Ағзалардың тіршілік ортасы. Экологиялық факторлар

1.

Ағзалардың
тіршілік ортасы
Экологиялық
факторлар

2.

Мазмұны
Өмін сүру ортасын, оның тірі ағзалар үшін маңызын,
экологиялық факторларды және олардың ағзаға әсер
етуінің жалпы заңдылықтарын зерттеу
Популяция туралы түсінік

3.

Ағзаның тіршілік ортасы – организмнің
өсіп-өніп, көбеюіне, ұрпақтарын
жалғастыруға қолайлы табиғи, тарихи
қалыптасқан орта. Кез-келген тіршілік иесі
үнемі өзгеріп отыратын күрделі әлемде, сол
өзгерістерге бейімделіп, өмір сүруін сол
өзгерістерге қарай реттеп отырады.

4.

Жер бетіндегі тірі ағзалар тіршілік етуіне
байланысты мына төмендегі төрт тіршілік
ортасына бөлінеді.
* Сулы орта
* Құрлықты орта
* Топырақ-тіршілік ортасы
* Тірі ағзалар - тіршілік ортасы

5.

Экологиялық
факторлардегеніміз тірі ағзалардың
тіршілігіне әсер ететін кез
келген жағдайлар және
қоршаған ортаның құрам
бөліктерін атайды. Барлық тірі
ағзалар қоршаған табиғи
ортасыз тіршілік ете алмайды.

6.

ЭКОЛОГИЯЛЫҚ
ФАКТОРЛАР
01/
Be sustainable
АБИОТИКАЛЫҚ
ФАКТОР
БИОТИКАЛЫҚ
ФАКТОР
АНТРОПОГЕНДІК
ФАКТОР

7.

Абиотикалық факторлар
- жергілікті жерге тән
жансыз табиғаттың
барлық басқа
көрсеткіштерін айтамыз
Биотикалық
факторлар - тірі
ағзалардың бір-біріне
әсер етуі дейміз
Мысалы, атмосфера
газдары, жергілікті жер
бедері, температура,
ылғалдылық
Мысалы, жәндіктер
өсімдіктерді
тозаңдандырады, бір
ағза екінші бір
ағзаны қорек етеді,
микроорганизмдер
топырақ құрылымын
өзгертеді, т.б.
Антропогендік
факторлар - адам ісәрекетінен өзгеріске
ұшыраған факторды
атаймыз
Мысалы, (жою, енгізу,
акклиматизация, қорғау) және
жанама (ланшафтылар мен оның
жеке құрамдас бөліктерінің
өзгерісі - орманның кесілуі,
жердің жыртылуы, пайдалы
қазбалардың өндірілуі,
карьерлердің, үйінді,
террикондардың пайда болуы
т.б.)

8.

Популяция
Популяция дегеніміз белгілі бір географиялық
аумақта тіршілік етуге бейімделген, генетикалық
шығу тегі бір, бір түрге жататын даралар
жиынтығы.Популяция латын тілінен аударғанда
«попилус».«халық,топ»деген мағынаны білдіреді.
Әрбір жеке түрдің өзіне тән таралу аймағы
болады.Олардың сол аймақтағы тобы,сан мөлшері
әр түрлі болуы мүмкін.Популяциялық сан
мөлшерінің аз немесе көп болуы түрдің шығу
тегіне,тариыхына,ареалдың көлеміне, т.б. көптеген
себептерге байланысты.

9.

1 СҰРАҚ
Ағзаның тіршілік ортасы деп
қандай ортаны айтамыз?

10.

Ағзаның тіршілік ортасы –
организмнің өсіп-өніп,
көбеюіне, ұрпақтарын
жалғастыруға қолайлы табиғи,
тарихи қалыптасқан орта.

11.

2 СҰРАҚ
Тірі ағзалар тіршілік етуіне
байланысты қанша топқа
бөлінеді және оларды ата.

12.

* Сулы орта
* Құрлықты орта
* Топырақ-тіршілік ортасы
* Тірі ағзалар - тіршілік ортасы

13.

3 СҰРАҚ
Адамның іс-әрекетінен
туатын фактор қандай
фактор?

14.

Антропогендік факторлар

15.

4 СҰРАҚ
Популяция латын тілінен
аударғанда қандай мағына
білдіреді?

16.

Популяция латын
тілінен аударғанда
«попилус».«халық,т
оп»деген
мағынаны
білдіреді

17.

5 СҰРАҚ
Тірі ағзалар несіз өмір
сүре алмайды?

18.

Тірі ағзалар қоршаған ортасыз
өмір сүре алмайды