Аат тыл (хатылааьын)

1. Аат тыл (хатылааьын)

2.

«Саха омук тыла
уруйэ уутун курдук
сэргэх,
сир симэ5ин курдук
сиэдэрэй»
Амма Аччыгыйа

3.

ыйытыыта
арааhа
суолтата
Ким? Уол, учуутал
Туох? Ыт, чааскы
Уопсай: киьи, иьит
Анал: Ваня, Моойторук
Предмет: сурук, эт
Ойдобул: дьол, до5ор
ахсаана
падеhа
тардыылаах
Биир: ат, ый
Торут
Элбэх: аттар, ыйдар Араарыы
Сыьыарыы
Туохтуу
Таьаарыы
Туттуу
Холбуу
Тэ4нии
Ат
Атта
Акка
Аты
Аттан
Атынан
Аттыын
Аттаа5ар
Биир ахсаан
Биир/ биирдээ5э
биир/элбэхтээ5э
1 сирэй:атым
2 сирэй:аты4
3 сирэй: ата
аттарым
аттаргыт
аттара
Элбэх ахсаан
Элбэх/ биирдээ5э
Элбэх/ элбэхтээ5э
1 сирэй: аппыт
2 сирэй: аккыт
3 сирэй: аттара
аттарбыт
аккыт
аттара

4. Сорудах: аат тыллары булу4 (1 хамаанда – предмет суолталаах а.т.; 2 хамаанда – ойдобул суолталаах а.т.)

Мин бэйэм ийэ тылбын билбэт буоллахпына,
олох тосту туора дойду киьитин кэриэтэ
буоларбар тиийэбин. Сир халлаан икки ардыгар
ханна баарбын билбэт курдук толору дьоло суох
мунан хаалыа эбиппин. Мин бэйэм омугум ойунсанаатын, дууьатын билбэт буоллахпына, эгэ
атын омугу хантан ойдуомуй, ытыкытамый уонна
таптыамый? Бу киьи оло5ор тугунан да
самсаммат алдьархайдаах сутук буолбат дуо?
Туох баар оло5ум, тапталым, туох баар кэрэм,
учугэйим барыта эйигиттэн, мин торообут кункубэй тылым!

5. эппиэтэ

предмет
ойдобул
Тыл
Дойду
Киьи
Сир
Халлаан
Ийэ
Кун
Дьол
Ой-санаа
Дууьа
Олох
Сутук
Таптал
Омук

6.

пааралаьан
Сир-дойду
Кус-хаас
Са4а-и4э
1 хамаанда
Аат тыл уоскуур ньымата
сыьыарыынан
тыл суолтата коьон
Ырыа-ьыт
уол-чаан
кулун-чук
Кыайбыттар
Элбэхтэр
дьиэлээх
2 хамаанда
Сорудах: элбэх ахсаа44а турар аат тылы
паараласпыт аат тылынан солбуйу4
улэлэр
иьиттэр
уунээйилэр
котордор
та4астар
куннэр

7. Викторина «Саха тыла – ƟркƟн ƟйбΥт»

Саамай кэрэ, саамай кунду,
Умнуллубат, уостан туспэт,
Ийэ тэн’э нарын-намчы,
Мунчаардахха, мунаардахха,
Ырыа буолан саататар,
Саамай уустук санаалары
Сатаан этэр кыа5ы биэрэр,
Ийэ тылбытыгар аналлаах
Бугун’н’у куммут курэ5ин,
Са5алыырбытын конуллээн.

8. Эппиэтэ: 40

Саха били44и алпаабыта хас
буукубалаа5ый?
А) 32
Б) 36
В) 40
Эппиэтэ: 40
Г) 41

9. Эппиэтэ: туох?

ƟлуƟхумэ Кыыллаа5ар эриэн кыыл
уƟскуур уhу. (ханнык ыйытыыга
хоруйдууруй?)
А) туох?
Б) ханнык?
В) ким?
Г) тƟhƟ?
Эппиэтэ: туох?

10. Эппиэтэ: В)

Ордук тылы бул.
А) ƟлуƟнэ
Б) Алааппыйа
В) Ɵн’ургэс
Г) ƟлƟксƟй
Эппиэтэ: В)

11. Эппиэтэ: в)

«Кустарым» диэн тыл ахсаанын
бул.
А) элбэх биирдээ5э
Б) биир биирдээ5э
В) биир элбэхтээ5э
Г) элбэх элбэхтээ5э
Эппиэтэ: в)

12. Эппиэтэ: в)

Мин омукпунан киэн’ туттабын.
(этиигэ бэлиэтэммит тыл падеhын
бул)
А) таhаарыы падеж
Б) тэн’нии падеж
В) туттуу падеж
Эппиэтэ: в)
Г) тƟрут падеж

13. Эппиэтэ: в)

Ордук тылы бул.
А) тыылар
Б) сыар5алар
В) косилкалар
Г) ын’ыырдар
Эппиэтэ: в)

14. Эппиэтэ: б)

Хайдах этэр сƟбуй?
А) рекору
Б) рекорду
В) рекорданы
Г) рекорну
Эппиэтэ: б)

15. Эппиэтэ: б)

«А5ыйах ___ минньигэс,
элбэх___сымсах» диэн Ɵс хоhоон
кƟппут сиригэр ханнык тыл
туруохтаа5ый?
А) ас
Б) тыл
В) кэмпиэт
Г) лэппиэскэ
Эппиэтэ: б)

16. Эппиэтэ: б)

Аат тылы бул.
А) борон’
Б) дул5а
В) кƟрсƟллƟр
Г) ба5а батаhа
Эппиэтэ: б)

17. Эппиэтэ: б)

Саха тылыгар хас ойо5ос падеж
баарый?
А) 6
Б) 7
В) 8
Г) 9
Эппиэтэ: б)

18. Эппиэтэ: в)

ƟйдƟбул суолталаах аат тылы
бул.
А) сыа
Б) чороон
В) санаа
Г) хомус
Эппиэтэ: в)

19. Эппиэтэ: г)

Сыhыарыынан уƟскээбит
бэлиэтэммит аат тылы бул.
А) дьиэ-уот элбэх
Б) сан’а дьиэ
В) дьиэлээх киирдэ
Г) дьиэhит буоллум
Эппиэтэ: г)

20. Эппиэтэ: б)

«Киьини ___ киэргэтэр» диэн Ɵс
хоhоонн’о ханнык тыл кƟппутуй?
А) Ɵй
Б) улэ
В) тан’ас
Г) баай
Эппиэтэ: б)

21. Эппиэтэ: г)

Аат тыл этиигэ ханнык чилиэн
буоларый?
А) туhаан
Б) толоруу
В) туhаан уонна толоруу
Г) ханнык ба5арар чилиэн
Эппиэтэ: г)

22. Кроссворд ыйытыыта

1. «КуƟл» диэн аат тыл арааьа.
2. Биир чопчу ааттыыр тылы туох дэнэрий?
3. Ханнык падеж «кими? тугу?» диэн
ыйытыыга хоруйдууруй?
4. Киhини бэлиэтиир аат тылтан ураты
предмет ханнык ыйытыыга хоруйдууруй?
5. Предмет кимиэнэ, туох киэнэ буоларын
кƟрдƟрƟр ат тыл ханнык аат тыл дэнэрий?
6. «Дьол» диэн тыл суолтата.

23.

1
А
2
3
Т
4
5
А
Т
Ы
Л
6

24.

Толкуйдаа!
ТƟбƟ5Υн Υлэлэт!

25.

у о п с а й
а н а л
т у о х т у у
т у о х
т а р д ы ы л а а х
Ɵ й д Ɵ б у л