Suv bo‘yicha islohotlar va huquqiy himoya

1.

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM
FAN VA INOVATSIYALAR VAZIRLIGI
Bajardi: 22-60 guruh talabasi
J.G’afforov
Toshkent - 2023

2.

Mavzu: Suv bo‘yicha islohotlar va huquqiy himoya
Suv bo‘yicha islohotlar
Suv resurslari
Muammolar va echimlar

3.

Suv bo‘yicha islohotlar va huquqiy himoya
O‘zbekiston Respublikasining suv xo‘jaligi majmuyi (SXM)
o‘z ichiga murakkab tashkiliy-texnik va iqtisodiy
mexanizmni birlashtiradi. Mamlakatning barcha hududiga
suv olib kelish va olib ketish tizimining me’yoriy ishlashini
ta’minlaydi hamda yuz minglab suv iste’molchilari va suvdan
foydalanuvchilarga xizmat qiladi. O‘zbekiston qishloq
xo‘jaligi sektoridagi asosiy mahsulot ishlab chiqaruvchi, eng
katta suv iste’molchisi sug‘oriladigan dehqonchilikdir.

4.

Tanishuv
Tasnifi: Suv taqsimot
tizimlari - o'z manbaidan
suvni iste'molchilarga
olib o'tadigan quvurlar,
valflar, nasoslar va
boshqa infratuzilma
tarmoqlari.
Maqsad: Suv taqsimlash
tizimlarining asosiy
maqsadi har bir xonadon
va inshootga toza va
xavfsiz suv yetib borishini
ta'minlashdan iborat.
Komponentlar: Bu tizimlar
suv manbalari, davolash
zavodlari, omborxonalar
va tarqatish
tarmoqlaridan iborat.
02
01
03
04
Ahamiyati: Ishonchli va
samarali suv taqsimoti
tizimlari aholi salomatligi,
sanitariya va iqtisodiy
rivojlanishi uchun zarur.

5.

Suv resurslari
Amudaryo va Sirdaryo havzalaridagi o‘rtacha ko‘p yillik suv
resurslari hajmi 133,6 km kubni tashkil etadi.
Ko‘rsatilgan hajmdan O‘zbekistonga to‘g‘ri keladigani 72,4 km
kub, shundan 61,1 km kub sug‘orishga va 11,3 km kub boshqa
iste’molchilarga sarflanmoqda. O‘zbekiston Respublikasining
bor suv resurslari qayta tiklanadigan tabiiy yerosti va yerusti
hamda antropogen asosli qaytib keluvchi suvlardan iborat.

6.

Suv resurslari
ikki guruhga
bo‘linadi
Milliy suv
resurslari
Transchegaravi
y suvlar

7.

Suvning inson uchun qadrlilik darajas
Og‘ir suvsizlik
Yengil suvsizlik
Charchoq
Ishtahaning
yo‘qolishi
Terining qizarishi
Isiqqa chidamsizlik
Bosh aylanishi
Quruq yo‘tal
Jig‘ildon qaynashi
Bosh og‘rig‘i
Og‘izning qurishi
Yutishga qiynalish
Duduqlik
Qo‘pol harakatla
Terining quruqligi
Kirtaygan ko‘zlar,
ko‘rish qobiliyatining
pasayishi
Teri qismining uvushib
qolishi
Mushaklarning
siqilishi
Bosinqirash
Tananing hidlanishi

8.

Suv manbalari
● Turlari: Suv taqsimot tizimlari,
odatda, suvni yuza suv manbalaridan
(daryolar, ko'llar) yoki yer osti suv
manbalaridan (quduqlar, suv
havzalari) oladi.
● Davolash: Tarqatishdan oldin, suv
iflosliklarni olib tashlash va iste'mol
qilish xavfsizligini ta'minlash uchun
davolanadi.
● Sifat monitoringi: Suv sifatini
muntazam ravishda nazorat qilish har
qanday ifloslanish yoki sog'liq uchun
xavflarni aniqlash uchun juda
muhimdir.

9.

Sanoatda suv erituvchi xom ashyo,
issiqlik tashuv- chi, sovituvchi va
boshqa maqsadlarda ishlatiladi.
Masalan, metallni qayta ishlash,
mashinasozlik, koks kimyosi, IESlarda
suv sovituvchi vosita sifatida ishlatiladi.
O‘zbekiston Respublikasining barcha
asosiy suv oqimlari bo‘yicha so‘nggi 20
yilda suv sifati yaxshilanishi dinamikasi
kuzatilmoqda. Havzaning asosiy
daryosi – Amudaryo suvining kimyoviy
tarkibi ko‘p jihatdan Turkmaniston va
O‘zbekiston hududlaridan daryoga
tashlanadigan qishloq xo‘jalik oqovalari
bilan ifloslanish ta’siri ostida
shakllanadi.

10.

11.

Tarqatish tarmoqlari
Quvurlar: Suv beton, PVC yoki
kanalli temir kabi materiallardan
yasalgan quvurlar tarmog'i
orqali olib o'tilgan.
Valflar va nasoslar: Vanalar suv
oqimi va bosimini tartibga
soladi, nasoslar esa suvni
tarmoq orqali itarishga yordam
beradi.
Ta'mirlash: Quvurlar va
infratuzilmani muntazam
tekshirish, ta'mirlash va
ta'mirlash chiqishlarning oldini
olish va to'g'ri ishlashni
ta'minlash uchun zarur.

12.

Muammolar va echimlar
Qarish infratuzilmasi:
Ko'plab suv tarqatish
tizimlari qarish
infratuzilmasi
qiyinchiliklariga duch
kelishadi, bu esa tez-tez
chiqish va suv
yo'qolishiga olib keladi.
Infratuzilmani yangilash
vaziyatlarga
vaFavqulodda
modernizatsiya
qilish
tayyorlik:
Favqulodda
juda muhimdir.
vaziyatlarga javob berish
rejalari va zaxira tizimlarini
ishlab chiqish tabiiy ofatlar
yoki asbob-uskunalar
etishmovchiligi paytida
01
02
03
Suvni muhofaza qilish:
Suvni muhofaza
qilishning samarali
tizimlari kabi choratadbirlarni amalga
oshirish va mas'uliyatli
suvdan foydalanishni
rag'batlantirish
tarqatish tizimlarida
suvga bo'lgan talab va
stressni kamaytirishga
yordam beradi.

13.

Xulosa
01
02
03
Qiyinchiliklarni bartaraf etish va suv taqsimoti
infratuzilmasini rivojlantirish uchun davlat organlari,
suv xoʻmuriyati va jamoatchilik oʻrtasidagi hamkorlik
zarur.
Jamoalarga toza va xavfsiz suv etkazib berishda suv
tarqatish tizimlari muhim rol o'ynaydi.
Ushbu tizimlarning ishonchliligi va samaradorligini
ta'minlash uchun muntazam parvarishlash va
yuksaltirish zarur.

14.

E'tiboringiz