Қазақтың ұлттық ою-өрнектері

1.

Қазақтың
ұлттық
ою-өрнектері
6-сыныпқа компьютерлік
графиканы пайдалануды
үйрету

2. Қазақтың ұлттық ою-өрнектері.

Қазақтың ұлттық оюөрнектері.
Ою-өрнек, орнамент (лат. ornamentum –
әсемдеу, сәндеу) – әр түрлі заттарды (үйіші мүліктері, тоқыма бұйымдар, еңбек
құралдары, қаружарақ), архитектуралықғимараттарды әшеке
йлеуге арналған, жүйелі ырғақпен
қайталанып отыратын әрі үйлесімділікке
құрылған өрнек-нақыштар.
Қазақстан аумағында ою-өрнектің ең
қарапайым элементтері Андронов дәуірінен
жеткен көне әшекейлерінен байқалады.
Мұндай әшекейлер жал, нүкте, ирек тәріздес
болып келеді. Ою-өрнек
түрлі геометриялық пішіндерден құралып,
зерлеу, дәнекерлеу, оймалау, кестелеу, құймажапсыру әдістері арқылы жасалады.

3.

Ұлттық ою-өрнек көбіне өзіне тән белгілерінің
жүйелерін қазақ халқының қалыптасуымен әрі
республиканың қазіргі аумағын
мекендеген Азияның басқа да
халықтары мәдениетімен тығыз байланыста дамыды.
Бұл орта ғасырлық архитектуралық
ғимараттардағы көкөніс және геометриялық оюөрнектерден (Бабажы қатын күмбезі. 10-11
ғасырлар Айша бибі кесенесі, 11-12 ғасырлар, Қожа
Ахмет Иасауи кесенесі, 13 -14 ғасырлар т.б.) айқын
көрінеді.
Ою-өрнек дәстүрлі тоқыма өнері үлгісінде
(гобелен, текемет, алаша, сырмақ), кестеде (киім-кешек,
тұрмыстық заттар), ағаш, мүйіз, сүйек,
ғаныш, металл мен теріге өрнек салу мейлінше
жетілдіріле түсті.

4.

Компьютерлік графика – әр түрлі
кескіндерді (суреттерді,
сызбаларды,
мультипликацияларды)
компьютердің көмегімен алуды
қарастыратын информатиканың
маңызды саласы.

5.

Суреттеу графикасы (көркем графика)
деп компьютер экранында ерікті
түрде сурет салу мен сызуды айтады.
Суреттеу графикасының пакеттері
жалпы мақсатта пайдаланылатын
қолданбалы программалық
жасақтамалардың қатарына
енеді.Суреттеу графикасында
қолданылатын қарапайым
программалықжабдықтарды графика
лық редакторлар деп атайды.

6. Векторлық графиканың басты артықшылығы оған кескін сапасын жоғалтпай өзгеріс енгізуге, оңай кішірейтуге және үлкейтуге

болатындығы. Келесі артықшылығы векторлық кескіндердің ақпараттық
көлемі растрлық кескіндермен
салыстырғанда әлдеқайда аз болады.
Векторлық кескіндер СorelDRAW, Adobe
illustrator, Micrografx Draw секілді
векторлық графикалық редакторларда
жасалады.

7.

Векторлық графикамен жұмыс істеуге
арналған программалық құралдар бірінші
кезекте кескіндерді өңдеу үшін емес, оларды
жаңадан салу үшін қолданылады. Бұндай
құралдар жарнама агенттіктерінде,
дизайнерлік бюроларда, редакциялар мен
баспаханаларда кеңінен қолданылады.
Қарапайым геометриялық объектілер мен
қаріптерді пайдалануға негізделген безендіру
жұмыстары векторлық графика
құралдарының көмегімен әлдеқайда оңай іске
асады.

8.

Векторлақ графикалық бағдарламалар
Corel Draw 8-9
Corel Draw пакеті әрқашан өте жақсы әсер
қалдырады. Corel фирмасының топтпмаларында
көптеген бағдарламалар бар, оның ішінде Corel
Photo – Paint. Барлық бағдарламалардың ішіндегі
жаңа пакетте ең жақсы құралдармен жұмыс
жасауға болады. Бірақ Web үшін публикация
дайындауға Corel Draw Corel Xara-ға орын береді.
Corel Draw-да мәтінді бейнелердің көркемдік
мүмкіндіктері өте жақсы. «Лупа» құралына
теңесетін ешқандай құрал жоқ – ол көптеген
арнайы эффекттерді ала алады, сонымен қатар
бейненің тек бір бөлігін ғана үлкейтеді және фон
түсіне байланысты мәтіннің түсін автоматты
түрде өзгерте алады. Егер сізге пиксельді өңдеу
керек болса, Corel Draw сізді бірден Corel Photo –
Paint-қа қасады.

9.

Corel Draw арқылы
жасалған
жұмыстар.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24. Corel Draw-да мәтінді бейнелердің көркемдік мүмкіндіктері өте жақсы. Corel Draw-да ламбрекеннің кескінін алу жолын көрсетеміз

25.

26.

27.

Corel Draw –ға
нақты жасағың
келген суретті
енгізу.

28. Оюды ғана белгілеп, артықтарын өшіріп тастау керек.

29. Бір бөлігін ғана жасап,симметриялы болғандықтан келесісін қиып орналастырамыз.

Бір бөлігін ғана
жасап,симметриял
ы болғандықтан
келесісін қиып
орналастырамыз.

30.

31. А4 форматта қиып алу керек.

32. Әр А4 форматтағы кескіндерді жеке сурет ретінде сақтау.

33.

Қолданылған әдебиеттер:
1.Б.Асанова,А.Птицина,Ұ.Әбдіғапбарова
“Ұлттық ою-өрнектерінің тарихы және
теориясы”
2.Захарова И.К.Информационные
технологии в бразованиМ.Академия,2003