Аяқ қан айналысы бұзылысын ерте диагностикалау және алдын алу

1.

L/O/G/O
М.Оспанов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік
медицина университеті.
Факультет: Жалпы Медицина
Кафедра: ЖТД. Хирургия
Тақырыбы: Аяқ қан айналысы
бұзылысын ерте диагностикалау және алдын алу.
Орындаған: Уалиева Б 510А тобы
Тексерген: Баспаев Б.И
Ақтөбе, 2014

2.

Жоспар:
1. Варикоз ауруы туралы түсінік.
2. Этиология және патогенезі
3. Патологиялық анатомиясы және
физиологиясы.
4. Жіктелісі.
5. Клиникасы.
6. Емі.

3.

Варикоз ауруы деп- тері астындағы
көктамырларының қабырғалары мен
жапқыш аппаратындағы дөрекі
патологиялық өзгерістер салдарынан пайда
болатын қайтымсыз кеңеюін және ұзаруын
айтады.

4.

5.

Этиологиясы және патогенезі.
Дерттің этиологиясымен патогенезін
түсіндіруге көптеген теориялар ұсынылды.
Кең таралғандары механикалық,
горманалдық,токсико-инфекциялық
теориялар.

6.

Варикоз ауруындағы тұқым қуалаушылықтың
ролі туралы әр-түрлі пікірлер қалыптасқан.
Науқастардың 25 астамы жақын туыстары осы
дерттің қайсы бір түрімен сырқаттанған енмесе
сырқаттанады. Тұқым қуалау арқылы екі
фактордың берілетінін және олардың біреуінің
басым болатынын ескеру қажет.

7.

Бірінші фактор-көктамыр қабырғасында
коллаген мен эластин арақатынасының
бұзылыуы.
Екінші фактор көктамыр
жапқыштарымен жеткіліксіз жабдықталуы
және олардың іштен туа пайда болған
анатомиялық жетіспеушілігі

8.

- Семіру репродуктивті және менапаузалық
жастағы әйелдер арасвндағы вварикоз ауруының
дәлелденген қауіпті факторы болвп табылады.
Дене салмағының көрсеткішінің 27кг/мм нан
астамдығы дерттің даму қауіптілігін 33
арттырады.
- Өмір сүру дағдысының дерттің дамуы мен
ағымындағы маңызы айқын. Ұзақ ауырлықты көтерумен
немесе бір жағдайда қозғалмай тұру немесе отырумен
байланысты статикалық жүктемелердің қолайсыз әсері
бар. Қауіпті категориларға аспаздар, даяшылар, хирургтер,
шаштараздар жатады.

9.

- дисгорманалдық жағдайлар. Олардың ролі
соңғы жылдары гормонолдық контрацепцияны
және алмастырушы горманалдық терапияы прежәне постменапаузалық кезеңде климактериялық
синдромның ерте көріністерін,сонымен қатар кеш
зат алмасулық бұзылыстарды емдеу мақсатында
кеңінен қолдануына байланысты,үдемелі түрде
артып келеді.
- жүктілік әдетте варикоз ауруының негізгі
факторларының бірі саналады. Қанайналыс
көлемінің ұлғаюы,жүкті жатырдың ішперде
артындағы қантамырларды қысуы және босану
кезіндегі құрсақ қуысындағы қысымының артуыосы кезеңдегі түрткілеуші фактолар.

10.

Патологиялық анатомиясы.
Варикоз кеңеюіне басым көпшілігінде үлкен
көктамырлар. Бастапқыда жасушалақ элементтер
гипертрофиясы және жаңа түзілуі. Тамыр қабырғасы
қалыңдайды,кейін гипертрофияға ұшыраған элементтер
өле бастайды. Бұлшықет клеткалары өліп, тамыр
қабырғасы созылуы фиброблатттарда коллаген өнімін
түрткілейді.. Біріңғай салалы бұлшықеттер жойылып
атония дамиды. Тамыр қабырғасының қалыңдауы
жекеленген аймақтарда жіңішкереумн алмасып тұрады..
Тамыр иректеліп кейде диаметрі 2-3смдейін етеді.85
науқастарда үлкен теріасты көктамырларының бойында
жапқыштар жетіспеушілігі орын алады.

11.

Патологиялық физиологиясы
Бастапқы сатыларында жапқыш жетіспеушілігі жоқ
кезінде,тік тұрғанда көктамырық қысым қалыпты
цифрларға сәйкес 75-120 мм су бағ. Жапқыштар
жетіспеулілік болғанда қвсым 500-800 мм су бағ дейін
көтеріледі. Нетижесінде белсенді емес физиологиялық
артериялық-көктамырдық прекапиллярлық анастомоздар
ашыла бастайды. Артериялық қан көктамырға түсіп
қысым одан әрі артады. Тамырда іркілген қан мөлшері
5000-1000,2000 мл жетуі мүмкін. Нәтижиесінде
артериолар мен капилиярларда іркіліс дамып қанның
сұйық бөлігі тіндерге өте бастайды. Кеін балтыр мен аяқ
басында трофикалық өзгерістер дамиды.

12.

13.

Жіктелісі.
Варикоз ауруының формалары:
- көктамырлык рефлюкс жоқ,терішілік және
теріастылық сегментті варикоз
- беткей және перфораттық көктамырлар бойында
рефлюкс бар сегментті варикоз
- беткей және перфоранттық коктамырлар бойында
рефлюкс бар жайылмалы варикоз
- терең венаарда рефлюкс бар варикозды кеңею

14.

Созылмалы көктамырлық жетіспеушілік
дәрежесі:
-0-жоқ\-1- ауру аяқтар синдромы
-2- қалыты ұзақ ісіну гипер немесе
гипопигментация,липодермасклероз,экзема
-3- көктамырлық трофикалық жара
Асқынулары: қан кету,
тромбофлебит,трофикалық жара

15.

Клиникасы
Негізгі симптомдары:
-варикозды кеңіген көктамырлардың болуы
-ауырсыну сезімі
-құрысу
-ісіну
-терінің гиперпигментациясы
-липодермасклероз
-экзема
-жара

16.

Компенсация сатысында шағымдары
мардымсыз,аяқтарының
ауыратындығына,ісіп кететініне,кейде тесін
ауыратынына ,бұлшықеттерінің түнде
құрысуына шағым айтады. Ұзақ жүргенде
ісіну.

17.

18.

Декомпенсация сатысында.
Аяқтар мен балтырлар тұтақты түрде
ісінеді,тамырлар күрт ісінеді,ауырсыну
сезімі күшейеді, терінің қышуы,бұлшықет
құрысуы пайда болады.

19.

20.

Асқыну фазасы әрқашан созылмалы
көктамырлық жетіспеушілікпен жүреді.
Ісіну тез үдейді,қышу
күшейеді,трофикалық өзгерістер пайда
болады, түктер түседі,экзема
дамиды,жаралар пайда болады. Тері асты
шел қабаты
тығыздалады,тромбофлебиттер,лимфангоит
тер қосылады.

21.

22.

Емі
Барлық науқастарға,веналарды эластикалық
таңып байлау қарастырылады.Егерде
артериялардың облитерациялық ауруы
қосымша жүрсе,онда эластикалық таңып
байлау қолданылмайды.Кеңейген веналар
кезінде аяққа эластикалық бинттерді және
эластикалық(созылмалы) шұлық
байлап,қолдану қолданылады.Науқасс
жатқанда,аяғы көтеріліп,веналардағы қан
азайғанда,шұлық киіледі.Бұл жұмыс күнбе күн
жасалады.

23.

• Веналардың кеңеюі кезінде консервативтік ем
қолданылады.Ол үшін венотониктер
қолданылады,олар веналардың
жиырылып,кеңеюін реттестіреді, лимфа
айналысын жақсартады,өте кіші қан
тамырларында қан айналысын
көбейтеді.Қолданылатын венотониктертроксевазин,гинкор
форт,гливенол,детракс,венорутон,цикло-3форт,эндотелон,трентал,энзимдер.

24.

• Веналардың жиырылып,кеңеюіне әсер ететін
мына дәрілер қолдануға боладыдетралекс,венорутон,энзимотерапиялық(вобэ
нзим,флогэнзим).Гемореологияны жақсарту
мақсатында,трентал
қолданылады.Веналардың қабынуы кезінде
стероидты емес қабынуға қарсы дәрілер
қолданылады-кетопрофен,диклофенак.Ем
кезінде дәрілерді қолдану реті арасында
үзілістер қарастырылып тұруы
керек.Веналардың қабынуы кезінде жергілікті
емге-миотон гель,тағы басқалары
қолданылады.

25.

• Склерозға апаратын немесе
веналардың өзін жиыратын,қанды
ұйытатын дәрілер қолданғанда,кеңейген
вена
бітеліп,жиырылады,бітеледі.Склероздай
тын веналарды дәрілер1%,3%,тромбовар,5%варикоцид.

26.

• Варикоз ауруы кезінде,3 түрлі инъекциялық
ем қолданылады:
• 1.Сан венасына жалғасатын тері асты үлкен
венаны,сан венасына жақындау,байлау және
ретроградты тері асты үлкен венаға
склероздайтын дәрі енгізу .
• 2.Венаны байламай да,аталған венаға
немесе сол тері асты үлкен венаға
склероздайтын дәрі енгізу.
• 3.Венаға кішкентай дозалармен
склероздайтын дәріні бірнеше рет енгізу.

27.

• Веналардың варикоз ауруы кезінде
болатын асқынулар:
• 1.Қан кету веналардан.
• 2.Веналарда тромбофлебит басталуы
мүмкін.
• Қан кету болса,ол вена кетгутпен
тігіледі тері астында.Байланған тері
астындағы түйіндер арасы 3см-дей
болады.

28.

Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Н.А.Ақатаев, Қ.Қ.Сабыр, Ә.К.Қойшыбаев
Хирургиялық аурулар
2. Мадыкенов.О.М
Жалпы хирургия
3. Б.И.Баспаев Т.А.Джарекнов, С.Ж.Жармағамбетов
Жалпы хирургия
4. Хирургиялық
Қ.Д. Құрманов
5.Клиническая хирургия.
Нұрахманов Б.Д, Ибадильдин А.С.