өзекті
сұрақтар.
5. Қорытынды
1.
Пайдаланылған
әдебиеттер

3. ОТБАСЫ – ОТАНЫМЫЗДЫҢ ОШАҒЫ

Отбасында адам бойындағы асыл
қасиеттер жарқырай көрініп,
қалыптасады.
Отанға деген ыстық сезім –
жақындарына,
туған-туысқандарына деген
сүйіспеншіліктен басталады.
Н.Ә.Назарбаев

4. Отбасы туралы түсінік

ОТБАСЫ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК
Отбасы
– бір-бірімен туыстық
қатынаста өмір сүретін,ортақ
тұрғын үйімен, экономиялық
кооперациямен,ұрпақ қалдыру
мақсатында ұйымдасқан
әлеуметтік топ.

5. Отбасы түрлері

ОТБАСЫ ТҮРЛЕРІ
Билік формасына қарай
Авторитарлы
Эгалитарлы
Құрамына қарай
Нуклеарлы
Кеңейтілген
Толық емес отбасы
Бала санына
байланысты
Көп балалы
Орташа
Баласыз
Бір баласы
бар отбас
ш не одан
( екі
көп
балалы
)
)

6. Басқару принципі бойынша

БАСҚАРУ ПРИНЦИПІ БОЙЫНША
Эгалитарлы отбасы- ерлі-зайыптылар
тең басқарады.
Авторитарлы отбасы- ерлізайыптылардың біреуі басқарады.

7.

Нуклеарлы отбасы- бір некелік жұп және
балаларынан тұратын отбасы.

8.

Күрделі отбасы- нуклеарлы отбасы мүшелері ата,
әжелері,ерлі- зайыптылардың туысқандары,
достары, т.б.

9.

Толық емес отбасы- ерлі –зайыптылардың
біреуінің болмауы

10. Әр елдің отбасы түрлері туралы көрсеткіші 1. Нуклеарлы отбасы 2. Толық емес отбасы 3. Күрделі отбасы 4. Тұрмыс құрмаған

ӘР ЕЛДІҢ ОТБАСЫ ТҮРЛЕРІ ТУРАЛЫ КӨРСЕТКІШІ
1. НУКЛЕАРЛЫ ОТБАСЫ
2. ТОЛЫҚ ЕМЕС ОТБАСЫ
3. КҮРДЕЛІ ОТБАСЫ
4. ТҰРМЫС ҚҰРМАҒАН БОЙДАҚТАР (ТҰРМЫС ҚҰРУ ЖАСЫНАН АСЫП
КЕТКЕНДЕР)
5. ГОМОГАМИЯ
(2010 ЖЫЛҒЫ СТАТИСТИКА БОЙЫНША)
60
50
40
Қазақстан
30
АҚШ
20
Ресей
10
0
1
2
3
4
5

11.

Неке дегеніміз – отбасын
қалыптастыру мен оған
қоғамдық бақылау
жасаудың дәсүрлі тәсілі,
жыныстардың - еркек пен
әйелдің арасындағы бірбіріне және өз балаларына,
ата-анасына қатысты
құқықтары мен
міндеттерін белгілейтін
қатынас формасы.

12. Неке түрлері

НЕКЕ ТҮРЛЕРІ
Неке
моногамия
полигамия
гомогамия
Неке
эндогамия
экзогамия

13. Отбасының әлеуметтік қызметтері

ОТБАСЫНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК
ҚЫЗМЕТТЕРІ
Репродуктивті
Тәрбиелік
Жыныстық
Демалыс
Әлеуметтікмәртебелік
Отбасының
қызметтері
Шаруашылық тұрмыстық
Әлеуметтену
Экономикалық

14. Отбасының тәрбиелік қызметі

ОТБАСЫНЫҢ ТӘРБИЕЛІК
ҚЫЗМЕТІ
Отбасының тәрбиелік қызметі ана және әке болуда, балалармен
қарым-қатынаста, оларды тәрбиелеуде, балалардың өз бетімен өсуі
кезіндегі жеке қажеттіліктің қанағаттанарлығынан тұрады. Отбасы
қоғаммен байланысы бойынша өсіп келе жатқан ұрпақтардың
әлеуметтенуін, қоғамның жаңа мүшелерін дайындауды қамтамасыз
етеді.

15. Отбасының бала тәрбиесіндегі ролі

ОТБАСЫНЫҢ БАЛА ТӘРБИЕСІНДЕГІ
РОЛІ
бала тәрбиесінде отбасы ықпалы басқа тәрбиелік
ықпалдарға қарағанда ең басым болып келуі;
- өркениетті, зайырлы, құқықты қоғамның
азаматын тәрбиелеуде отбасы мемлекеттің негізгі
буыны;
отбасы – болашақ ұрпақтың бойында ең құнды
адамгершілік қасиеттерді қалыптастыратын
қоғамның ажырмайтын басты тірек – арқауы;
- отбасы өзінің ұрпағын болашақ отбасылық
өмірге дайындаушы.

16. ҰРПАҚ ТӘРБИЕСІ – ҰЛТ БОЛАШАҒЫ

Адамның
адамшылдығы –
ақыл,
ғылым, жақсы ата,
жақсы ана, жақсы
құрбы, жақсы
ұстаздан болады.
Абай
ҰРПАҚ ТӘРБИЕСІ – ҰЛТ
БОЛАШАҒЫ

17. Репродуктивті денсаулықты қорғау - ол отбасы немесе тұлғаның репродуктивті денсаулығына байланысты мәселелердің алдын алуға

РЕПРОДУКТИВТІ ДЕНСАУЛЫҚТЫ ҚОРҒАУ - ОЛ
ОТБАСЫ НЕМЕСЕ ТҰЛҒАНЫҢ РЕПРОДУКТИВТІ
ДЕНСАУЛЫҒЫНА БАЙЛАНЫСТЫ
МӘСЕЛЕЛЕРДІҢ АЛДЫН АЛУҒА ЖӘНЕ
ШЕШУГЕ БАҒЫТТАЛҒАН ФАКТОРЛАРДЫҢ,
ӘДІСТЕРДІҢ, ШАРАЛАРДЫҢ ЖИЫНТЫҒЫ
БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ.

18.

«Репродуктивті денсаулық» ұғымына
жыныстық денсаулық ұғымы кіреді. Тұлға
толық дәрежеде жыныстық қызығушылықты
сезіп оны жүзеге асырып, қанағат алуы.
Репродуктивті денсаулықтың
басты мәселелеріне Репродуктивті аймақ
аурулары, жыныстық жолмен таралатын
жұқпалы аурулар (АҚТҚ ,ЖҚТБ, бедеулік)
жатады.

19.

2009 жылғы деректер бойынша, елімізде ана өлімі көрсеткіші 100
мың тірі туған балаға 36,9 (133 әйел), 2008 жылы 31,2 (113
әйел) пайызды құрады. Ана өліміне себеп – бірінші орында жүктілік
пен босанудың асқынуымен байланысты экстрагенитальдық дерт.
Ол 48,8 пайызды құрайды. Тыныс алу мүшелерінің ауруы – 47,7
пайыз, жүрек-қантамырлары сырқаты – 23,1 пайыз, туберкулез – 9,2
пайыз, гепатит – 4,6 пайыз, обыр – 3,1 пайыз. Жүктілік, босану және
босанудан кейінгі кезеңге тікелей байланысты себеп 42,1 пайызды
құрайды, соның ішінде бірінші орында акушерлік қан кету (21,1
пайыз), екінші орында – эклампсия (7,5 пайыз) тұр. Аборт жасату 8,3
пайыз және жатырдан тыс жүктілік 0,8 пайыз. 2009 жылы бала өлімі
көрсеткіші тірі туылған 1000 нәрестеге шаққанда 18,4 пайызды
көрсетті. Ол 2008 жылы 20,76 пайызды құраған болатын.

20.

Отбасының береке-бірлігі әр уақытта ішкі және
сыртқы күштер ықпалымен қалыптасады.
Ішкі күштерге жататындар: балаларға қамқорлық
жасау, отбасында еңбекті бөлісу, некені тұлғаның
талабын іске асырудың құралы ретінде пайдалану,
отбасы мүшелерінің өзара сыйластығы, т.б.
Сыртқы күштер: қоғамдық пікірдің қысымы,
экономикалық жағдайлардың қысымы, қоғамдық
ортаның баланы қамқорлыққа алуға талап-тілегі,
отбасының өзінің әлеуметтік қызметінің орындалу
деңгейі, т.б.

21. Қорытынды

ҚОРЫТЫНДЫ
«Өз
үйім өлең төсегім» деген қазақ даналығында
айтылғандай өз отбасың, өз үйің әрқашан жылу
тартып, жанға жақын болады. Сол себепті де әр
адам өз отбасын сыйлап, құрметтей білуі
шарт.Себебі қазіргі кезде көп жастар шет елдерде
оқып, сол елдерде қалып қояды.Бұдан Отанға
деген ешқандай ізгі ниетті байқамаймыз,
сондықтан да отбасын қалай қадірлейміз, дәл
солай Отанды да қадірлеп, қолдан келгенше
аялауымыз керек!Не болса да Отанның бір
бөлшегі – отбасыңа ештеңе де жетпейді! Өйткені
отбасы – табиғаттың әр адамға сыйлаған керемет
бір сыйы! Соны мәңгі есте сақтап, ұмытпаған
жөн!

22. Пайдаланылған әдебиеттер

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН
ӘДЕБИЕТТЕР
Жарықбаев “Ақылдың кені”
Алматы-2008ж
Жамал Байжанова “Ана
дәптерінен”
Халел Арғынбаев “Қазақтың
отбасылық дәстүрлері”
Рахметов Қ.Ж, Болатова А.Н,
Исмағамбетова З.Н “Cоциология”
оқулық.
www.google.ru
Қ.