Перинаталді медицинаның қазіргі мәселелері

1. Қарағанды Мемлекеттік Медицина Университеті Акушерлік және гинекология кафедрасы Тақырып:Перинаталді медицинаның қазіргі мәселелері Қа

Акушерлік және
гинекология кафедрасы
Тақырып:Перинаталді
медицинаның қазіргі
мәселелері
Қарағанды 2014ж
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Қарағанды Мемлекеттік
Медицина Университеті

2. Негізделуі

Қазіргі заманғы әйелдерде бала саны аз
Әрбір босану үлкен бағалылыққа ие
Медицина қызметкерлері сияқты,
босанушылардың өздері де босануды қауіпсіз
етуге тырысады, ол үшін барлық мүмкіндіктерді
қолданады.
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Негізделуі
Соңғы кездері енгізілген технологиялар мен
шаралардың мақсаттары ең жақсы нәтижелерге
жету болып табылады.
5C-2

3. Босанудан әйелдердің алған ұғымы: жағымсыз тәжірибе ретінде есінде не қалды?

Рахман төсегі
____
_
71.1%
Ашық тұрған есік
______ 41,6%
Ауырсыну әкелетін қынаптық зерттеулер _ 50.0%
Медицина қызметкерлерінің немқұрайлылығы
27.3%
Ар-намысын төмендету __
____________82.3%
Медицина қызметкерлерінің сыйламауы ____63,9%
Босану залында өзін басты адам ретінде санаған
жоқ _______________________
51,9%
Медицина қызметкерлері кінәлау сезімін
қалыптастырады
__27.3%
Гигиеналық төсеуіштерді қолдануға тыйым салу
Chalmers B et al, 1998
____________________________
70,2%
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудан әйелдердің алған ұғымы:
жағымсыз тәжірибе ретінде есінде не
қалды?
5C-3

4. Ескірген жаппай қолданылатын тәжірибелердің жолын қуу

Көптеген дамыған елдер бақытымызға орай, бұл
тәжірибелерден бас тартты. Алайда, барлық
жерде емес, бұрынғы кеңес одағы аймағындағы
кейбір мемлекеттерде ескірген тәжірибелерге
сүйену әлі күнге сақталуда. Нәтижесінде …
…босанған әйелдерде мынадай сезім пайда
болады «осыдан кейін ешқашанда бала сүймеу»
немесе «ешқашанда бұндай тәжірибені басынан
өткізбеу»
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Ескірген жаппай қолданылатын
тәжірибелердің жолын қуу
Chalmers B, Levin A, 2001
5C-4

5. Әйелдердің босанудан қанағат алғандығының басты факторлары (1)

Медицина мамандары жағынан қолдау алу
Әйел мен медицина қызметкерлері арасындағы
эффективті қарым – қатынас (жақсы тіл табысу,
өзара түсінушілік, ақпаратпен алмасу, өзінің
сезімін сыртқа шығаруға дайын болу)
Шешімді қабылдау үрдісіне араласу
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Әйелдердің босанудан қанағат
алғандығының басты
факторлары (1)
Әйелдің күтіп тұрған сезіміне алынған
тәжірибенің сәйкес келуі
Waldenstrom U, Nilsson CA, 1993
5C-5

6. Әйелдердің босанудан қанағат алғандығының басты факторлары (2)

Аса маңыздылығы жоқ факторлар:
–
–
–
–
–
–
–
Жасы, әлеуметтік – экономикалық статусы
Ұлты
Босануға дайындығы
Босану кезіндегі жағдай
Босану уақытындағы еркін қозғалыс
Медициналық араласулар, күтімді жалғастыру
Ауырсыну сезімі
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Әйелдердің босанудан қанағат
алғандығының басты
факторлары (2)
Hodnett ED, 2002
5C-6

7. Босануды жүргізу бойынша ДДҰ берген ұсыныстар

Әйелдің таңдауы бойынша босану кезінде
туыстарының қатысуы және босанудан кейінгі
кезеңде еркін келуі
Дені сау нәресте анасымен бірге болады
Босану алдында қасағадағы түкті қыру мен
клизма жасауды жаппай қолдану негізделмеген
Босануда литотомиялық позицияны жалғыз
мүмкіндік ретінде әйелдерге ұсынуға болмайды
Жаппай эпизиотомия жасаудан бас тарту
Босану уақытында жансыздандыратын дәрілерді
қолданудан бас тарту
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босануды жүргізу бойынша ДДҰ
берген ұсыныстар
WHO, 1985
5C-7

8. Қырыну (1)

Екі зерттеуді жүйелі қарап шығу (сәйкесінше,
389 және 150 әйел), көрсетті:
– Қасаға түгі қырылған және қыру үрдісіне
ұшырамаған әйелдердің арасында қабыну
ауруларының деңгейінде ешқандай
айырмашылық анықталынбаған
– Қырынбаған әйелдердің арасында грамм-теріс
бактериялардың дақылдануы сирек байқалды
– Қырынбаған әйелдерден алынған дақылдарды
еккен кезде бактериялардың өсуі сирек
байқалды
– Бактериалді колонизация қыру жүргізілген
әйелдерде жоғары болды
Basevi V, Lavender T, 2007
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Қырыну (1)
5C-8

9. Қырыну (2)

Бұл тәжірибенің инфицирлену жиілігін
төмендетуге мүмкіндік жасайды деген
дәлелдемелер жоқ
Терінің бүтіндігі бұзылады
Түктің өсуі барысында қышыну мен ашу сезімі
Намысқа тиетін процедура
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Қырыну (2)
Basevi V, Lavender T, 2007
5C-9

10. Клизма (1)

Фекалиямен кірленудің алдын алмайды
Инфицирлену жиілігін төмендетпейді
Жаппай қолданудың мақсаттылығы
дәлелденбеген
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Клизма (1)
Mahan CS, McKay S, 1983
5C-10

11. Клизма (2)

665 әйел қатысуымен жүргізілген екі зерттеу,
анасы мен баласы арасында босанғаннан
кейінгі инфекциялардың даму жиілігі жағынан
ешқандай айырмашылық жоқ екендігін
көрсетті.
Босанудың бірінші кезеңінде клизмаларды
жаппай қолданудың эффективтілігі туралы
дәлелдемелер жоқ
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Клизма (2)
Cuervo LG et al., 2007
5C-11

12. Жеке босану бөлмесі (1)

Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Жеке босану бөлмесі (1)
5C-12

13. Жеке босану бөлмесі (2)

Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Жеке босану бөлмесі (2)
5C-13

14. Босану бөлмесі

Жеке әйелге арналған
Таза, бірақ стерилді емес
Жылы (температурасы 25°C төмен емес),
ешбір жерден жел соқпайды
Мерзімінен ерте босану болса, температура
28°C кем болмау керек
Жақсы жарықтандырылған
Ана мен нәрестеге арналған реанимациялық
құралдар бар
Жанұяға бағытталынған
Жағдайы неғұрлым «үйдегідей» болуы керек
WHO, 1996
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босану бөлмесі
5C-14

15. Босану бөлмесіне қажетті құрал – жабдықтар

Жылытқышы бар таза үстел
Базалық реанимациялық құралдар (Амбу
қапшығы, нәрестелерге арналған маскалар)
Аспиратор, катетер немесе резина грушасы (бір
рет қолдануға арналған)
Кіндікті байлауға/кесуге арналған жинақ
Нәрестені сүртуге арналған жылы орамалдар
Нәрестеге арналған жылы бас киім, шұлықтар
мен көрпе
35оС төмен бөлгіші бар сынаптық термометр
немесе электрондық термометр
Секундтық көрсеткіші бар сағат
Дәрілік зарттардың базалық жинағы
(реанимация мен шұғыл жәрдем үшін, К
дәрумені, көзге арналған май)
WHO, 1996
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босану бөлмесіне қажетті құрал –
жабдықтар
5C-15

16. Қауіпсіз босану

ДДҰ сай қауіпсіз босану, бұл:
– Таза
– Дайындықтан өткен адаммен жүргізілетін
– Асқынулардың жоғары қаупі бар жағдайында
немесе олардың пайда болуында
мамандандырылған акушерлік көмектің қол
жетімділігі
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Қауіпсіз босану
WHO, 1996
5C-16

17. Таза босану

- бұл медициналық мекемеде
медицина қызметкерлерімен немесе тазалық
принциптерін сақтаумен үй жағдайында
мамандандырылған акушермен жүргізілген
босану
– Таза қол
– Таза беткейлер
– Таза (стерильді) кіндікті кесу
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Таза босану
WHO, 1996
5C-17

18. Кейбір пайдалы шаралар

Босану орнын ата – анасының
ақпараттандырылған таңдауын құрметтеу
Босануды жүргізуде жәй құқықты және құпияны
сақтауды құрметтеу
Анасымен құрастырылған босану жоспарын
қолдануды көтермелеу
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Кейбір пайдалы шаралар
Жас аналарды үдайы ақпараттандыру
WHO, 1998
5C-18

19. Әйелдерді ақпараттандыру

Әрбір әйел ұсынылатын барлық шаралардың
кемшіліктері мен артықшылықтарынан хабардар
болуы керек. Әйелге қажет болуы мүмкін күтім
деңгейі алдын ала жоспарлануы қажет
Әйел босануды жүргізудің мүмкін болатын тәсілдері
туралы білуі қажет
Әйелге өзіне және баласына қауіпсіз болатын,
ақпараттандырылған шешімді қабылдау құқығы
беріледі
Әйелдерде ем қабылдаудан бас тарту құқығы бар
Әйел босануды жүргізуге қатысты шешімдерді
қабылдау үрдісіне қатысуы керек
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Әйелдерді ақпараттандыру
5C-19

20. Әртүрлі елдердегі аналар өлімі, 1919-1920 жж. мәліметтер

Әртүрлі елдердегі аналар өлімі,
АҚШ
}
799
Жаңа Зеландия
648
615
664
Шотландия
Франция
Ирландия
553
Австралия
501
Англия мен Уэльс
433
Норвегия
297
297
242
235
Швеция
Нидерланды
Дания
0
100
200
300
}
400
}
Күтім
дәрігерлермен
көрсетіледі
Күтім
дәрігерлермен
және
акушеркалармен
көрсетіледі
Күтім
акушеркалармен
көрсетіледі
500
600
700
800
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
1919-1920 жж. мәліметтер
900
100 мың босануға аналар өлімі
Marland H & A. M. Rafferty, 1997
5C-20

21. Босану уақытында қолдау көрсететін адамдардың болуы (1)

Қасындағы адамның қолдауын үнемі алып тұрған
әйелдерде (15 зерттеу, 12791 әйел):
– Қынаптық босанулардың жоғары мүмкіндігі
– Босану процессін қабылдау жағымдырақ болды
– Шешім қабылдау процессіне қатыспадым деген
сезім сирегірек байқалды
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босану уақытында қолдау
көрсететін адамдардың болуы (1)
Hodnett ED et al, 2005
5C-21

22. Босану уақытында қолдау көрсететін адамдардың болуы (2)

Қасындағы адамның үнемі қолдау көрсетуі келесі
көрсеткіштердің төмендеуімен жүрді:
– Дәрі-дәрмекпен жансыздандыруды қолдану
жиілігі
– Оперативті қынаптық босанулардың жиілігі
– Кесар тілігі операциясы жиілігі
Босануда ұдайы қолдау көрсету эффективті
болады, егер ол көрсетілетін болса:
– Медицина қызметкерлерінен басқа кез келген
адаммен
– Босану басталысымен
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босану уақытында қолдау
көрсететін адамдардың болуы (2)
Hodnett ED et al, 2005
5C-22

23. Босану уақытында серіктесінің қатысуы мен қолдау көрсетуі

Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босану уақытында серіктесінің
қатысуы мен қолдау көрсетуі
5C-23

24. Босану уақытында сұйықтықты қабылдауына және тамақ ішуге тыйым салу

Мендельсон синдромының даму қаупін
төмендетеді
Кері әсерлері:
– Босану қызметінің әлсіреуі
– Жатыр мойнының дистоциясы
– Зәрде кетон денелері деңгейінің жоғарлауы
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босану уақытында сұйықтықты
қабылдауына және тамақ ішуге
тыйым салу
Murray W. Enkin et al, 2000
5C-24

25. Босанудың бірінші кезеңіндегі анасының қалыптары

Вертикалді қалпы және еркін қозғалыс
– Босану ұзақтығының қысқаруы
– Босануды жансыздандыру сирек қолданылады
– Босану қызметін күшейту қажеттілігі сирегірек
кездеседі
– Ұрық жүрек қағысы ырғағының бұзылуы сирек
байқалады
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың бірінші кезеңіндегі
анасының қалыптары
Murray W. Enkin et al, 2000
5C-25

26. Босанудың бірінші кезеңіндегі қалыптар (1)

Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың бірінші кезеңіндегі
қалыптар (1)
Төрт аяқтап
Тірекпен тізеде тұру
5C-26

27. Босанудың бірінші кезеңіндегі қалыптар (2)

Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың бірінші кезеңіндегі
қалыптар (2)
Тұрып
Партнерге тіреліп тұру
Баяу би
5C-27

28. Босанудың бірінші кезеңіндегі қалыптар (3)

Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың бірінші кезеңіндегі
қалыптар (3)
Отырып
Допта отыру
Креслода отыру
Жартылай
жатып
Орындық
арқасына
сүйеніп отыру
5C-28

29.

Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың
бірінші
кезеңінде
қалыпты еркін
таңдау
5C-29

30. Босанудың бірінші кезеңіндегі босанушының қалпы

Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың бірінші кезеңіндегі
босанушының қалпы
5C-30

31. Ауырсынуды басатын фармакологиялық емес әдістер

Релаксация
техникалары
Суда болу (ванна,
душ)
Ысқылау мен сипау
Суық немесе ыстық
компресс
Контрқысым
Гипноз, көңілді
дыбыстық
тітіркендіргіштерге
аудару (музыка)
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Ауырсынуды басатын
фармакологиялық емес әдістер
Murray W. Enkin et al, 2000
5C-31

32. Релаксация техникасына мысал (сипау мен ысқылау)

Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Релаксация техникасына
мысал (сипау мен ысқылау)
5C-32

33. Релаксация техникасына мысал (контрқысым)

Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Релаксация техникасына
мысал (контрқысым)
5C-33

34. Босанудың бірінші кезеңіндегі жаппай кардиотокография (КТГ) (1)

(1)
Кардиотокография (түскен кезде) кезеңдік
аускультациядан артықшылығы жоқ, бірақ келесі
көрсеткіштерінің жоғарлауына әкеледі
– КТ жиілігін
– ОР 1,41*
– Қынаптық босануларда оперативтік араласуды
– ОР 1,2*
Төмендетеді
– нәрестелердің тырысу жиілігін (тек қана ұрық
қанының анализімен бірге) – ОР 0,51*
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың бірінші кезеңіндегі
жаппай кардиотокография (КТГ)
*-әжептәуір
Төмен қаупі бар босануларда КТГ жасаудың
қажеттілігі жоқ
Thacker et al, 2002
RCOG, 2001
5C-34

35. Босанудың бірінші кезеңіндегі жаппай кардиотокография (КТГ)(2)

Масштабты проспективті рандомизирленген
бақылаулы зерттеулердің нәтижелері:
Төмен қаупі бар топ босанушыларының барлығына
жасалатын жаппай КТГ (20 мин.) аускультациямен
салыстырғанда ешқандай артықшылыққа ие емес
және нәрестелер жағдайының соңын жақсартпайды
Неонеталді аурушаңдықта, кесар тілігінің жиілігінде,
қынаптық босанулардағы аспаптық араласуларында
немесе эпизиотомияларда ерекшеліктер
анықталынбады
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың бірінші кезеңіндегі жаппай
кардиотокография (КТГ)(2)
L. Impey et al, 2003
5C-35

36. Босанудың екінші кезеңіндегі вертикалді қалыптар

Негізгі артықшылық:
– Ұрық жүре қағысының бұзылыстары сирек дамиды
Кемшіліктері:
– 2 – дәрежелі аралық жыртылудың жиілігін
жоғарлатады
– Босанудан кейінгі қан жоғалту көлемінің 500 мл
жоғары болу жиілігін жоғарлатады
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың екінші кезеңіндегі
вертикалді қалыптар
Gupta JK et al, 2007
5C-36

37. Босанудың екінші кезеңіндегі вертикалді немесе литотомиялық қалыптар

Вертикалді қалып немесе бүйірінен жату
қалыптарын, литотомиялық қалыппен
салыстырғанда (20 зерттеулер, 6135 әйел)
–
–
–
–
Босанудың екінші кезеңінің ұзақтығын қысқартады
Босанудағы араласулардың жиілігін төмендетеді
Эпизиотомиялардың жиілігін төмендетеді
Әйелдегі ауырсыну сезімін төмендетеді
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың екінші кезеңіндегі
вертикалді немесе литотомиялық
қалыптар
Gupta JK et al, 2007
5C-37

38. Босанудың екінші кезеңіндегі қалыптар (1)

Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың екінші кезеңіндегі
қалыптар (1)
5C-38

39. Босанудың екінші кезеңіндегі қалыптар (2)

Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың екінші кезеңіндегі
қалыптар (2)
5C-39

40. Босанудың екінші кезеңінде ыңғайлы қалыпты таңдау (1)

Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың екінші кезеңінде
ыңғайлы қалыпты таңдау (1)
5C-40

41. Босанудың екінші кезеңінде ыңғайлы қалыпты таңдау (2)

Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың екінші кезеңінде
ыңғайлы қалыпты таңдау (2)
5C-41

42. Босанудың екінші кезеңін жүргізу

Босанудың екінші кезеңінің пассивті фазасын
күтіп жүргізудің мақсаттылығы босанудың
қанағаттанарлық қызметінде жүзеге асады
Белсенді күшену кезеңі неғұрлым ұзақ болса,
босанудан кейінгі қан кету, жатырішілік
инфекция мен перинатальді аурушаңдық қаупі
соғұрлым жоғары болады
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың екінші кезеңін жүргізу
Murray W. Enkin et al, 2000
5C-42

43. Босанудың екінші кезеңі: эффективтілігі төмен әдістер

Күшенуді жаппай бағыттау
Тыныс алуды тоқтату
Күшенуді ерте бастау
Босанудың екінші кезеңінің ұзақтығын өздігінен
қысқарту
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың екінші кезеңі:
эффективтілігі төмен әдістер
SOGC, 2004
RCOG, 2005
5C-43

44. Босанудың екінші кезеңінің ұзақтығы

мен келесі
жағдайлардың арасындағы байланысы туралы
дәлелдемелер жоқ
– 5-ші минуттағы Апгар бағанасы бойынша төмен
баға
– Нәрестелерде тырысулардың пайда болуы
– Нәрестені интенсивті терапия бөліміне аудару
қажеттілігі
– Ұрықтың құрсақішілік өлу себебі
– Неонатальді өлім деңгейі
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың екінші кезеңінің
ұзақтығы
Қазіргі мәліметтер бойынша, ұрық жағдайына
қауіп төндіретін факторлар болмаса, босанудың
екінші кезеңі 3 сағатқа дейін созылуы мүмкін
Cohen WR, 1977
Saunders NS et al, 1992
Menticoglou SM et al, 1995
5C-44

45. Күшенуді басқару

Артықшылықтары
– Босанудың екінші кезеңі қысқарады
Кемшіліктері
– Ұрық жүрек қағысының жиілігі мен жүрек
айдауының көлемі бұзылады
– Жатырға қан келуі төмендейді
– Ұрыққа оттегінің келуі төмендейді
– Кіндік қанының рН төмендейді
– Ұрық жүрек қағысының ырғағы бұзылады
– Апгар бағанасы бойынша төмен бағасы бар
нәрестелердің саны көбейеді
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Күшенуді басқару
Murray W. Enkin et al, 2000
5C-45

46. Кешіктірілген күшену

Келесі жағдайларға әкеледі:
– Күшену ұзақтығын қысқартады
– Ұрықта децелерациялар жағдайларын азайтады
– Бірінші рет босанушы әйелдерде шаршау сезімі
төмен болады
Айқын кері әсерлерге әкелмейді
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Кешіктірілген күшену
Bloom Steven L. et al, 2002
5C-46

47. Аралықты күту (1)

Рандомизирленген бақыланатын зерттеуде
босанудың екінші кезеңін аралықты қорғаумен
және қорғаусыз жүргізудің эффективтілігі
бағаланды
Бақылау тобының әйелдерімен салыстырғанда
аралықты қорғау жүргізілген әйелдерде
босанудан кейінгі 10 тәулігінде аралықтың
ауырсынуы бақыланды
Аралықты қорғаған кезде эпизиотомияға
қажеттілік сирек байқалынды
Аралық жарақаттары жиілігінің арасында
айырмашылық болған жоқ
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Аралықты күту (1)
Аралықты қорғау тобында плацентаны қолмен
сыдыру жиілігі жоғары болды
Басқа айырмашылықтар анықталынған жоқ
McCandlish et al, 1998
5C-47

48. Аралықты қорғау (2)

Қорытынды:
– Аралықты қорғау жүргізілген әйелдер тобында
ауырсыну сезімінің төмендеуі статистикалық
дәлелделінді
– Бұл мәліметтерге сүйене отырып, әрбір босану
уақытында аралықты қорғаудың ыңғайлы әдісін
таңдау ұсынылады
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Аралықты қорғау (2)
McCandlish et al, 1998
5C-48

49. Қанаптық босану кезіндегі эпизиотомия (1)

Жаппай қолданумен салыстырғанда,
эпизиотомияның шектелген қолданысы әкеледі:
– Аралық жарақаттары жиілігінің төмендеуіне
– Тігіс салу қажеттілігінің азаюына
– Асқыну санының төмендеуіне
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Қанаптық босану кезіндегі
эпизиотомия (1)
Carolli G et al, 2003
5C-49

50. Қынаптық босану кезіндегі эпизиотомия (2)

Эпизиотомияның шектелген қолданылуы
– Жиі алдыңғы жыртылулар кездеседі
Топтардағы басқа айырмашылықтар
анықталынбады
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Қынаптық босану кезіндегі
эпизиотомия (2)
Carolli G et al, 2003
5C-50

51. Босанудың үшінші кезеңін күтіп жүргізу

Аса сақтықпен бақылау
Утеротоникалық препараттарды қолданбау
Кіндікті тартпаусыз немесе жатырды басусыз
Плацентаның өздігінен туылуын күту немесе
қосымша жүкті қолдану, немесе емізіктерді
күшейту
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың үшінші кезеңін күтіп
жүргізу
Murray W. Enkin et al, 2000
Prendiville WJ et al, 2000
5C-51

52. Босанудың үшінші кезеңін белсенді жүргізу

Бала туылғаннан кейінгі бірінші минутында
окситоцинді (10 МЕ б/е) немесе жатыр
жиырылуын шақыратын басқа препаратты енгізу
Бақыланатын кіндік тракциясы жолымен
плацентаның туылуы
Плацента туылғаннан кейін жатырға сыртқы
массаж жасау
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың үшінші кезеңін
белсенді жүргізу
ICM & FIGO, 2003
5C-52

53. Кіндіктен бақыланатын тартуды қалай жүргізеді? (1)

Кіндікке аралыққа жақын жерден қысқыш
салыңыз да қысқышты бір қолыңызбен алыңыз
Басқа қолыңызды қасаға үстінен қойып,
бақыланатын тракция уақытында жатырға
контрқысым көрсете отырып, жатырды бекітіңіз
Кіндікті сәл тартқан күйде ұстаңыз және
жатырдың жиырылуын күтіңіз (2-3 минут)
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Кіндіктен бақыланатын тартуды
қалай жүргізеді? (1)
ICM & FIGO, 2003
5C-53

54. Кіндіктен бақыланатын тартуды қалай жүргізеді? (2)

Жатыр жиырылған уақытта әйелден күшенуді
сұраңыз, плацентаның тууы үшін кіндікті сәл
төмен тартыңыз, басқа қолыңызбен жатырға
контрқысым көрсетіп тұрыңыз
Егер кіндіктен бақыланатын тартудан 30-40
секунд ішінде плацента туылмаса, кіндіктен
тартуды тоқтатыңыз; оны кернеп тұрған
қалпында ұстап тұрыңыз да келесі толғақты
күтіңіз; жатырдың келесі жиырылуы кезінде
кіндіктен тартуды қайталаңыз, біруақытта қасаға
үстінен контрқысым көрсетіп тұрыңыз
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Кіндіктен бақыланатын тартуды
қалай жүргізеді? (2)
ICM & FIGO, 2003
5C-54

55. Босанудың үшінші кезеңін күтіп жүргізумен салыстырғанда белсенді жүргізудің артықшылықтары

Жалпы қан жоғалтудың азаюы
Босанудан кейін 500 мл артық қан жоғалту
жағдайларының азаюы
Босанудан кейін 1000 мл артық қан жоғалту
жағдайларының азаюы
Босанудың үшінші кезеңі ұзақтығының қысқаруы
Босанғандар арасында гемоглобин деңгейінің
төмен болу жағдайларының, босанудан кейінгі
кезеңде қанды қайта құю қажеттілігінің және
окситоциннің терапевтік енгізудің азаюы
Prendiville WJ et al, 2000
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың үшінші кезеңін күтіп
жүргізумен салыстырғанда белсенді
жүргізудің артықшылықтары
5C-55

56. Күтіп жүргізуді белсенді жүргізумен салыстыру

Белсенді
жүргізу
1.
Босанудың 3-ші кезеңінің
ұзақтығы (орта есеппен )
5 - 8 мин
Күтіп жүргізу
15 мин
2. Қан жоғалту көлемі
>500 мл
163 / 3126
428 / 3156
3. Қан жоғалту көлемі
>1000 мл
27 / 3126
83 / 3158
4. Алғашқы 24-48 сағат
ішіндегі Hb деңгейі <90 г/л
52 / 2108
132 / 2148
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Күтіп жүргізуді белсенді
жүргізумен салыстыру
Prendiville WJ, et al, 2000
5C-56

57. Босанудың үшінші кезеңін белсенді жүргізу

Кемшіліктері
– Лоқсу сезімінің жоғарлауы
– Құсу жағдайларының жоғарлауы
– Артериальді қысымның жоғарлау
жағдайларының өсуі (эргометринді
қолданғанда)
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың үшінші кезеңін
белсенді жүргізу
Prendiville WJ, et al, 2000
5C-57

58. Эффективтілігі дәлелделінбеген араласулар

Ана ішінің төмен бөлігіне мұз қою
Босанғаннан кейін қуықты жаппай катетерлеу
Қынапты жаппай айнамен қарау (тек
көрсетіштер бойынша – қан кету, босану кезінде
құралдық араласулар, тез ағымды босану)
Қынапты дезинфекциялау үшін антисептикалық
ертінділерді қолдану
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Эффективтілігі дәлелделінбеген
араласулар
WHO EURO, 2002
5C-58

59. Босанудың бірінші кезеңін жүргізу

Клизма мен аралықты қыруды жаппай
қолданудан бас тарту
Жеке босану бөлмесі
Босану кезіндегі күтім «бір әйел – бір акушерка»
Партнердің қатысуы
Жеңіл тамақ пен сұйықтықты қабылдау мүмкіндігі
Тігінен қалыптар мен еркін қозғалу
Ауырсынуды басатын фармакологиялық емес
әдістерді қолдану
“Бақыла және күт” принципі
Шешім қабылдау үрдісіне әйелдердің араласуы
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың бірінші кезеңін жүргізу
5C-59

60. Босанудың екінші кезеңін жүргізу

Таза, бірақ стерильді емес босану
Әйелге ыңғайлы еркін қалыптар
Асықпай, шусыз
Күшенуді бақылаусыз
Ұрық жағдайының мониторингі
Жаппай эпизиотомиядан бас тарту
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың екінші кезеңін жүргізу
Акушерканың әйелмен қатынасы
5C-60

61. Босанудың үшінші кезеңін жүргізу

Белсенді жүргізу (ұсынылады)
Белсенді жүргізуіге әйелдің ақпараттанған
рұқсаты
Плацента мен ұрық қабықтарын мұқият қарау
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудың үшінші кезеңін жүргізу
5C-61

62. Босанудан кейінгі кезеңде жаппай қолданылатын эффективті емес араласулар

Іштің төменгі бөліміне мұз басу
Қуықты катетерлеу
Қынап пен аралықты өңдеу үшін антисептиктерді қолдану
Босанғаннан кейін босану жолдарын айнамен жаппай
қарау
– Тек көрсеткіштер бойынша (босану кезіндегі
араласулар, қан кету, тез ағымды босану)
Эффективная перинатальная помощь и уход (ЭПУ)
Босанудан кейінгі кезеңде
жаппай қолданылатын
эффективті емес араласулар
5C-62