Унарлы кәсерҙәрҙе натураль һанға ҡабатлау

1. Унарлы кљсерЎљрЎе натураль ўанћа ќабатлау

Унарлы кәсерҙәрҙе
натураль һанға
ҡабатлау

2. Марк Туллий Цицерон (б. э. т. 106 – 43 йылдар)

3. ДљрестеҐ девизы

Дәрестең девизы
Марк Туллия Цицерон:
Кәсерҙәрҙе белмәгән кеше,
«Математиканы беләм», - тип
әйтә алмай.

4.

Унарлы кәсерҙәрҙе ҡушыу һәм алыу
Унарлы кәсерҙәрҙе натураль һандарға
ҡабатлау һәм бүлеү
Унарлы кәсерҙәрҙе унарлы кәсерҙәргә
ҡабатлау һәм бүлеү

5. Телдљн иџљплљйек

Телдән иҫәпләйек
25* 4=
31*10=
401*100=
• Һығымта:
12 * 5=
35 * 20=
78 * 2=

6.

1, 83
4
7,32

7. Тарихи белешмљ

Тарихи белешмә
Унарлы кәсерҙәр менән иҫәпләү
ҡағиҙәләрен урта быуаттарҙың атаҡлы
ғалиме әл- Ҡаши Джемшид Ибн Мәсүд
төҙөгән. Ул XV быуат башында Сәмәрҡәнд
ҡалаһындағы Олуғбәк обсерваторияһында
эшләгән.
Бөтөн өлөштө айырыу өсөн өтөр йәки
нөктә XVII быуаттан алып ҡына
ҡулланыла башлаған.
Рәсәйҙә унарлы кәсерҙәр тәғлимәтен
Леонтий Филиппович М а г н и ц к и й
1703 йылда «Арифметика, сиречь наука
числительная» ( Арифметика, хисаплау
фәне) тигән тәүге математика дәреслегендә
яҙған.

8.

2,5* 4=
3,1*10=
40,1*100=
Һығымта:
1,2 * 5=
3,5 * 20=
7,8 * 2=

9.

Винни Пух менән Пятачоктың көршәктә
3,56 кг балы булған һәм уны Ҡуянға
бүләк итергә булғандар. Ләкин юлда
барғанда … Пятачок 0,56 кг балды, ә
Винни Пух унан 5 тапҡырға күберәк
балды ашаған. Ҡуянға күпме бал
ҡалған һуң ?

10. МљсьљлљнеҐ сыћарылышы

Мәсьәләнең сығарылышы
1) 0,56 * 5 = 2,8 кг
2) 0,56 + 2,8 = 3,36 кг – икеһе бергә
3) 3,56 – 3,36 = 0,2 кг – ҡалған
Яуап: 0,2кг или 200г.

11.

12. УҐайлы ысул менљн иџљплљйек

Уңайлы ысул менән иҫәпләйек
• 19,5 × 5 × 2 =
• 0,11 × 125 × 8 =
• 25 × 4,56 × 4 =
• 2,5 × 1,47 × 4 =
• 0,25 × 7,53 × 4 =
• 0,2 × 3,87 × 5 =

13. Хатаны тап:

1) 0,5*5=25
2) 0,01*1000= 10
3) 3,3*10=330
4) 2,5* 10 = 25
5) 6*0,2=1,2
6) 0,2*1000 = 200
7) 7* 0,07 = 4,9
8) 0,1*2 = 2

14. ЏЎеҐде ЈЎеҐ тикшер:

Үҙеңде үҙең тикшер:
1. а
3. г (39,9)
5. в
7. г (0)
9. б
2. б
4. в
6. г (38 кв.м)
8. в
10. а

15. БАРЫЉЫЌЉА ЛА

БАРЫҒЫҘҒА ЛА
ДӘРЕС ӨСӨН