Линзалар

1.

Линзалар

2.

Оптикалық аспаптардың негізгі бөлігі – линза.
Линзалар – екі сфералық бетпен шектелген мөлдір шыны
денелер.
Линзалардың 2 түрі бар: жинағыш (өзінен өткен
жарықты фокусы деп аталатын нүктеде жинақтайды)
және шашыратқыш (өзінен өткен жарықты жан-жаққа
шашыратады)

3.

Линзамен кескін шығарып алу

4.

Линзамен кескін шығарып алу
1. Оптикалық оське параллель сәуле линзада сынғаннан кейін линзаның F
фокусы арқылы өтеді.
2. Линзаның оптикалық центрі О арқылы өткен сәуле одан сынбай
шығады.
3. Линзаның F фокусы арқылы өтетін сәуле сынғаннан кейін оның бас
оптикалық осіне параллель жүреді.

5.

2. Нәрсе d>2F орналасқан.
B
h
Кескін :
нақты (f>0),
кішірейтілген,
Төңкерілген.
H<h
|k|<1
A'
A
H
B'

6.

3. Нәрсе (2F>d>F) орналасқан.
B
h
кескін:
Нақты (f>0),
үлкейтілген,
Төңкерілген.
H>h
k>1
A'
A
H
B'

7.

3. Нәрсе (d=F) орналасқан.
кесін:
жоқ
(сәулелер параллель)
B
A

8.

4. Нәрсе (d<F)
Кескін :
жалған (f<0),
үлкейтілген,
Төңкерілмеген.
B'
H
B
h
A'
A
H>h
|Г|>1

9.

Шашыратқыш линзадағы кескін:

10.

Линзаның оптикалық күші

11.

Линзаның оптикалық күші
Линзаның оптикалық күші – жарық сәулелерінің линзадан өткендегі
сыну дәрежесін сипаттайтын физикалық шама. Линзаның оптикалық
күші диоптриямен өлшенеді.
1дптр = 1/1м=1 м-1
D = 1/F

12.

Жұқа линза формуласы

13.

Жұқа линзаның формуласы
немесе
F- фокустық қашықтық [м]
d - нәрседен линзаға дейінгі қашықтық [м]
ƒ - линзадан кескінге дейінгі қашықтық [м]
Егер жинағыш линза беретін кескін шын болса, онда ƒ таңбасы оң, яғни,
ƒ>0.
Егер кескін жалған болса, онда ƒ таңбасы теріс, яғни, ƒ<0.

14.

Жұқа линзаның формуласы.
Шашыратқыш линзада кескін үнемі жалған болады. Сол себепті, үнемі ƒ<0 –
таңбасы теріс.
Шашыратқыш линзаның фокусы да жорамал / жалған, сол себепті,
формуладағы фокустың алдына да теріс таңба қойылады (F<0).

15.

1. Жинағыш линза нақты кескін берсе, d>0 (оң), f>0 (оң)
және F>0 (оң). Жұқа линзаның формуласы :
1
1
1
d
f
F
2. Жинағыш линза жалған кескін берген жағдайда, d>0 (оң),
f<0 (теріс) және F>0 (оң). Жұқа линзаның формуласы:
1
1
1
d
f
F
3. Шашыратқыш линза әр уақытта жалған кескін береді,
яғни : d>0 (оң), f<0 (теріс) және F<0 (теріс). Жұқа линзаның
формуласы :
1
1
1
d
f
F