Жалжамайтын мүлікті бағалаудың теориялық негіздері

1.

Жалжамайтын мүлікті
бағалаудың теориялық
негіздері

2.

Кез келген мүліктің құнын, бір-бірімен тығыз байланысты екі
тәсілмен анықтауға болады: біріншіден, осы мүлікті басқа бір
мүліктің кейбір санына (ақша эквиваленті мағынасында)
алмастыруы. Екіншіден, мүлік иесі болашақта алатын
табыстардың ағымды құнын анықтауы.

3.

4.

Құн, шығындар және баға түсініктемелері бойынша айырмашылықтарды білу қажет. Құн алушының (инвестор) бағаланатын меншікті алуға жұмсайтын төлемнің мөлшері. Шығындар бағаланатын ұқсас меншік объектісін құру үшін қажет болатын шығын мөлшері. Бұл шығындар
сатып алушы төлеуге дайын сомадан айырмашылығы болмауы мүмкін. Баға бірдей объектілер
мен басқа сатып алушылардың активтілігін және сатып алушылардың қажеттіліктерін қоса
алғанда, бұл шығындар бағалау күнімен салыстырғанда өз құнынан жоғары немесе төмен
болуы мүмкін. Тек қана жетілген нарық жағдайында, құн және баға бір - бірімен тең болады.
Мүлікке қатысты құн, өзімен нақты шарттардың нәтижесі болатын бағаны ұсынады.

5.

Шығындық әдістің жалпы түсінігіне кіретіндер:
• мәмiле жасаушы тараптардың бiрi бағалау объектiсiн иелiктен
• шығаруға, ал екiншi бiр тарап сатып алуға мiндеттi болмайды;
• мәмiле жасаушы тараптар мәмiле нысанасы туралы жақсы хабардар
• бола отырып, өз мүдделерiне сай әрекет жасайтын болады
• мәмiленiң бағасы бағалау объектiсi үшiн берiлетiн ақшалай

6.

7.

Нарықтық құн — жылжымайтын мүлік объектілерін бағалау кезінде
қолданылатын негізгі құн түрлерінің бірі. ҚР-ның 2000жылы 30 қарашасында
қабылдаған «ҚР-ғы бағалау қызметі туралы» заңына сәйкес нарықтық құн мәмiле жасаушы тараптар бағалау объектiсi туралы мүмкiн болатын барлық
ақпаратты иелене отырып әрекет жасайтын, бәсекелестiк жағдайындағы
мәмiленiң негiзiнде сол объектiнi иелiктен шығаруға болатын неғұрлым
ықтимал баға, ал мәмiленiң бағасына қандай да болсын төтенше жағдайлар
әсер етпейдi

8.

Бағалаудың тағайындалуына тәуелді мүлік әр түрлі құнға ие болады
Тәжірибеде бағалаушы келесідей негізгі құндардың
түрлерін қолданады

9.

Нарықтық құнға қарағанда, инвестициялық құн нақты және белгілі бір жобамен
және оның инвесторымен байланысы. Инвестациялық құн, берілген
инвестициялық кешені мен нәтижелері бойынша мүліктік кешеннің нарықтық
құнының өсуі ретінде қарастырылады.
Тұтыну құны. Объектінің құнын немесе маңыздылығын сипаттайды.
Пайдалылық кезіндегі құн тұтынушылардың экономикалық тауарлық құны
ретінде анықталады және оны пайдалану тиімділігіне негізделген (табыс,
пайда, ыңғай түрінде).

10.

Назарларыңызға
рахмет!