КӨМIРСУЛАР АЛМАСУЫ. ҚОРЫТЫЛУЫ. СIҢIРIЛУI. АРАЛЫҚ АЛМАСУ.
ЖОСПАР: 1.Көмірсулардың рөлі 2. Көмірсулардың қорытылуы 3. Моносахаридтердің сіңірілуі 4.Тіндерде глюкозаның өзгерістері 5.Анаэробты гликол
Белок, липид ж/е көмірсулар катынасы тағамда (Б:Л:К) - 1:1:4 болуы керек. Көмірсу тағамдарының тәуліктік мөлшері 400-500 г
Көмірсулардың рөлі: 1) энергия көзі - 1 г көмірсу тотыкканда 17.2кДж (4,1 ккал) энергия бөлінеді; 2) пластикалык ( НК,АҚ, липидтер, Kof, глюкуронат син
КӨМІРСУЛАР КОРЫТЫЛУЫ НЕГІЗІНЕН АУЫЗ ҚУЫСЫ МЕН АЩЫ ІШЕКТЕ ЖҮРЕДІ. Ас-корыту жолдарында тағам полисахаридтері мен дисахаридтері гликозидаз
Мальтоза мальтаза әсерінен 2 глюкозаға ыдырайды
Лактоза лактазаның әсерінен галактоза мен глюкозаға ыдырайды.
Ішек сөлі сахаразасы сахарозаны фруктоза мен глюкозаға ыдыратады .
КӨМIРСУЛАР СIҢIРІЛУI
ГАЛАКТОЗА МЕН ГЛЮКОЗА― СИМПОРТ МЕХАНИЗМІ Б/ША АТФ ЭНЕРГИЯСЫН ПАЙДАЛАНЫП,КОНЦЕНТРАЦИЯ ГРАДИЕНТІНЕ ҚАРСЫ 2–ШІ РЕТТІК АКТИВТІ ТРАНСПОРТ ЖО
Бауырдың глюкостатикалык функциясы 3 процесспен қамтамасыз етіледі:
ТIНДЕРДЕГI ГЛЮКОЗАНЫҢ ПАЙДАЛАНЫЛУЫ 1.нерв тіні, (ми) глюкоза - энергия көзі; 2.бұлшық ет (жиырылу үшін энергия көзі); 3.бүйрек ; 4. ішек 5. Эритроци
Тіндерде глюкоза анаболизм ж/е катаболизм процесстеріне қатысады. 65% тотығып энергия береді ГЛЮКОЗА 30% липонеогенез, 5% гликогеногенез.
Гликоген тізбегінің ұзаруы
Гидролиз бауырда гамма-амилаза қатысуымен жүреді.
2 . Глюкозо-6-фосфат фруктозо-6-фосфатқа изомерленеді:
6 . Тотығу–тотықсыздану реакциясы. ФГА коферменті НАД болатын фермент ж/е бейорганикалық фосфат қатысуымен 1,3- дифосфоглицератқа тотығады.
ГЛЮКОЗА С6Н12О6 +2АДФ +2Фн 2СН3СН(ОН)СООН+2АТФ+2Н2О СҮТ ҚЫШҚЫЛЫ
Анаэробты гликолиздің энергия балансы. Егер гликолиз глюкоздан басталса 4 АТФ (7,10 реакция) түзіледí, оның екеуí (1,3реакцияларға) глюкоза мен
Анаэробты гликолиздің соңғы өнімі сүт қышқылы қайда кетеді? ЛАКТАТ- ҚЫШҚЫЛДЫ ӨНІМ КӨБЕЙСЕ АЦИДОЗДЫ ТУҒЫЗАДЫ.
Кори циклі, оның маңызы. Бұлшық етте ж/е эритроцитте түзілген Лактат қанға одан бауырға түседі. Бауырда глюкозаға айналады (глюконеогенез)
Глюкозаның аэробты гликолитикалық жолмен тотығуы 1. ГЛИКОЛИЗ- глюкозаның ПЖҚ –на дейін тотығуы. 2. ПЖҚ тотығудан декарбоксилденіп АСҚ түзу
Цитозольді НАДН2 (6 реакциядағы) глицерофосфатты н/е малат шөрнек (челночный) механизмдері арқылы митохондрияға тасымалданып тотығады. Шөр
Глюкозаның пентозофосфатты циклмен тотығуы. Процесс цитоплазмада анаэробты жағдайда жүреді.Бауырда,май тіні, бүйрек үсті безінде, лейкоц
Пентозофосфатты цикл маңызы. 1. ЭНЕРГИЯ НАДФН2 түрінде түзілуі; 2. пентозо-фосфаттардын көзі. НАДФН2 - 1) БМҚ, ХСН, КС. азот оксиді синтезі 2) улы
Әдебиеттер 1. Березов Т.Т., Коровкин Б.Ф. «Биологическая химия», 1998 - С. 169-186, 319-359. 2. Полосухина Т.Я., Аблаев Н.Р. «Материалы к курсу биологическо
3.89M
Категория: БиологияБиология

Көмiрсулар алмасуы. Қорытылуы. Сiңiрiлуi. Аралық алмасу

1. КӨМIРСУЛАР АЛМАСУЫ. ҚОРЫТЫЛУЫ. СIҢIРIЛУI. АРАЛЫҚ АЛМАСУ.

2. ЖОСПАР: 1.Көмірсулардың рөлі 2. Көмірсулардың қорытылуы 3. Моносахаридтердің сіңірілуі 4.Тіндерде глюкозаның өзгерістері 5.Анаэробты гликол

ЖОСПАР:
1.Көмірсулардың рөлі
2. Көмірсулардың қорытылуы
3. Моносахаридтердің сіңірілуі
4.Тіндерде глюкозаның
өзгерістері
5.Анаэробты гликолиз және
оның энергиялық балансы

3.

4.

Метаболизм =(зат алмасуы) организмнің тіршілік
қимылын қамтамасыз ететін барлық биохимиялық
процестердің жиынтығы.
Метаболизмге қатысатын барлық заттар
(белоктар, липидтер, көмірсулар, витаминдер, су
және минералды заттар) бір -бірімен тығыз
байланысқан бір жүйені құрайды.

5.

Метаболизм 4 сатыдан тұрады:
1. Тағамның қорытылуы. Ас қорыту жолдарында
тағамның механикалық, химиялық және ферменттік
(гидролазалар ) тәсілдермен мономерлерге (амин
қышқылдары, глюкоза және т.б.) дейін ыдырауы.
2. Сіңірілу–қорытылу өнімдерінің ішек қуысынан
ағзаның ішкі ортасына түсуі.
3. Аралық алмасу (жасуша ішілік метаболизм) екі
фазадан : катаболизм (энергия алмасуы) және
анаболизмнен тұрады.
4. Метаболизмнің соңғы өнімдерінің бөлінуі. Соңғы
өнімдері ағзадан зәр, нәжіс, тер , тыныс алу арқылы
бөлінеді.

6. Белок, липид ж/е көмірсулар катынасы тағамда (Б:Л:К) - 1:1:4 болуы керек. Көмірсу тағамдарының тәуліктік мөлшері 400-500 г

7. Көмірсулардың рөлі: 1) энергия көзі - 1 г көмірсу тотыкканда 17.2кДж (4,1 ккал) энергия бөлінеді; 2) пластикалык ( НК,АҚ, липидтер, Kof, глюкуронат син

Көмірсулардың рөлі:
1) энергия көзі - 1 г көмірсу тотыкканда 17.2кДж
(4,1 ккал) энергия бөлінеді;
2) пластикалык ( НК,АҚ, липидтер,
Kof, глюкуронат синтезі)
3) тіректік н/е структуралык - ГАГ, ГП ж/е басқада
белоктар
4) резервтік — гликоген;
5) реттеуші — көмірсулар рецепторлар ж/е бірқатар
гормондар құрамына кіреді , М/лы, ТТГ, ФСГ.
6) қорғаныстық(глюкурон қышқылы, гепарин);
7) тағам клетчаткалары нәжіс қалыптасуына керек .

8.

ТАҒАМ КӨМІРСУЛАРЫ
Жануар
крахмалы―гликоге
н етте,
Лактоза сүтте
Крахмал,
сахароза,
мальтоза,
Глюкоза,
фруктоза......

9.

КӨМIРСУЛАР ЖIКТЕЛУI
МОНОСАХАРИДТЕР
ПОЛИСАХАРИДТЕР
ОЛИГОСАХАРИДТЕР
АЛЬДОЗА
КЕТОЗА
ГОМОПОЛИСАХАРИДТЕР
ГЕТЕРОПОЛИСАХАРИДТЕР

10. КӨМІРСУЛАР КОРЫТЫЛУЫ НЕГІЗІНЕН АУЫЗ ҚУЫСЫ МЕН АЩЫ ІШЕКТЕ ЖҮРЕДІ. Ас-корыту жолдарында тағам полисахаридтері мен дисахаридтері гликозидаз

КӨМІРСУЛАР КОРЫТЫЛУЫ НЕГІЗІНЕН
АУЫЗ ҚУЫСЫ МЕН АЩЫ ІШЕКТЕ
ЖҮРЕДІ. Ас-корыту жолдарында тағам
полисахаридтері мен дисахаридтері
гликозидазалар әсерінен
моносахаридтерге дейін
ыдырайды(корытылады).Гликозидазалар
дың біразы ішек жасушаларында
болғандықтан соңғы қорытылу ішек
қабырғасында өтеді.
Асқазанда глюкозидазалар жоқ.

11.

α-амилаза
Крахмал/
гликоген

12.

Целлюлоза қортылмайды , себебі
ағзада β(1→4) гликозидтік
байланысты үзетін фермент жоқ.
Ол нәжіс қалыптасуына , ішектің
жиырылуына әсер етеді.

13. Мальтоза мальтаза әсерінен 2 глюкозаға ыдырайды

14. Лактоза лактазаның әсерінен галактоза мен глюкозаға ыдырайды.

15. Ішек сөлі сахаразасы сахарозаны фруктоза мен глюкозаға ыдыратады .

Глюкоза
фруктоза
НП корытылуынан-- пентозалар түзледі.

16. КӨМIРСУЛАР СIҢIРІЛУI

IШЕК
КУЫСЫ
ЭНТЕРОЦИТ
ҚАҚПА
ВЕНАСЫ
глюкозалық
г
жеңілдетілген
жай
БАУЫР
ҮЛКЕН ҚАН
АЙНАЛЫМЫ

17. ГАЛАКТОЗА МЕН ГЛЮКОЗА― СИМПОРТ МЕХАНИЗМІ Б/ША АТФ ЭНЕРГИЯСЫН ПАЙДАЛАНЫП,КОНЦЕНТРАЦИЯ ГРАДИЕНТІНЕ ҚАРСЫ 2–ШІ РЕТТІК АКТИВТІ ТРАНСПОРТ ЖО

ГАЛАКТОЗА МЕН ГЛЮКОЗА―
СИМПОРТ МЕХАНИЗМІ Б/ША
АТФ ЭНЕРГИЯСЫН
ПАЙДАЛАНЫП,КОНЦЕНТРАЦИЯ
ГРАДИЕНТІНЕ ҚАРСЫ 2–ШІ
РЕТТІК АКТИВТІ ТРАНСПОРТ
ЖОЛЫМЕН СІҢІРІЛЕДІ.

18.

БАУЫР
ҚАН
гипергликемия
гликогеногенез
ГЛИКОГЕН
3,4-6,0 Ммоль/л
ГЛЮКОЗА
гликогенолиз
гипогликемия
глюконеогенез

19.

Сіңірілген Глюкозаның қаннан
жасушаларға тасымалдануы
арнайы тасымалдаушы белок
ГЛЮТ арқылы іске асады .

20. Бауырдың глюкостатикалык функциясы 3 процесспен қамтамасыз етіледі:

ГЛИКОГЕНОГЕНЕЗ
ГЛИКОГЕНОЛИЗ
ГЛЮКОНЕОГЕНЕЗ
ГЛЮКОЗУРИЯ-ЗӘРДЕ ГЛЮКОЗАНЫҢ ПАЙДА БОЛУЫ
ГЛЮКОЗАНЫН БҮЙРЕК ШЕГІ -8.8 Мм\л

21. ТIНДЕРДЕГI ГЛЮКОЗАНЫҢ ПАЙДАЛАНЫЛУЫ 1.нерв тіні, (ми) глюкоза - энергия көзі; 2.бұлшық ет (жиырылу үшін энергия көзі); 3.бүйрек ; 4. ішек 5. Эритроци

ТIНДЕРДЕГI ГЛЮКОЗАНЫҢ
ПАЙДАЛАНЫЛУЫ
1.нерв тіні, (ми) глюкоза - энергия көзі;
2.бұлшық ет (жиырылу үшін энергия көзі);
3.бүйрек ;
4. ішек
5. Эритроциттер
6. Бүйрек үсті бездері
7. Бауыр
8. Май тіні
9. Сүт бездері…..

22. Тіндерде глюкоза анаболизм ж/е катаболизм процесстеріне қатысады. 65% тотығып энергия береді ГЛЮКОЗА 30% липонеогенез, 5% гликогеногенез.

23.

ГЛИКОГЕНОГЕНЕЗ−
ГЛИКОГЕН СИНТЕЗІ.
ОЛ КҮРДЕЛІ, КӨП САТЫЛЫ
ПРОЦЕСС.
Гликоген қоры бауыр мен бұлшық етте болады.

24.

25. Гликоген тізбегінің ұзаруы

фосфоглюкомутаза
(гексокиназа)
α(1→4)
Гликоген тізбегінің ұзаруы
амило-4,6-трансглюкозидаза
Гликогеннің тармақталуы
Гликоген
синтетаза
(С6Н10О5) гликоген
қалдығы
праймер
УДФ
(С6Н10О5 )п+1
α(1→6)

26.

27.

Гликогеногенез маңызы:
Артық түскен көмірсуларды (глюкозаны)
гликоген түрінде қорға жинап, қажет болғанда
біртіндеп пайдаланылып отырады.Глюкоза
осмостық активті зат.
Гликоген осмостық активті емес, Жасушада
осмостық қысымның тұрақтылығын сақтайды;
Глюкозаның артық мөлшері майларға айналып
май тіндерінде жиналады.

28.

29.

30.

Гликогенолиз-гликогеннің ыдырауы.
Гликогенолиз 2 түрлі жолмен жүреді:
1 –Фосфоролиз,
2 - гидролиз.
Н2О
ТОТЫҒУ
ГЛИКОЛИЗ
БҰЛШЫҚ ЕТ
БАУЫР
Н3РО4

31.

Бауырда гликогеннің ыдырауы қанда
глюкозаның мөлшері азайғанда
жүреді;
Бұлшық етте гликогенолиз энергия
қажет болғанда жүреді.

32. Гидролиз бауырда гамма-амилаза қатысуымен жүреді.

ГЛИКОГЕН

33.

ГЛЮКОЗА ТОТЫҒУЫ
2/3 ГЛИКОЛИТИКАЛЫК
(ГЕКСОЗОДИФОСФАТТЫ)
АНАЭРОБТЫ
ГЛИКОЛИЗ
1/3ПЕНТОЗО-ФОСФАТТЫ
(ФОСФОГЛЮКОНАТТЫ)
АЭРОБТЫ
( 36-38АТФ,СО2,Н2О)
(2ЛАКТАТ+2АТФ)
(12НАДФН2, ПЕНТОЗО-ФОСФАТТАР, 6СО2)

34.

35.

АНАЭРОБТЫ ГЛИКОЛИЗ―
ТІНДЕРДЕ ГЛЮКОЗАНЫҢ ОТТЕКСІЗ
ЛАКТАТҚА (СҮТ ҚЫШҚЫЛЫ ) ДЕЙІН
ЫДЫРАУЫ.
"ГЛИКОЛИЗ “ ―грек сөзі”glycys”-тәтті, “lysis”еру, ыдырау.
Цитоплазмада жүреді, 11 реакциядан тұрады.

36.

Фр-1,6-дифос
С
5
7
6
Субстраттан
фосфорлану
1,3-дифосфо
глицерат
88
10
Субстраттан
фосфорлану
11
пжқ

37.

1 реакция – глюкоза АТФ–пен
фосфорланады, реакция
қайтымсыз.
СН2 ОРО3 Н2
СН2 О Н
O
ОН
НО
ОН
ОН
Глюкоза
O
АТФ
АДФ
ОН
2+
Mg
Гексокиназа
(глюкокиназа)
НО
ОН
ОН
Глюкозо 6 фосфат

38. 2 . Глюкозо-6-фосфат фруктозо-6-фосфатқа изомерленеді:

СН2 ОРО3 Н2
O
НО
Глюкозо-6-фосфатизомераза
СН2 О Н
ОН
НО
Фруктозо-6-фосфат

39.

3. Фруктозо-6-фосфат АТФ–пен
қайтымсыз фосфорланып,
фруктозо-1,6-дифосфатқа
айналады
АТФ
АДФ
СН2 ОРО3 Н2
O
2+
Mg
6-Фосфофруктокиназа
НО
СН2 О РО3Н2
ОН
НО
Фруктозо-1,6-дифосфат

40.

4. Фруктозо-1,6-дифосфат
альдолазаның әсерінен
2фосфотриозаға– ФГА мен ДОАФ-қа
ыдырайды, реакция қайтымды.
Н
С О
СН2 О РО3Н2
Альдолаза
С О
СН2О Н
Диоксиацетонфосфат
(ДОАФ)
+
НСОН
СН2 О РО3Н2
3-фосфоглицерин
альдегидi
(ФГА)

41.

5. ТРИОЗОФОСФАТТАРДЫҢ
ИЗОМЕРЛЕНУІ.
ДОАФ ФГА-не изомерленіп
гликолизге 2ФГА қатысады.
Н
С О
СН2ОН
2 НСОН
С О
СН2 О РО3Н2
Диоксиацетонфосфат (ДОАФ)
Триозофосфатизомераза
СН2 О РО3Н2
3-фосфоглицерин
альдегидi (ФГА)

42. 6 . Тотығу–тотықсыздану реакциясы. ФГА коферменті НАД болатын фермент ж/е бейорганикалық фосфат қатысуымен 1,3- дифосфоглицератқа тотығады.

Бұл
кездегі тотығу энергиясы
1,3- дифосфоглицераттағы
макроэргиялық байланысқа ауысады.
2 НАД+ 2НАДН2
+ 2 Н3РО4
Глицеральдегидфосфатдегидрогеназа
2
О
С О
РО3Н2
НСОН
СН2 О РО3Н2
1,3-дифосфоглицерат

43.

7. Субстраттан фосфорлану
реакциясы.
1,3-дифосфоглицерат энергияға бай
фосфат қалдығын (1-орындағы) АДФ-ке
беріп, 3-фосфоглицератқа айналады.
нәтижесінде АТФ түзіледі.
С
2 АДФ 2АТФ
2
Фосфоглицераткиназа
О
ОН
НСОН
СН2 О РО3Н2
3-Фосфоглицерат

44.

8 . Фосфоглицеромутазаның әсерінен
фосфор қышқылының қалдығы С3-н
С2 –ге тасымалданып,
2-фосфоглицерат түзіледі.
О
С ОН
Фосфоглицеромутаза
2
НСОРО3Н2
СН2 ОН
2-Фосфоглицерат

45.

9. 2-фосфоглицерат енолаза арқылы
дегидратацияланып, молекула ішілік
тотығу-тотықсыздану реакциясы нәтижесінде
түзілген энергия макроэргиялық байланыс
түрінде
фосфоенолпируватқа
(ФЕП)
жиналады.
2 -Н2О
Енолаза
2 +Н2О
О
С ОН

О РО3Н2
СН2
Фосфоенолпируват

46.

10 . Субстраттан фосфорлану реакциясы.
ФЕП фосфор қышқылының қалдығын
АДФ-ке беріп, енолпируватқа айналады ж\е
АТФ түзіледі. Енолпируват өздігінен ПЖҚ
(пирожүзім қышқылы) айналады. Р/я
қайтымсыз.
2 АДФ
2 АТФ
Пируваткиназа
Mg2+
2
С
О
ОН
С
О
СН3
Пируват

47.

11. Анаэробты жағдайда ПЖҚ ЛДГ
әсерінен сүт қышқылына (лактат)
тотығады. 6 - реакциядағы НАДН2
сутек доноры ретінде пайдаланылады.
2 НАДН2 2НАД+
Лактатдегидрогеназа
СН3

С
ОН
О
ОН
Лактат
(cyт кышкылы)
С

48. ГЛЮКОЗА С6Н12О6 +2АДФ +2Фн 2СН3СН(ОН)СООН+2АТФ+2Н2О СҮТ ҚЫШҚЫЛЫ

49. Анаэробты гликолиздің энергия балансы. Егер гликолиз глюкоздан басталса 4 АТФ (7,10 реакция) түзіледí, оның екеуí (1,3реакцияларға) глюкоза мен

фруктозо-6-фосфат фосфорлануына
жұмсалады.Қорда 2 молекула АТФ қалады.
Егер гликолиз гликогеннен басталса да
4АТФ түзледí, онда 3−ші реакция фруктозо6-фосфаттың фосфорлануына 1 АТФ
жұмсалып қорда 3 АТФ сақталады.

50. Анаэробты гликолиздің соңғы өнімі сүт қышқылы қайда кетеді? ЛАКТАТ- ҚЫШҚЫЛДЫ ӨНІМ КӨБЕЙСЕ АЦИДОЗДЫ ТУҒЫЗАДЫ.

51. Кори циклі, оның маңызы. Бұлшық етте ж/е эритроцитте түзілген Лактат қанға одан бауырға түседі. Бауырда глюкозаға айналады (глюконеогенез)

Кори циклі, оның маңызы.
Бұлшық етте ж/е эритроцитте түзілген
Лактат қанға одан бауырға түседі.
Бауырда глюкозаға айналады
(глюконеогенез) н/е пируватқа тотығып
энергия береді.
Глюкоза –аланин циклі. Бұлшық етте
түзілген пируват трансаминдену арқылы
аланинге айналады. Аланин бауырда
глюконеогенезге жұмсалады.

52.

БАУЫР
ГЛИКОГЕН
ГЛ-6-Ф
ГЛИКОГЕН
ГЛЮКОЗА
КОРИ ЦИКЛІ
ЛАКТАТ
АЛАНИН
БҰЛШЫҚ ЕТ
ГЛ-6-Ф
ГЛИКОЛИЗ
ГЛЮКОНЕОГЕНЕЗ
ПИРУВАТ
ҚАН
ПИРУВАТ
ЛАКТАТ
ГЛЮКОЗО-АЛАНИН
ЦИКЛI
АЛАНИН

53.

АНАЭРОБТЫ ГЛИКОЛИЗДІҢ
МАҢЫЗЫ:
1. ГИПОКСИЯ Н\Е АНОКСИЯ КЕЗІНДЕ
М\ЛЫ, БИІК ТАУҒА ШЫҚҚАНДА , КӨП
ЖҰМЫС ЖАСАҒАНДА, УЛЫ ГАЗБЕН
УЛАНҒАНДА, ТЫНЫС АЛУ Ж\Е
ЖҮРЕК ҚАН ТАМЫРЛАР ЖҮЙЕСІНІҢ
ПАТОЛОГИЯСЫНДА, АУЫР ТҮРДЕГІ
АНЕМИЯДА ОРГАНИЗМДІ
ЭНЕРГИЯМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТЕДІ.

54.

АНАЭРОБТЫ ГЛИКОЛИЗДІҢ КЕЙБІР
АРАЛЫҚ ӨНІМДЕРІ
ГЛЮКОНЕОГЕНЕЗГЕ,ЛИПОНЕОГЕНЕЗГЕ,
АЛМАСТЫРЫЛАТЫН АМИН
ҚЫШҚЫЛДАРЫНЫҢ СИНТЕЗІНЕ
ЖҰМСАЛУЫ МҮМКІН.
2.
3. ОРГАНИЗМДЕ КЕЙБІР
МИТОХОНДРИЯСЫ ЖОҚ
ЭРИТРОЦИТТЕР , КӨЗДІҢ ҚАСАҢ КАБАҒЫ
Т.Б. ТІНДЕР ГЛИКОЛИЗ АРҚЫЛЫ
ЭНЕРГИЯНЫҢ (АТФ) НЕГІЗГІ БӨЛІГІН
АЛАДЫ.

55. Глюкозаның аэробты гликолитикалық жолмен тотығуы 1. ГЛИКОЛИЗ- глюкозаның ПЖҚ –на дейін тотығуы. 2. ПЖҚ тотығудан декарбоксилденіп АСҚ түзу

Глюкозаның аэробты
гликолитикалық жолмен тотығуы
1. ГЛИКОЛИЗ- глюкозаның ПЖҚ –на
дейін тотығуы.
2. ПЖҚ тотығудан декарбоксилденіп
АСҚ түзуі.
3. 90% АСҚ – ҮКЦ,БТ,ТФ барып
толық тотығып 36-38АТФ , соңғы
өнім су ж/е СО2 түзеді;

56.

1. Аэробты жағдайда глюкозаның ПЖҚ –на
дейін тотығуы анаэробты гликолизбен ұқсас,
цитоплазмада жүреді.(анаэробты гликолизді
қараңыз).
2. ПЖҚ тотығудан декарбоксилденіп АСҚ түзуі
митохондрияда пируват дегидрогеназды
мультиферменттік комплекстің (ПДК)
қатысуымен өтеді .
НАД
СН3
С
О
В3
СOOН
пируват
HSKoA
НАДН2
РР
в1
CO2
СН3
C О
SKoA
ацетилКоА

57.

ЦИТОЗОЛЬ
МИТОХОНДРИЯ
ГЛИКОЛИЗ
ГЛЮКОЗА
2ПЖҚ
2НАДН2
2ПЖҚ
2НSКоА
2АТФ
2CO2
2НАД
2НАДН2 БТ,ТФ=
2АСҚ
ҮКЦ
2 (2СО2+3НАДН2+ФПН2+АТФ)
глицерофосфат
4АТФ
малат
БТ ТФ
6АТФ
9АТФ
12х2 =
36АТФ
38АТФ
2+4(6)+6+24
2АТФ
24АТФ
6АТФ

58. Цитозольді НАДН2 (6 реакциядағы) глицерофосфатты н/е малат шөрнек (челночный) механизмдері арқылы митохондрияға тасымалданып тотығады. Шөр

Цитозольді НАДН2 (6 реакциядағы)
глицерофосфатты н/е малат шөрнек
(челночный) механизмдері арқылы
митохондрияға тасымалданып
тотығады.
Шөрнек механизмінің рөлі:
цитоплазмалық НАДН2 –дегі сутек
атомдарын цитоплазмадан
митохондрияға тасымалдау

59.

МАЛАТ
ШӨРНЕК
МЕХАНИЗМІ
ҚСҚ
ҚСҚ
СООН
2 СН2
СНОН
СООН
БТ.ТФ=6АТФ

60.

ГЛИЦЕРОФОСФАТ ШӨРНЕК
ЦИТОПЛАЗМА
МИТОХОНДРИЯ
СН2
2НАД Н2
2
МЕХАНИЗМІ
С=О
СН2ОР
ДОАФ
СН2
2НАД
2 СНОН
СН2ОР
ГЛИЦЕРОФОСФАТ
СН2
2 С=О
СН2ОР
ДОАФ
СН2
2 СНОН
СН2ОР
БТ.ТФ=4АТФ
2ФАДН2
2ФАД
ГЛИЦЕРОФОСФАТ

61.


ЭНЕРГИЯ БАЛАНСЫ
ЦИТОПЛАЗМА
ГЛИЦЕРОФОСФАТ
4АТФ
2НАД Н2
(6 реакция)
МАЛАТ
6АТФ
СУБСТАТТАН ФОСФОРЛАНУ (7,10 РЕАКЦИЯ)
2АТФ
МИТОХОНДРИЯ
БТ,ТФ
2НАДН2
(ПЖК ТОТЫҒУДАН ДЕКАРБОКСИЛДЕНУДЕ)
ҮКЦ.БТ.ТФ
2АСҚ
12АТФ х 2= 24 АТФ
ЖИЫНЫ: 4(6)+2+6+24=36\38 АТФ
3АТФх2 = 6АТФ

62.

ГЛЮКОНЕОГЕНЕЗ
– глюкозаның көмірсулар , липидтер,
белоктар алмасуының аралық
өнімдерінен түзілуі.
( Көмірсулар емес басқа заттардан
глюкозаның түзілуі)
Глюконеогенез негізінен бауырда , аз
мөлшерде бүйрек , ішекте жүреді.

63.

Глюконеогенез гликолиздің
3 қайтымсыз реакцияларын
(гексокиназды, фосфофруктокиназды,
пируваткиназды) басқа ферменттердің
қатысуымен айналып жүреді.
Глюконеогенездің маңызы:
•Қанда глюкозаның деңгейін тұрақты
ұстап тұрады.(аштық, қантты диабет,
көмірсулар аз түскенде ).
•Гомеостазды тұрақты ұстап тұрады.

64.

Глюконеогенездің қайтымсыз
реакциялары:
1.ПИРУВАТТАН
ФОСФОЕНОЛПИРУВАТТЫҢ ТҮЗІЛУІ
2.ФРУКТОЗО-1.6- ДИФОСФАТТЫҢ
ФРУКТОЗО-6-ФОСФАТҚА АЙНАЛУЫ
3.ГЛЮКОЗО-6-ФОСФАТТАН
ГЛЮКОЗАНЫҢ ТҮЗІЛУІ

65.

66.

67. Глюкозаның пентозофосфатты циклмен тотығуы. Процесс цитоплазмада анаэробты жағдайда жүреді.Бауырда,май тіні, бүйрек үсті безінде, лейкоц

Глюкозаның пентозофосфатты циклмен
тотығуы.
Процесс цитоплазмада анаэробты
жағдайда жүреді.Бауырда,май тіні,
бүйрек үсті безінде, лейкоциттер,
эритроциттер, қалқанша безінде,
ұрықтарда интенсивті жүреді.

68.

2 сатыдан тұрады:
1. тотығу сатысы коферменті
НАДФ болатын глюкозо-6фосфат дегидрогеназа
қатысуымен жүреді.
2. структуралық құрлымының
өзгеруі

69.

6АТФ 6АДФ 12НАДФ 12НАДФН2
6Глюкоза
6ГЛ-6-Ф
6ПЕНТОЗО-5-Ф + 6СО2
4 ФРУК-6-Ф
ГЛ-6-ф
2ФГА
ФРУК-6-Ф
5ФР-6-Ф
5ГЛ-6-Ф
ГЛИКОЛИЗ ГЛИКОГЕНОГЕНЕЗ

70. Пентозофосфатты цикл маңызы. 1. ЭНЕРГИЯ НАДФН2 түрінде түзілуі; 2. пентозо-фосфаттардын көзі. НАДФН2 - 1) БМҚ, ХСН, КС. азот оксиді синтезі 2) улы

Пентозофосфатты
1.
2.
цикл
маңызы.
ЭНЕРГИЯ НАДФН2 түрінде түзілуі;
пентозо-фосфаттардын
көзі.
НАДФН2 - 1) БМҚ, ХСН, КС. азот оксиді
синтезі
2)
улы
заттарды
залалсыздандыру
3) тотыққан глутатионды
тотықсыздандыру

71.

нуклеозидтер
пентозо-фосфаттар
нуклеотидтер
гистидин
коферменттер(НАД.НАДФ.ФАД.НSКоА)

72.

БАУЫРДЫҢ РӨЛІ
СІҢІРІЛГЕН МОНОСАХАРИДТЕР БАУЫРДА ГЛЮКОЗАҒА АЙНАЛАДЫ;
ГЛЮКОСТАТИКАЛЫҚ ФУНКЦИЯ АТҚАРАДЫ;
ГЛИКОГЕНОГЕНЕЗ
ГЛИКОГЕНОЛИЗ
ГЛЮКОНЕОГЕНЕЗ
ГЛЮКОЗАНЫҢ ГЛИКОЛИТИКАЛЫҚ Ж/Е ПЕНТОЗОФОСФАТТЫ
ТОТЫҒУЫ;
ГЛЮКОЗАНЫҢ ТУЫНДЫЛАРЫ ―ГЛЮКОЗАМИНДЕР, ГЛЮКУРОН
ҚЫШҚЫЛЫ ТҮЗІЛЕДІ;
ГЛЮКОЗА ТОТЫҚҚАНДА ТҮЗІЛГЕН АРАЛЫҚ ӨНІМДЕРДЕН ЛИПИДТЕР,
АМИН ҚЫШҚЫЛДАРЫ СИНТЕЗДЛЕДІ.

73.

74.

КӨМІРСУЛАР АЛМАСУЫНЫҢ СОҢҒЫ
ӨНІМДЕРІ:
СУ; КӨМІР ҚЫШҚЫЛ ГАЗЫ.

75. Әдебиеттер 1. Березов Т.Т., Коровкин Б.Ф. «Биологическая химия», 1998 - С. 169-186, 319-359. 2. Полосухина Т.Я., Аблаев Н.Р. «Материалы к курсу биологическо

Әдебиеттер
1. Березов Т.Т., Коровкин Б.Ф. «Биологическая химия», 1998 - С.
169-186, 319-359.
2. Полосухина Т.Я., Аблаев Н.Р. «Материалы к курсу
биологической химии», 1977 -С.30-44.
3.Плешкова СМ., Абитаева С.А., Ерджанова С.С, Петрова Г.И.
«Практикум по биологической химии», 2003 - лаб.раб.№№ 66, 61,
74.
4.Сеитов З.С. «Биохимия», 2000 - С. 480-506, 517-522.
5. Зайчик А.Ш., Чурилов Л.П. «Основы патохимии»2000 - С.218245.
6.Бышевский А.Ш., Терсенов О.А. «Биохимия для врача» 1994 С.308-312, 222-224, 227, 75-95
7.Harper's Biochemistry - R.K. Murray, D.K. Granner, P.A. Mayes,
V.W. Rodwell- APPLETON&LANGE, Stamford, Connecticut, 2000
8.Биохимия человека - P. Марри, Д. Греннер, П. Мейес, В. Родуэлл
- М., Мир, 1993
9.Шарманов Т.Ш., Плешкова СМ. - Метаболические основы
питания с курсом общей биохимии - Алматы, 1998
English     Русский Правила