Өрт-жарылыс қауіпсіздікті ұйымдастыру

1.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ және ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ. САТПАЕВ атындағы КАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТ
Тіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау
кафедра
Өнеркәсіп экология әне өндірістік қауіпсіздік
пән
Дәріс №9 «Өрт-жарылыс қауіпсіздікті ұйымдастыру»
1 академиялық сағ
Абдрасилова Ж.Х.
Оқытушы аты жөні
[email protected]
Оқытушының электрондық адресі

2. ҚР 2013 ж «Өрт қауіпсіздігі туралы» заңында түсініктер қарастырылған:

• өрт – материалдық шығынға әкеліп соқтыраты және басқару
мүмкін емес жану болып табылады да, адамдардың ден саулығы
мен өміріне және мемлекет мүддесіне зиян келтіреді;
• өрт қауіпсіздігі –адамдардың, олардың мүлкінің, әлеуметтің
және мемлекеттің қаупсіздігі;
• өрт қауіпсіздігі талабы – әлеуметтік және техникалық сипатты
арнайы шарттар, заң тұрғысынан өрт қауіпсіздігін қамтамасыз
етуге бағытталған;

3.

• өрттен қорғау – қабылданған тәртіппен құрылып өрттің алдын
алуды, оны сөндіруді және оған жүктелетін авариялық құтқару
жұмыстарын жүзеге асыратын басқарушы орган;
• мемлекеттік өрт қауіпсіздігін бақылау – ҚР заңына сай
өндіріс орындары мен жеке тұлғалардың өрт қаупсіздігі
талаптарының
орындалуын
бақылау
мен
тексеру
қорытындылары бойынша шара қолдану жөніндегі ісәрекеттері;

4.

Өрт және өрттің қауіпті факторлары
Жаңғыш материалдар түрлеріне байланысты, өрт келесі кластарға
бөлінеді
1. Қатты жаңғыш заттар және материалдар өрті - А
2. Сүйық аңғыш және балқылатын қатты заттар, материалдар өрті- В
3. Газ өрті –С
4. Металдар өрті – Д
5. Кернеу астындағы электроқондырғылар жаңғыш заттары мен
материалдар өрті – Е
6. Ядролық материалдар, радиоактивті заттар және қалдықтар өрті

5.

Өрт қауіпсіздігі ережелерін бұзу
- Өрт сөндіру құралдарының жоқтылығы, түгелді болмау,
ақаулық жағдайда болу
- Апаттық шығу терезелер мен есіктерінде метал торларының
болуы
- Ағаш конструкцияларының өрттен қорғалмағандары
- Эвакуациялық апаттық шығудың заттармен жабылуы
- Электроқондырғылармен істеу кезінже ережелерді бұзу
- Өрт қауіпсіздігін ұйымдастыру
нормативті-құқықтық
актілерінің жоқтылығы
- Басшылар және қызметкерлердің өрт қауіпсізідігін сақтау
бойынша дайындықтарының жеткіліксіздігі

6.

Тұтану көздері
Электірлік
үшқындары
статикалық
электр қуаты
Аппараттар және қондырғылар
ыстық және қызған қабырғалар
өрттің абайсыз
әрекеті
жалау, дәнекерлеу
шамдардың ашық
оттарын пайдалану
Өртке қауіпті
материалды
сақтауын бұзу
Тыйм салынған орында
темекі тарту
Технологиялық
қондырғылардың
ашық оттары
Машина, жабдықтар
детальдарының
соғу, үйкелесу
кезіндегі ұшқындар
Өртке қарсы шараларды
өткізбеу

7.

8.

Адамға, мүлікке әсер ететін өрттің қауіпті факторлары
1. үшқындар, жалын
2. Жылы ағындар
3. Қоршаған орта температурасының жоғарлауы
4. Жану токсикалық өнімдерінің концентрациясының
жоғарлау
5. Өттек концентрациясының төмендеуі
6. Түтінге байланысты көрудің төмендеуі

9.

10.

11.

12.

Ғимарат категориялары
А
Өрт және
жарылысқа
қауіпті
Жанғыш газдар (ЖГ), жарқыл температурасы 28%-дан аспайтын, оңай тұтанатын, өрт
және жарылысқа қауіпті (ОТС) заттар ауада оңай оталатын бу қоспасын түзіп, ол
тұтанғанда жарылыс қысымы 5 кПа-дан асады. Сумен немесе оттегімен әрекеттескенде
жарылыс тудыруы және жануы мүмкін заттар жанғанда немесе жарылғанда қысымы 5
кПа-дан асатын мөлшерде болады.
Жанғыш шаңдар мен талшықтар. Жарқыл температурасы 28 °С-дан асатын жарылыс
және өртке қауіпті ОТС тұтанғанда бөлмедегі ауа қысымы 5 кПа-дан асатын мөлшерде.
Б
Өрт және
жарылысқа
қауіпті
В1–В4
ЖЗ және қиын жанатын сұйықтар, өртке қауіпті қатты және сұйық заттар мен
Өрт қаупі бар материалдар (соның ішінде шаңдар мен талшықтар), Сумен, оттегімен немесе бір-бірімен
әрекеттескенде тек жанатын, бірақ олар сақталынатын бөлмелер А және Б ктегорияларын
жатпайтын.
Г
Ыстық, балқыған немесе қызған заттарды өңдеу барысында олар ұшқынды жылу, жарқыл
немесе жалын шығарады; ГГ, ЖГ және отын ретінде пайдаланылатын қатты заттар.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

Өрт сөндіру жолдары
салқындату
араластыру
оқшаландыру
Реакцияларды
химиялық
тежеу
көбікпен
Су ағынымен
Суды шашыратып
Жаңғыш заттарды
салқындату
Судың ағындарымен
Газ-су ағындарымен
араластыру
Жаңғыш заттарды сумен
араластыру
Жанбайтын бу және
Газдармен араластыру
жрылған зиянды
заттар
қалдықтарымен
Жаңғыш заттарды
алшақтау
Өрт сөндіру
ұнтақпен
Өрт сөндіру
ұнтақпен
Көмірсулар
туындыларымен

23.

Монтаж сплинкерных
систем пожаротушени
ТОО "Key-Com" (КейКом) Инженерно строительная
компания
AGO Prestige Service, Алматы

24.

25.

26.

Өртті алдын алу негіздері.
- өрттің сипатына байланысты өрт сөндіргіш құралдар мен
қондырғылар және өрт сигнализациясы;
- материалдарды өртке қарсы антипиренмен және өртке тұрақты
бояумен сырлау;
- өрттің таралуын шектейтін қондырғылар;
- өрттен қорғану жүйелерін пайдалану;
Бұл көрсетілген іс-шараларды жүзеге асыру үшін өрт қауіпсіздігі
саласындағы нормалық-құқықтық құжаттарды білу мен онда көрсетілген
талаптарды орындау міндетті болып табылады. Бұл орайда
қызметкерлерді өрт қауіпсіздігіне үйрету өртке қарсы инструктаждармен
таныстыру арқылы орындалады да, олар сипатына және өткізу уақытына
байланысты кіріспе, жұмыс орнында алғашқы, қайталау, жоспардан тыс
және арнайы болып бірнеше түрге бөлінеді.