Климаттық белдеулер

1. Климаттық белдеулер

Миға шабуыл:
1. Климаттың
элементтеріне
нені жатқызуға
болады?
2. Суреттегі әрбір
қатардың ауа
райын
сипаттаңыздар
География пәні мұғалімі
Рахманова Нағима Бекетқызы
Талдықорған қ.ФМБ НЗМ

2. Оқу мақсаттары

ОБ сілтеме
Оқу мақсаты
Бағалауға арналған ұсыныс
Атмосфера
Негізгі және өтпелі
климаттық
белдеулердің
атауларын және олардағы
климат
типтерін білу
Негізгі және өтпелі
климаттық белдеулер
арасындағы басты
айырмашылықтар
Талқылау: Климат дегеніміз не? Климатты қандай
элементтер анықтайды – температура, жауыншашын, жел
және т.б. Оқушылар өздері білетін климаттық белдеулерді
атайды. Мұны оларға негізгі климаттық белдеулер,
мысалы тропиктік, қоңыржай және полярлық белдеулер,
солармен бірге негізгі белдеулер арасындағы ауыспалы
климаттық белдеулер, мысалы Азияның солтүстігіндегі
далалар бейнеленген қарапайым дүние жүзі картасын
ұсыну арқылы жасауға болады.
Дағдылар
Білу және түсіну
Қолдану
Жетістік критерийлері
Егер төмендегі жетістік критерийлерін орындаса, оқушы
оқу мақсатына жетеді
Климаттық белдеулердің түрлерін біледі
Климаттық белдеулердің атауларын біледі
Негізгі климаттық белдеулердің климатын біледі
Өтпелі климаттық белдеулердің климатын біледі
Негізгі және өтпелі климаттық белдеулердегі климатты
ажырата алады
Негізгі және өтпелі климаттық белдеулердің климатының
айырмашылығы мен ерекшелігін сипаттайды

3. Климат

Климат
Ауа-райы
Ауа-райының көп
жылдық орташа жайкүйін климат деп
атаймыз. Климат –
грекше «еңкіш» деген
сөз.
• Атмосфераның төменгі
қабатында жүретін
белгілі бір жердегі қысқа
мерзімдік (тәулік, апта,
ай) жай-күйін ауа-райы
деп атаймыз

4. Жыл маусымдарының қалыптасуына климат қалай әсер?

5. Екі климатты салыстыр

Шөл
Ылғалды орман

6. Климаттық белдеулер

Экваторлық климаттық белдеу
Субэкваторлық климаттық белдеу
Тропиктік климаттық белдеу
Субтропиктік климаттық белдеу
Қоңыржай климаттық белдеу
Субарктикалық және субантарктикалық
климаттық белдеу
• Арктикалық және антарктикалық
климаттық белдеу

7.

Климаттық белдеулер
Негізгі
Өтпелі
Жер шарының климаты алуан түрлі. Ол Жер бетінде
Күннің жылуы мен атмосфералық жауын-шашынның әркелкі
таралуына байланысты болады. Б.П. Алисов Жер шарында
бір-бірінен температуралық жағдайлары және ауа
массаларының қасиеттері мен әсер ету аймақтары арқылы
айырмашылық жасайтын 13 климаттық белдеуді ажыратқан.
Өтпелі климаттық белдеулер негізгі белдеулердің
аралығында орналасқан. Олардың аттарына «суб» сөзі
латынның «таяу», «маңы» деген мағынаны білдіреді. М:
субэкваторлық, субтропиктік, субарктикалық және
субантарктикалық белдеулер

8. Жер шарындағы климаттық белдеулер

9. Экваторлық белдеу

10. Субэкваторлық белдеу

11. Тропиктік белдеу

12. Субтропиктік белдеу

13. Қоңыржай белдеуі

14. Субарктикалық және субантарктикалық белдеу

15. Арктикалық және антарктикалық белдеу

16.

Жұптық жұмыс:
Төменде көрсетілген климат типтеріне оқулықты және
атласты пайдалана отырып, жоспарға сай сипаттама
беріңіздер.
Жоспар:
1. Географиялық орны
2. Климаттың өзіне тән ерекшелігі (t˚, жауын-шашын
мөлшері т.б)
1-жұп- кТА
2-жұп- муссондық
3-жұп- қоңыржай континентті
4-жұп– континентті (қоңыржай)
5-жұп– теңіздік қоңыржай