Егістік алқаптарды тегістеу

1. Егістік алқаптарды тегістеу

ЕГІСТІК АЛҚАПТАРДЫ ТЕГІСТЕУ
Орындаған:
Бөстен А.
Тексерген:
Жүсіп Т.

2.

Топырақтың бетін тегістеу-дақылдар тұқымдарын
біркелкі тереңдікке енгізудің негізгі шарты.
Тегістелмеген топырақты тұқым әр түрлі тереңдікке
түседі де, өсімдік көгі біркелкі өнбейді. Топырақ бетін
тегістеу, тоң кесектердің жою топырақ қабатындағы
ылғалдың буға айналмауына әрі жиналуына
мүмкіндік туғызады.

3.

Танап топырағының беткейі толқын
тәріздес, жалды немесе кесекті болуынан
ылғал тегістелген топырақтың беткейіне
қарағанда тез буланғыш келеді.
Егістік танап топырағын
тегістеу тырмамен, культиватормен,
тегістегіш сүйретпемен және катокпен
жүргізіледі.

4.

5.

Халықаралық іс-тәжірибеден көргеніміздей
жер қыртысын өңдеу жұмыстары, алқап бетін
тегістеу, негізгі агромелиоративтік ісшаралар, басты мақсатта алқап бетіндегі
тегіс емес жерлерді жою жұмыстарын
жүргізуді қажет етеді. Сондықтан суармалы
егістік жерлерінде өзекті мәселелерге егіс
алқаптарында тегістеу жұмыстарын
ұйымдастыру және жер қыртысын тегістеуге
арналған агрегаттарды қолдану олардың
экономикалық тиімділігін негіздеу болып
табылады

6.

Е.В Антоновтың мәліметі бойынша негізгі жер
қыртысын тегістеудің бағалау өлшемі күріш
алқаптарында жер бетінің биіктігінің орташа
квадраттық ауытқуы көлденең жазықтықтағы
нүктелерге қатысты келтірілген. Күріш
өнімділігіне тәуелді тұрғызылған графикті
сараптай келе өнімділіктің төмендеуі күріш
алқаптарындағы орта квадраттық белгінің
өсімділігін және оларға қатысты жалпы
сипаттаманы көруге болады.

7.

Ұзын базалы тегістегіштер автоматты
басқару жүйесінің жоқтығынан көлденең
жазықтықта тегістеу жұмыстарын жүргізуді
қамтамасыз етпейді. Ұзын базалы
тегістегіш машиналары жұмысынан кейін
жер бетінде машина ұзындығынан 2 есе
артық ұзына бойлы тегіс емес кедір

8.

Көлденең жазықтықтағы жер тегістеу ±2 см
дәлдікте лазерлі басқару жүйесі бар
тегістегіш машиналармен орындалады.
ҚР жағдайында жер қыртысын тегістеу
қажеттілігі күріш алқаптарында, бірінші
кезекте күріш өнімділігіне және сумен
қамтамасыз ету, сонымен қатар басқада
дәнді дақылдардың сапалы көрсеткіштеріне
тәуелді. Қазіргі талаптарға сай күріш
алқаптарындағы микрорельефтің ауытқуы ±5
см-ден аспауы тиіс.

9.

10.

Жер қыртысын тегістеу техникаларының
және қаржы жетіспеуінен 80 мың гектарға
жуық жобаланған жерлер істен шықты.
Қалған күріш алқаптарында 20 жылға жуық
тегістеу жұмыстары жүргізілмеді,
нәтижесінде ауылшаруашылық
дақылдарының өнімділігінің төмендеуіне
және су шығындарының артуына әкеліп
соқтырды.

11.

12.

Қазіргі ҚР жағдайында жер бетін тегістеуде ұзын
базалы жер тегістеуіш машиналар пайдаланылады,
бұл машиналарда жұмыс органдарын басқаратын
автоматты жүйенің жоқтығынан жер тегістеу кезінде
көп тиімділігі бола бермейді. Соңғы кездері
Итальяндық «MARA» жер тегістегіш машиналары
пайдалануда. Бұл машиналарда жұмыс органдарын
автоматты түрде реттейтін лазерлі жүйені қолданылуы
жер қыртысын тегістеу дәлдігі ±2 см-ге жетуге
мүмкіндік беруде. Бірақта бұл машиналардың жұмыс
режимдерімен параметрлерін анықтау, сонымен қатар
қосымша жер өңдеу жұмыстарын жүргізуді қажеттілігі
туындауда.

13.

Егерде ауылшаруашылық дақылдарының
өнімділігі жер қыртысын жоғары дәлдікте
тегістеу жұмыстары есебінен артса, онда
өлшем сапасы ретінде нормаға сай
тегістелген жер беті әсерінен өнімділіктің
артуын пайдалануға болады.