Ижтимоий ходимнинг роли

1.

2.

ИЖТИМОИЙ ХОДИМНИНГ РОЛИ
2
Ижтимоий ҳимояга муҳтож шахслар:
Ижтимоий ходим – ижтимоий
ҳимояга муҳтож
оилалар/шахсларга ижтимоий
хизматлар кўрсатишни
ташкиллаштирадиган ёки бевосита
ижтимоий хизматларни
кўрсатувчи, зарур касбий билим,
кўникмага ва иш тажрибасига эга
мутахассис
Ижтимоий иш – ижтимоий
ҳимояга муҳтож шахсларни ҳимоя
қилиш, қўллаб-қувватлаш орқали
шахсий ва ижтимоий
қийинчиликларни енгишга ҳамда
ёрдам беришга қаратилган касбий
фаолият
ўзгаларнинг парваришига муҳтож ёлғиз кексалар
ва ёлғиз яшовчи кексалар;
ногиронлиги бўлган шахслар ва оғир касалликка
чалинганлар;
кам таъминланган оилалар;
жисмоний, ақлий, сенсор ёки руҳий нуқсонлари
бўлган ҳамда узоқ вақт даволанишга муҳтож бўлган
болалар;
етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум
бўлган болалар;
ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум этилмасдан
фарзандлари олиб кетилган ота-оналар;
ота-онаси хорижий давлатларга (миграцияга) кетган
болалар ҳамда вояга етмаган (18 ёшгача бўлган) ёлғиз
оналар ва оталар
тазйиқ ва зўравонликка учраган шахслар ва уларнинг
вояга етмаган болалари

3.

ИЖТИМОИЙ ХОДИМНИНГ ВАЗИФА ВА ҲУҚУҚЛАРИ
Асосий вазифалар
3
Ҳуқуқ ва мажбуриятлар
аҳолининг ижтимоий хизмат ва ёрдамлар ҳақида хабардорлигини
ошириб бориш;
меҳнатни муҳофаза қилиш талабларига мос келадиган иш жойига эга
бўлиш;
ҳар бир хонадон аҳволини ўрганиб, оилалардаги ҳолатни ҳамда
уларнинг ижтимоий хизматлар ва ёрдамга бўлган эҳтиёжини
баҳолайди;
ижтимоий хизмат кўрсатишда нодавлат нотижорат ташкилотлари билан
ҳамкорлик қилиш;
зарур ҳолларда ижтимоий ҳимояга муҳтож шахс учун индивидуал
тартибда ижтимоий хизматлар ва ёрдамлар кўрсатиш режасини
ишлаб чиқади;
ижтимоий ҳимояга муҳтож шахсларга ижтимоий хизмат ва
ёрдамлар кўрсатишни ташкиллаштиради;
зарурат бўлганда ижтимоий ҳимояга муҳтож шахс номидан
ижтимоий хизмат ва ёрдамлардан фойдаланиш учун сўровнома
(ариза) киритади;
ички ресурсларни, шу жумладан ижтимоий қўллаб-қувватлаш
бўйича
кўнгиллиларни
(қариндошлар,
қўни-қўшнилар, волонтёрлар) жалб қилиш ва уларнинг
фаолиятини мувофиқлаштириш;
бошқа давлат органлари, волонтёрлар ва ижтимоий соҳага оид бошқа
гуруҳлар билан ҳамкорлик қилиш;
“Инсон” марказлари фаолиятини ва иш услубларини такомиллаштириш
бўйича таклифлар киритиш;
маҳалла даражасида ижтимоий хизматлар кўрсатиш самарадорлигини
ошириш бўйича таклифлар киритиш;
Ўз хизмат вазифаларини бажариш учун зарур маълумотлар ва
ҳужжатларни ахборот тизимидан фойдаланган ҳолда ваколатли
органлардан сўраш ва олиш;
“Ягона миллий ижтимоий ҳимоя” АТ ва бошқа ахборот тизимлардан
фойдаланиш;
“маҳалла еттилиги” ва бошқалар билан ҳамкорликда
муаммоларни ечиш бўйича комплекс чоралар кўриш;
маҳалладаги ижтимоий ҳолатни яхшилаш бўйича маҳалла раиси билан
биргаликда туман ҳокимлигига таклифлар киритиш;
аҳолига давлат томонидан кафолатланган ижтимоий хизмат ва
ёрдамлар тўғрисида тушунтириш бериш.
аҳоли ўртасида ижтимоий профилактика ва мослаштириш ишларида
ҳамкорлик қилиш, тазйиқ ва зўравонликка нисбатан муросасизлик
муҳитини яратишда иштирок этиш.

4.

5.

ПРОФЕССИОНАЛ ИЖТИМОИЙ ХИЗМАТ КЎРСАТИШНИНГ ТАШКИЛ ЭТИЛИШИ
Бахмал туманида
Ғаллаорол туманида
Маҳалла сони: 33 та
Маҳалла сони: 35 та
Аҳоли сони: 167 минг
Аҳоли сони: 182 минг
Оила сони: 36 минг
Оила сони: 45 минг
Ижтимоий ходимлар сони: 22 та
Ижтимоий ходимлар сони: 26 та
Ижтимоий ходимлар ассистенти сони: 3 та
Ижтимоий ходимлар ассистенти сони: 8 та
4

6.

ИЖТИМОИЙ ХИЗМАТ ВА ЁРДАМЛАР (I)
5
Ижтимоий ҳимояга муҳтож шахснинг алоҳида розилигини талаб қилмасдан
шошилинч ижтимоий хизмат ва ёрдамлар кўрсатиладиган ҳолатлар:
тазйиқ ва зўравонлик, шу жумладан болаларга нисбатан зўравонлик;
шошилинч тиббий ва руҳий ёрдамга муҳтожлик;
муайян яшаш жойига эга бўлмаган шахслар;
ота-она қарамоғисиз, қаровсиз ва назоратсиз қолиб кетган болалар
аниқланган ҳолатлар;
ўз жонига қасд қилиш эҳтимоли юқори бўлган ҳолатлар.
5

7.

6
ИЖТИМОИЙ ХИЗМАТ ВА ЁРДАМЛАР (II)
26
Ижтимоий хизмат ва ёрдамлар,
шу жумладан:
49
Ўзгалар парваришига муҳтож бўлган ёлғиз яшовчи ҳамда
ёлғиз кексалар бўйича
Чуқурлаштирилган тиббий кўрикдан ўтказиш графигини
патронаж ҳамшира билан биргаликда тузиш;
Ёлғиз яшовчи ёки ёлғиз кекса ва ногиронлиги бўлган шахс деб
эътироф этиш ёки бекор қилиш;
Қариндошлари ва яқин инсонлари ўртасидаги
муносабатларни тиклаш (ўрнатиш) ва ташкил қилиш.
Ногиронлиги бўлган шахслар, оғир касалликка
чалинганлар, шунингдек, жисмоний, ақлий, сенсор ёки
руҳий нуқсонлари бўлган болалар бўйича
Протез-ортопедия мосламалари ва реабилитация қилишнинг
техник воситаларини олиш учун ариза;
Психологик-тиббий-педагогик комиссияларнинг хулосасини
олиш учун ариза қабул қилиш.
Тазйиқ ва зўравонлик ҳолатлари бўйича
Аёлларни реабилитация қилиш маркази ва ҳудудий
бўлинмаларида ёрдам кўрсатилган ҳамда ҳимоя ордери
берилган шахсларни сайёр мониторинг қилиш.
Жами ижтимоий
хизматлар ва ёрдамлар
турлари
(26
2023 йил 15 октябрдан
бошлаб кўрсатиладиган
хизматлар
)
26 “Инсон”
марказларида
(23
2024 йил 1 январдан бошлаб
Махаллалардаги ижтимоий ходиларда
кўрсатиладиган хизматлар
)
Кам таъминланган оилалар бўйича
Кам таъминланган оилалар болалари учун нафақа тайинлашга
ариза қабул қилиш;
Кам таъминланган оилаларга моддий ёрдам тайинлашга ариза
қабул қилиш.
Етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган ҳамда
тўлиқ бўлмаган оилалардаги болалар бўйича
Боланинг қариндошлари ва яқинлари орасидан васийликка ёки
ҳомийликка олишни истаган шахсларни аниқлаш,
маълумотларни васийлик ва ҳомийлик органига юбориш.
Ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум этилмасдан фарзандлари олиб
кетилган ота-оналар
Ҳаёти ва соғлиғига бевосита хавф мавжуд бўлган болалар
маълумотларини васийлик ва ҳомийлик органига вакил тайинлаш
учун юбориш.
Ота-онаси хорижий давлатларга кетган, шу жумладан ташқи
меҳнат миграциясига кетган болалар, вояга етмаган
(18 ёшгача бўлган) ёлғиз оналар ва оталар
Ота-онаси 3 ойдан ортиқ миграцияда бўлган болаларни аниқлаш
ҳамда маълумотларни васийлик ва ҳомийлик органига юбориш

8.

ИЖТИМОИЙ ХИЗМАТ ВА ЁРДАМЛАР (III)
18
7
Ижтимоий ҳимояга муҳтож шахснинг номидан сўровнома (ариза) киритиш йўли билан
кўрсатиладиган ижтимоий хизматлар ва ёрдамлар, шу жумладан:
Ўзгалар парваришига муҳтож бўлган ёлғиз
яшовчи ҳамда ёлғиз кексалар бўйича
Агентлик тизимидаги кексалар, ногиронлиги бўлган
шахслар, уруш ва меҳнат фахрийлари учун
санаторийларга йўлланмалар ажратиш;
Ёлғиз яшовчи ёки ёлғиз кекса ва ногиронлиги бўлган
шахс деб эътироф этиш ёки бекор қилиш;
Ўзгалар парваришига муҳтож бўлган ёлғиз яшовчи ёки
ёлғиз кекса ва ногиронлиги бўлган шахс деб эътироф
этиш ёки бекор қилиш
Етим ва ота-онасининг қарамоғидан маҳрум
бўлган ҳамда тўлиқ бўлмаган оилалардаги
болалар бўйча
Мактабгача таълим ташкилотларига жойлаштириш.
Ногиронлиги бўлган шахслар, оғир касалликка
чалинганлар, шунингдек, жисмоний, ақлий,
сенсор ёки руҳий нуқсонлари бўлган болалар
бўйича
Ногиронликни белгилаш ва ногиронлик гуруҳини
ўзгартириш;
Протез-ортопедия мосламалари ва реабилитация
қилишнинг техник воситаларини ажратиш;
Ногиронлиги бўлган шахслар учун мумкин бўлган
меҳнат фаолияти турлари тўғрисидаги маълумотнома
(тавсиянома) олиш;
Махсус жиҳозланган транспорт воситасини бошқариш
учун хулоса сўраб қилган мурожаатини тиббийижтимоий-эксперт комиссиясига йўналтириш;
Тиббий-ижтимоий эксперт комиссиялари томонидан
ногиронлиги бўлган шахсларга “Параспорт ўйинларида
тасниф қоидалари ва принциплари”га кўра параспорт
билан шуғулланишлари учун хулоса олиш.

9.

10.

9
ИЖТИМОИЙ ХОДИМ ФАОЛИЯТИНИ ТАРТИБГА СОЛИШ
Боланинг ота-онаси қаердалиги ҳақида бир йил давомида маълумотлар бўлмаса, уларни
«бедарак йўқолган» деб топиш чораларини кўриш учун маълумотларни васийлик ва
ҳомийлик органига киритиш хизматини кўрсатиш
ПАСПОРТИ
Ижтимоий ходим тўғрисидаги вақтинчалик
НИЗОМ тасдиқланади
1. Ижтимоий хизмат номи:
Боланинг ота-онаси қаердалиги ҳақида бир йил давомида
маълумотлар бўлмаса, уларни «бедарак йўқолган» деб топиш
чораларини кўриш учун маълумотларни васийлик ва ҳомийлик
органига киритиш
2. Ижтимоий хизматлардан
фойдаланувчилар:
Вояга етмаган ота-она қарамоғисиз қолган бола
Ҳар бир ижтимоий хизмат ва ёрдамнинг
ПАСПОРТИ шакллантирилади ва ижтимоий
ходимларга тақдим этилади
3. Хизмат кўрсатувчи:
Ижтимоий ходим
4. Ижтимоий хизматдан
фойдаланиш (кўрсатиш учун)
учун тақдим қилинадиган
маълумот ва ҳужжатлар:
бедарак йўқолганнинг фамилияси, исми ва отасининг исми (ўзгарган
бўлса, у ҳақда маълумотлар кўрсатилади)
жисмоний шахснинг шахсий идентификация рақами
(ЖШШИР);
яшаш манзили;
телефон рақами.
Ижтимоий ходимларнинг ЛАВОЗИМ
ЙЎРИҚНОМАлари тасдиқланади
5. Ижтимоий хизмат натижаси
Далолатнома расмийлаштирилади ва васийлик ва ҳомийлик органига
юборилади
Ижтимоий ходимларнинг “Одоб ахлоқ”
қоидалари
6. Ижтимоий хизматни кўрсатиш
муддатлари:
Аниқлангандан сўнг, икки иш куни ичида
7. Хизмат кўрсатиш
давомийлиги:
Доимий
8. Ижтимоий хизматни
кўрсатишда иштирок этадиган
органлар ва ташкилотлар:
Ички ишлар органлари, васийлик ва ҳомийлик органи
9.Ижтимоий хизмат кўрсатиш
тартибга солувчи нормативҳуқуқий ҳужжат:
Ўзбекистон
33-моддаси
Республикаси
Фуқаролик
кодексининг

11.

“Инсон” ижтимоий хизматлар марказлари ижтимоий ходимлар
гуруҳларининг одоб-ахлоқ қоидаларида акс эттирилган масалалар
Тартибга солиш доираси жами 11 та
Одоб-ахлоқ қоидаларининг ўзига хослиги;
Ижтимоий ҳимоя миллий агентлиги
директорининг 22.09.2023 йилдаги
47-сон буйруғи
Ижтимоий ходим касбий фаолиятининг асосий
тамойиллари:
Қонунийлик, масъулият ва ҳалоллик;
Ижтимоий ходим касбий фаолиятининг асосий тамойиллари;
Ижтимоий ҳимояга муҳтож шахсларга кўрсатиладиган хизматлар учун шахсий жавобгарлик;
Ижтимоий ходимнинг асосий касбий ва ахлоқий қадриятлари;
Касбга фидойилик ва жамият манфаатларига содиқлик;
Хизмат маълумотлари билан ишлаш;
Моддий-техник ва бошқа бойликлар билан ишлаш;
Коррупцияни олдини олиш ҳамда манфаатлар тўқнашувини
тартибга солиш;
Ижтимоий ходимнинг қонуний ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя
қилиш;
Коррупцияни олдини олиш ҳамда манфаатлар тўқнашувини
тартибга солиш;
Ижтимоий ходимнинг қонуний ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя
қилиш;
11
Ижтимоий ҳимояга муҳтож шахснинг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларининг
устуворлиги;
Ижтимоий ҳимояга муҳтож шахсга бағрикенглик.
Одоб-ахлоқ қоидаларининг ўзига хослиги:
Одоб-ахлоқ қоидалари ижтимоий ходимларнинг касбий маданияти, шунингдек хизмат фаолияти давомида ва
хизматдан ташқари вақтда одоб-ахлоқини, унинг кийиниши ва ташқи кўриниши қоидаларини бедгилайди.
Одоб-ахлоқ қоидалари ижтимоий ҳимояга муҳтож шахс ва оилаларга ғамхўрлик қилиш, юксак касбий маданиятни
шакллантириш, қонунийликка риоя этиш ва жамоатчилик онгида ижтимоий ходимларга нисбатан ижобий имиж,
ҳурмат ва ишончни оширишга қаратилган.
Ижтимоий ходимнинг ташқи кўриниши;
Одоб-ахлоқ қоидаларининг асосий вазифаси:
Одоб-ахлоқ қоидаларини бузганлик учун жавобгарлик чоралари;
Одоб-ахлоқ қоидалари билан таништириш ва унга амал қилиш
Турли вазиятларда ижтимоий ходимларнинг касбий хатти-ҳаракати, муносабати ва хулқ-атворини тартибга солиш
ҳамда назорат қилишни таъминлаш ҳисобланади.

12.

ИЖТИМОИЙ ХОДИМ ВАҚТИНЧАЛИК НИЗОМИ ВА ЙЎРИҚНОМАСИ
14
Эксперемент тариқасида 28 туман (шаҳар) лардаги 1351 та МФЙ ларда 720 нафар ижтимоий ходимлар фаолият
кўрсатилиши учун ушбу вақтинчалик низом ва йўриқномаси ишлаб чиқилди.
Мазкур вақтинчалик низом ижтимоий ходимнинг мақоми, асосий
вазифалари, функциялари ҳамда ҳуқуқ ва мажбуриятларини
белгилаш учун 2023 йил октябр ойида ишлаб чиқилди
Ижтимоий ходим вақтинчалик низомининг тузилиши:
Ушбу низом 6 боб 20 та банддан иборат
1-боб. Умумий қоидалар
2-боб. Ижтимоий ходимнинг асосий вазифалари ва
функциялари
3-боб. Ижтимоий ходимнинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари,
фаолиятидаги чекловлар
4-боб. Ижтимоий ходимнинг бошқа органлар ва
ташкилотлар билан ўзаро ҳамкорлиги
5-боб. Ижтимоий ходим фаолияти самарадорлиги ва
натижадорлигини баҳолаш мезонлари ва иш
индикаторлари
6-боб. Якунловчи қоидалар
Мазкур вақтинчалик йўриқнома ижтимоий ходимлар томонидан оила ва шахсларнинг
эхтиёжларини баҳолаш асосида комлекс ижтимоий хизмат ва ёрдамларни ташкил этиш
тартиби Агентлик директорининг 2023 йил 23 октябрдага 63 -сон буйруғи тасдиқланди
Ижтимоий ходим вақтинчалик йўриқномасининг тузилиши:
Ушбу йўриқнома 8 боб 44 та банддан иборат
1-боб. Умумий қоидалар
2-боб. Хизмат олувчиларни аниқлаш тартиби
3-боб. Аниқланган эҳтиёжлар асосида индивидуал ижтимоий хизматлар
режасини тузиш ва уни амалга ошириш тартиби
4-боб. Индивидуал ижтимоий хизматлар режасини амалга оширишга
қаратилган чора-тадбирлар ижроси мониторинги ва уларнинг
натижадорлигини баҳолаш тартиби
5-боб. Ижтимоий иш доирасида ижтимоий ходимни йўналтириб бориш
ва қўллаб-қувватлаш тартиби
6-боб. Ижтимоий қўллаб-қувватловчи хизматларни тўхтатиш
ва хизмат олувчи масаласи бўйича ижтимоий ишни якунлаш тартиби
7-боб. Ижтимоий ишни юритишнинг техник воситасидан
фойдаланиш тартиби ва ижтимоий ходимнинг мажбуриятлари
8-боб. Якунловчи қоидалар