Хайваннар патшалыгына. Гомуми характеристика

1.

2.

ДӘРЕСНЕҢ МАКСАТЫ
1. Хайваннарның төзелеш һәм яшәү рәвеше
үзенчәлекләрен тикшерү
2. Үсемлек һәм хайван организмнарын
чагыштыру
3. Хайваннарның күптөрлелеге белән танышу
4. Анализ ясау күнекмәләрен үстерү
2

3.

20

4.

Зоологиянең барлыкка килү этаплары
1 ЭТАП – борынгы грек галимнәре һәм
табиблары (Аристотель, Гиппократ)
2 ЭТАП – борынгы рим галимнәр (Клавдий
Гален)
3 ЭТАП – яктылык чоры галимнәре
46

5.

4 ЭТАП – VI –VII гасыр. Хайваннарның кан
әйләнеше турындагы беренче күзаллаулар
5 ЭТАП – Левенгук беркүзәнәкле
хайваннарны һәм микроорганизмнарны ача
6 ЭТАП – 1735 ел К.Линней “Табигать
системасын” булдыра
7 ЭТАП – VIII гасыр физик Галҗвани
“Хайваннарда электричество” ачыклый
8 ЭТАП – Кювье палеонталогиягә нигез сала
9 ЭТАП – XX гасыр. Рус галимнәре эшчәнлеге
47

6.

ЗООЛОГИЯ ҮЗ ЭЧЕНӘ ТҮБӘНДӘГЕ
ФӘННӘРНЕ АЛА
АНАТОМИЯ
ФИЗИОЛОГИЯ
ЭКОЛОГИЯ
ЗООГЕОГРАФИЯ
СИСТЕМАТИКА
ГЕНЕТИКА
СЕЛЕКЦИЯ
4

7.

ЗООЛОГИЯНЕ ӨЙРӘНҮ
МЕТОДЛАРЫ
Морфологик
Чагыштыру
Тарихи
Генетик
Палеонтологик
Экологик
Зоогеографик
29

8.

5

9.

18

10. Күзәнәкләр

• Хайван күзәнәге
• Үсемлек күзәнәге

11.

12.

ЧАГЫШТЫРУ
ПУНКТЛАРЫ
ХАЙВАН
ҮСЕМЛЕК
ТУКЛАНУ
ЯРСУЧАНЛЫК
БҮЛЕП
ЧЫГАРУ
ҮСҮ
КҮЗӘНӘК
ТӨЗЕЛЕШЕ
48

13.

7
ЧАГЫШТЫРУ
ПУНКТЛАРЫ
ХАЙВАН
ҮСЕМЛЕК
ТУКЛАНУ
Гетеротроф
Автотроф
ЯРСУЧАНЛЫК
Гормоннар һәм
нерв системасы
Махсус бүлеп
чыгару
органнары
Чикләнгән
Гормоннар
(акрын)
Махсус
органнары юк
Күзәнәк стенкасы,
вакуоль, пластидлар юк.
Углеводларны гликоген
формасында туплый.
Центроильләре бар.
Каты күзәнәк стенкасы,
вакуоль, пластидлар бар.
Углеводларны крахмал
формасында туплый.
Центроильләре юк.
БҮЛЕП
ЧЫГАРУ
ҮСҮ
КҮЗӘНӘК
ТӨЗЕЛЕШЕ
Чикләнмәгән
16

14.

АСПАТШАЛЫК
КЛАСС
ТИП
Өскласс
Аскласс
ОТРЯД
СЕМЬЯЛЫК
Өсотряд
Өссемьялык
Асотряд
Ассемьялык
ЫРУГ
ТӨР
8

15.

Хайваннар
патшалыгы
Беркүзәнәклеләр
Күпкүзәнәклеләр
34

16.

1
6

17.

ХАЙВАННАРНЫҢ ТӨП
БИЛГЕЛӘРЕ
ГЕТЕРОТРОФ ТУКЛАНУ
Организмда
матдәләр алмашын
органнар системасы
көйли
Хайваннарга
тәннең төгәл
симметриясе хас
Үсү чоры
чикләнгән
Хайван күзәнәгендә
күзәнәк стенкасы
булмый
Хайваннар
хәрәкәтләнәләр. Аларда
махсус хәрәкәтләнү
органнары бар
26

18.

ӨЙ ЭШЕ
92 бит сөйләргә
“Хайваннар белән минем
кызыклы очрашуым”
темасына мини-сочинения
язарга яки рәсем ясарга.
15