Гравиметрия. Гравиметр

1. ГРАВИМЕТРИЯ

2. Жоспар

• 1. Гравиметрия жайлы жалпы
түсінік.Теориялық негізі.
• 2.Гравимтерияның ғылым ретінде
қалыптасуы
• 3.Гравиметр аспаптарының түрлері
• 4.Қолданылу аясы
• 5.Пайдаланылған әдебиеттер

3.

• Гравиметр
• Гравиметрия(лат. gravіs – ауыр және
…метрия) –
Жердің гравитациялық (тартылыс) өрісін
сипаттайтын шамаларды өлшеуді, Жердің
ішкі және жоғарғы бөліктерінің геол.
құрылысын зерттейтін ғылым.

4.

• Демек, жердегi жеке масса жұмыс iстейтiн күш ауырлық күшi
тартылу күшi және (орталықтан тепкiш күш ) инерция күшiнен,
жердi шақырылған айналумен
қалыптасады:Гравиметриясындағы өлшем бiрлiктерi аталған
атына италиялық ғалым Галилео Галилейдiң Галы болып
табылады. Басында XX ғасырлар жердiң гравиметриялық
өлшемдердiң (Потсдамдағы ауырлық күшi - 981 274 мГал)
Потсдам негiзделген ауырлық күштерi абсолюттi стандартты
анықталды, дегенмен XX ғасырдың 30-шi жылдарында ендi сол,
Потсдам стандарты туралы мәлiметтер алынып 13-14 мГалға
тым көтерген. Нәтижемен (IGSN ) International Gravity
Standardization Net-шi бiртұтас дүниелiк тiрек гравиметриялық
желiнiң жасауы, оны 1971 жылда болды жердiң координата
тiркеулi емес ауырлық күштерi абсолюттi стандартқа 978 031, 8
мГал құрайтын (IGSN 71-шi стандарт) Потсдам жүйесi орынына
қабылданды.

5.

• Бұдан әрі гравиметрияның дамуы Техникалықжәне геофизиканың
ғылыми міндеттеріөсу әсері практикалық тапсырмаларды көрсете
бастайдыгеодезиялық өлшеу және геофизикалық зерттеулер.
Ерекшелігісоңғы үш жүз жылдықта гравиметрияның дамуы
үздіксізконтиненттер мен мұхиттардың зерттелген аумақтарын
кеңейтуөлшеу дәлдігін арттыру.Осылайша, қолданылатын
аппаратураға сәйкес жәнешешілетін міндеттерімен бөлінеді төрт
эмапа развимия гравимемрии:
• – теориялық негіздердің қалыптасуы (XVII-XVIII ғғ.));
• - маятникті аспаптарды жетілдіру және оларды бастау геодезия және
геофизиканың жаһандық міндеттерінде пайдалану (XVIII-XIXҒ.);
• - вариометрлерді және статикалық гравиметрлерді дамыту,
аймақтықгеофизикаға арналған гравиметриялық түсірулер (XX
ғасырдың бірінші жартысы);
• - баллистикалық гравиметрлерді дамыту және прецизионды
геофизика және геофизика міндеттерін шешу үшінГеодинамика (XX
ғ.екінші жартысынан бастап).

6.

• Қазіргі уақытта Гравиметрия кеңінен шешім
үшін қолданылады геологиялық
міндеттердің үлкен шеңбері:Жер
қыртысының тереңдік құрылысын
зерттеу;Геосинклиналдық және
платформалық мұнай-газ перспективалы
құрылымдарды іздеу; кенді
міндеттер;Бақылаудағы құрылымдарды,
полиметалл кендерін, мысты іздеу,көмір.

7.

• Дәстүрлі геодезиялық және
геофизикалыққазіргі заманғы гравиметрия
әдістерігеодинамикалық құбылыстарды
зерттеу, мақсаттар үшін
зерттеулеринженерлік геология,
археология, жер сілкіністерін болжау және
т. б.

8.

• Гравиметрия жиырмасыншы ғасырда ең көп дамыды. Көткен
жүзжылдықтың 80-ші жылдардың соңы мен 90 – шы
жылдардың басында үлкен жетістіктерге жетті.әлемдік
гравиметрлік түсіру жөніндегі жұмыстарды орнатудағы
прогрессКеңес Одағы белсенді қатысты. Осының арқасында
көрсетілгендәлдігі жоғары маятникті аспаптардың көмегімен
оның аумағындағы кезең,статикалық гравиметрлер мен
баллистикалық абсолюттік аспаптарәлемдік стандарттарға
жауап беретін сенімді тірек гравиметриялық желіәлемдік
гравиметриялық жүйемен жақсы келісілген. Елеулісондай-ақ,
әлемдік мұхиттың гравиметриялық зерттеуінде де прогреске
қол жеткізілді.Арктиканың жоспарлы гравиметриялық түсірілімі
жүргізілді жәнеАнтарктиданы түсіру жұмыстарының үлкен
көлемі.

9.

• Ауырлық күшін өлшеу үшін динамикалық
және статикалықаспаптар. Динамикалық
аспаптарға математикалық және
физикалық маятниктер. Гравиметрлер
статикалық аспаптар деп аталады. Олар
былайша жіктеледі:А) гравиметрдің
серпінді жүйесінің әсер ету белгісі
бойынша;В) гравиметрдің серпінді жүйесі
орындалған материал бойынша;С) сыртқы
әсерлерді жою тәсілі бойынша.