Өрт қауіпсіздігі. 13 дәріс

1.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.И.Сәтпаев атындағы Қазақ Ұлттық Техникалық Зерттеу Университеті
Тіршілік қауіпсіздігі пәні бойынша
13 дәрістің тақырыбы: Өрт қауіпсіздігі
Лектор: Абдрахманова Жадра Бекдаулетовна
[email protected]

2.

ЖОСПАР
Өрт
Өрттердің пайда болу себептері
Өрттің алдын алу шаралары
Өрт сөндірудегі жаңа технологиялар
Smart Fireman

3.

Өрт
– бұл аданың өмірі мен денсаулығына, қоғам мен
мемлекетке зиянын тигізетін, қоршаған ортаға үлкен
материалдық зақым келтіретін, қоршаған ортадағы
заттардың бақылаусыз жануы.
Ең күрделі, зиян тигізетін өрттер өртке қауіпті объектілерде
және басқа да зақымдау факторлары (жарылыс, улы
заттардың жиналуы т.б.) бар объектілерде болады. Сонымен
бірге, адамдар көп шоғырланған жерлерде де өрт шығу қаупі
бар.

4.

5.

6.

7.

8.

Өрттердің пайда болу себептері
Өндірістік жабдықтар мен электрлік құрылғыларды
пайдалану ережесін сақтамау;
Материалдар мен заттардың өзіндік жануы;
Газдық плитаны дұрыс пайдаланбау;
Газдық разрядтар;
Күн сәулесінің әртүрлі оптикалық жүйелер арқылы әсер етуі.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

Өндірістің өртке және жарылысқа қауіптілігі
дәрежесі 5-ке бөлінеді:
А – дəрежесі неөртке қауіпті өндіріс жатады. 28 ℃
температурада жарылысқа қауіпті болуы газ ауаны,
қоспаны құрайды.
Б – дəрежесіне жарылысқа қауіпті өндіріс жатады,
шаңдыбулы газ ауанықұрайды.
В – дəрежесіне қиын жанатын сұйықтар мен материалдар
(сондай-ақшаңдар) жатады.
Г – дəрежесіне балқыған күйдегі жанбайтын заттар мен
материалдар жатады.
Д – дəрежесіне мұздай күйдегізаттар мен материалдар
қолданылатын өндіріс жатады.

15.

Өрттің алдын алу шаралары
құрылыстық-жобалау;
техникалық;,
ұйымдастырушылық;

16.

17.

Құрылыстық-жобалау шарасы.
Құрылыстық-жобалау шаралары - ғимараттар мен
құрылыстардың отқа төзімділігімен анықталады
(конструкция материалдары жанғыш, қиын жанатын,
жанбайтын болып бөлінеді). Отқа төзімділік шегі
дегеніміз – бұл оттың әсерінен құрылыс
конструкцияларының бірінші сызат пайда болғанға
дейінгі шыдайтын уақыт интервалы. Барлық құрылыс
конструкциялары отқа төзімділік шегі бойынша 8
деңгейге бөлінеді. Ғимараттардың отқа төзімділік
деңгейіне байланысты өрт кезінде эвакуациялау үшін
шығатын жерлерге дейінгі қашықтықтар белгіленеді.

18.

Техникалық шаралары:
өмірге қажетті жүйелерді (жылу, жарықтандыру,
вентиляция т.б.) орнатқан кездерде өрт қауіпсіздігі
нормаларын сақтау;
құрал-жабдықтар жұмысының тәртібі мен
технологиялық процестер парамертлерін сақтау;
әртүрлі қорғану жүйелерін пайдалану.

19.

Ұйымдастырушылық шаралар
- құрамына өрт қауіпсіздігі бойынша оқу өткізу, өрт
қауіпсіздігі шараларының сақталуын тексеру кіреді.

20.

Өрт кезіндегі эвакуациялық белгілер

21.

22.

23.

24.

Сәтбаев университетінің №5 студенттік жатаханасының 4
қабатының өрт кезіндегі эвакуация жоспары

25.

26.

Өрттен қорғануды ұйымдастыру
Өнеркəсіп орындарда өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жауапкершілігі
құрылымдық бөлім басшыларына, өндіріс басшыларына тағайындалады.
Өнеркəсіп əкімшілігі немесе жалдаушылар міндетті:
- белгілі объектілердегі құрылыс жəне жобалаудағы құрылыс нормаларының
толық жəне уақытылы өрт қауіпсіздігімен өртке қарсы талаптардың
орындалуын қамтамасыз етуі қажет;
- өнеркəсіп орындарда өрт қорғанысымен техникалық өрт комиссиясын
ұйымдастыру;
- қажетті өрт сөндіру құралдармен қамтамасыз ету;
- құрылымдық бөлімшелерде өрт қауіпсіздігіне жауапты тұлғаны тағайындау.
- өрт қауіпсіздігі бойынша оқу өткізу, өрт қауіпсіздігі шараларының сақталуын
тексеру.
- алғашқы өрт сөндіру қалқанын орнату.
- өрт болған жағдайда, автоматты түрде отпен күресетін техникаларды
ұйымдастыру.

27.

Өрт сөндіру тәсілдері

28.

29.

Өрт сөндіру заттары ретінде су, құм, көпіршіктер, ұнтақтар, өрт
тудырмайтын газ тәріздес заттар, инертті газдар, булар
қолданылады.
Өрт сөндіру құралдары 2-ге бөлінеді:
қол көмегімен жұмыс істейтін құралдар (құм салынған
жәшіктер, асбест жабындары, өртке қарсы құрал-саймандары
бар тақталар; химиялық көпіршікті от сөндіргіштер; ұнтақты
отсөндіргіштер; көміроттекті отсөндіргіштер; хладонды
отсөндіргіштер; құрама отсөндіргіштер);
Автоматты өртке қарсы жүйелер (сумен жабдықтау жүйелері;
көпіршікті генераторлар; автоматты сигнал беру құралдарын
қолдану арқылы автоматты өрт сөндіру жүйелері).

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

Робототехнологияда өрт сөндіру саласында бірқатар
артықшылықтар жоқ, өйткені ол өртті тиімді және
локализациялауға мүмкіндік беріп қана қоймай, өрт
сөндірушілердің де қауіпсіздігін қамтамасыз етуге
мүмкіндік береді.
Өкінішке орай, өрт сөндірушілердің кәсіби борышын
орындауда қайтыс болғаны, сирек емес. Бұл анық, өйткені
өрт сөндірушісінің қызметі өмірге қауіп төндіреді. Ерекше
ауыр жағдайларда, атап айтқанда, жарылыс болған
жағдайда, радиоактивті шабуыл жағдайында өрт роботы
құтқаруға келеді.

37.

38.

39.

Төтенше жағдайлар министрлігінің практикалық саласында
роботты жасау және енгізу 90-шы жылдардың соңында - 2000
жылдардың басында белсенді түрде басталды. Негізгі
тенденциялар роботтандырылған кешендерді құруға
бағытталды. Біріншісі RTK – мобтльді робототехникалық
кешені құрылды. Ол көбік арқылы өртті сөндіру.
Содан кейін ғалымдар RTK-ның неғұрлым озық
модификацияларын жасай бастады. 2000-жылдардың басында
өрт сөндіруге тек жерге емес, ауада да, су астында да өрт
сөндіру модельдері пайда болды.

40.

«Smart Fireman» көптеген қажетті
функциялармен және мүмкіншіліктермен
жабдықталған:
өрт жағдайын бақылау және бағалау;
жағдайды бақылау 7 күн / апта, тәулігіне 24
сағат;
тұтануды жою;
халықты эвакуациялау;
сөндіруден кейін құрылыстардың төгілуі.

41.

42.

43.

Бүгінгі таңда ұшқышсыз, су астындағы, ауа, қашықтан
басқарылатын өрт роботтары құрылды. Қазіргі заманғы өрт
сөндіру кешендерінде өрт сөндіру қондырғысының
тұтынылуын бақылау мүмкіндігі бар. Айтпақшы, су, су
ерітінді, ұнтақ және т.б. қолданылады.
Роботтың негізгі артықшылықтарының бірі - ең төменгі
кезеңге тұтануды анықтаудың дәлдігі. Мұндай робот-өрт
сөндіргіш инфрақызыл сезімталдық қағидаты бойынша
жұмыс істейді, осылайша жылудың алғашқы кезеңінде
жылу сәулесін шығарады.

44.

45.

Лездік эвакуациялық сырғымасы

46.

47.

48.

49.

Назарларыңызға Рахмет !!!