Шығыс Қазақстан. Экологиялық проблемалар

1. Шығыс Қазақстан. Экологиялық проблемалар.

2.

Әкімшілік орталығы:
Өскемен
Ірі қалалары:
Семей
Тұрғыны: 1 355 271 (2018 ж.)

3. Өскемен

• Ірі өнеркәсіп орны: Қазмырыш, Үлбі металлургия зауыты, Титан магний
комбинаты.
• Қазақстандағы ауа атмосферасы ең лас қалалар қатарына жатады
• Денсаулық сақтау саласындағы қазіргі жағдай өлім деңгейінін
жоғарылығымен және өмір сүру ұзақтығының төмендігімен, жүрек
тамыр жүйесінің, онкологиялық аурулардың жоғарылауы,
репродуктивті денсаулықтың көрсеткіштерінің төмендеуімен
сипатталады
• Ауру деңгейінің өсуі соңғы 2 жылда:
- балаларда 4,5%
- Жасөспірімдерде 7,2%
- Ересектерде 2,2% жоғарылаған

4. Ластау себептері

• 1) Түсті металлургия, жылу энергетикасы, ядролық отын өндірістік
өнеркәсіптердің қала ішінде шоғырлануы ауыр және жеңіл
өнеркәсіп пен тау-кен металлургия саласындағы аса ірі
кәсіпорындардан шығатын қалдықтар;
2) Экологиялық тұрғыдан негізделмеген қала құрылысынан
туындайтын ауа алмасуының әлсіздігі;
3) Ластаушы заттардың тарап кетуіне кедергі келтіретін физикогеографиялық орналасу жағдайы.

5. Ластанудың салдары:

- Қышқылды жаңбыр жауады;
- Ауа мен топырақ бүлінеді;
- Ауа қозғалысының әсерінен улы заттар басқа да жерлерге
таралады;
- Жергілікті тұрғындар арасында ауру түрлері (тыныс жолдары,
жүрек-қантамырлары, жүйке, қатерлі ісік) етек алып, науқастар
саны өсе түседі;
- Өсімдіктер мен жануарлар әлемі де күрт азайып, түрі мен саны
кемиді.

6. Қорғау шаралары

• Зиянды қалдықтарды тазалайтын сапалы сүзгілер орнату;
• Ауыр өнеркәсіп орындарын орналастыру кезінде климат пен жер
бедерінің ерекшеліктерін ескеру

7. Семей ядролық сынақ полигоны (CЯСП) территориясы

• 1949-1962 ж. Аралығындағы атмосферада жүргізілген СЯСП
экология мен полигонмен шекаралас жатқан территориялардағы
тұрғындар денсаулығына үлкен шығын келтірді
• Стратосфераға ұзақ сақталатын стронций-90, цезий-137
радионуклидтері шығарылған
• Тәжірибе алаңы ортасында локальды радиоактивті жауын
шашындар түсуі шамамен 1,5 млн адамның сәулеленуіне әкелді

8. Қорытынды

• Еліміздің экологиялық ахуалын шешу үшін ғылыми жетістіктерді
қолданумен бірге өркениетті елдердегі экологиялық білім беру
жүйесіндегі жаңалықтардың, жаңа технологиялық
бағдармалардың тиімді жақтарын пайдалану қажет
• Көптеген мемлекеттер жер жағдайының аздығына қарамастан,
көп халықты жутатапай, аз жерді жүйелі түрде қорғап, тиімді
пайдаланып отыр.
• Табиғат – біздің анамыз. Оны таза ұстау, қорғау біздің еліміз, адам
баласының келешегі үшін қажет.