Асептикалық және дезинфекциялық заттар

1.

ҚАЗАҚСТАН – РЕСЕЙ МЕДИЦИНА
УНИВЕРСИТЕТІ
ЖАЛПЫ ДӘРІГЕРЛІК ТӘЖІРИБЕЛІК КАФЕДРА №1
ЖАЛПЫ ЖӘНЕ КЛИНИКАЛЫҚ ФАРМАКОЛОГИЯ КУРСЫ
ТАҚЫРЫБЫ: Асептикалық және дезинфекциялық
заттар
Факултеть: Жалпы Медицина
Топ:201 Б
Тексерген: Лигай Д.Н
Орындаған: Абдалиева А
Алматы 2017ж

2.

Жараға микробтардың түсу қаупін азайту үшін
хирургия мамандығында өте сенімді белгілі
шаралар қолданылып жүр. Бұл шаралар қазіргі
хирургияның негізі болып есептелетін асептика
және антисептика әдістерімен іске асырылады.
• асептика
• антисептика

3. АСЕПТИКА Асептика – манипуляциялық диагностикасында, адам ағзасының емделу барысында қоршаған ортадан микроорганиздердің енуін ескерту

АСЕПТИКА
Асептика – манипуляциялық диагностикасында, адам
ағзасының емделу барысында қоршаған ортадан
микроорганиздердің енуін ескерту, сонымен бірге зерттеу
материалы микроорганизмдердің культурасымен қоректік
ортасына лабораториялық зерттеу жүргізілуді ұйымдастыру
жүйесі.
Асептика ғылымын ең бірінші рет неміс ғалымы Бергман
1890 жылы ұсынды.
Асептикасыз хирургия жоқ. Микробтарды және олардың
спораларын жоқ ету тәсілін стерилизация деп атайды.
Стерилизацияның түрлері: күйдіру, қыздыру, қайнату,
автоклавқа салу, химиялық тазалау арқылы жүргізіледі.
Сұйық затты қысым күшімен жылытуға арналған жабық
қазанды автоклав деп аталады.

4. АНТИСЕПТИКА Антисептика деп микробтардың жарада немесе адам мүшелерінде өсіп-өнуіне кедергі жасайтын әдіс, оларды жоюға бағытталған ем, а

АНТИСЕПТИКА
Антисептика деп микробтардың жарада немесе адам
мүшелерінде өсіп-өнуіне кедергі жасайтын әдіс,
оларды жоюға бағытталған ем, алдын алу
шараларының жиынтығы.
Ағылшын хирургі Д.Листер Л.Пастердің ғылыми
еңбектеріне сүйене отырып, 1867 жылы операцияға
пайдаланатын құрал-саймандар, хирургтің, операция
мейіркешінің қолдары және т.б. микробтан таза болуы
керектігін дәлелдеп еңбек жазып шығарды.
Микробтардың өсіп-өнбенуіне ол ғалым карбол
қышқылын ұсынды. Сондықтан микробтардың өсуіне
мүмкіншілік бермейтін химиялық заттардыантисептикалық заттар деп атайды.

5. Бұл әдісті пайдаланған хирургтар карбол қышқылы адамның клеткаларына зиянын тигізетіндігін, науқасты уландырып, кейде өлімге ұшырататын

Бұл әдісті пайдаланған хирургтар
карбол қышқылы адамның клеткаларына зиянын тигізетіндігін,
науқасты уландырып, кейде өлімге ұшырататындығын, ал
хирургтардың және олардың көмекшілерінің уланып, тістерінен
айырылатандығын анықтады.
Сондықтан карбол қышқылы орнына сумела, салицил қышқылы, бор
қышқылы, көмір қышқылды натрий (сода) және т.б. химиялық заттар
пайдаланыла бастады. Антисептиканың әдістері: химиялық,
физикалық, механикалық және биологиялық болып бөлінеді.

6. Механикалық антисептика:Алған жарақаттардың бәрі ластанып, әр түрлі заттар: ағаш, топырақ  т.б. және олармен бірге жараға микробтар да түсе

Механикалық антисептика:Алған жарақаттардың бәрі ластанып,
әр түрлі заттар: ағаш, топырақ т.б. және олармен бірге жараға
микробтар да түседі.
Сондықтан бұндай жарақаттарды микробты (септикалық)
жарақат деп атайды. Хирургтар жараны бірінші хирургиялық
өңдеу (БХО) деп атап, оған түскен бөгде заттармен бірге
микробтарды дер кезінде (6-12 сағат, мойында,баста 12-18 сағат
мөлшерінде) алып, жараның іріңдемей жылдам жазылып,
науқастың өміріне қатер тудырмайтындығын тәжірибеде
дәлелдеп отыр.

7. Физикалық антисептика:Бұл емнің негізгі мақсатыжараға пайдаланған салфетка 10 процент тұз ерітіндісіне малынып  салынса, онда тереңде жат

Физикалық антисептика:Бұл емнің негізгі мақсатыжараға
пайдаланған салфетка 10 процент тұз ерітіндісіне
малынып салынса, онда тереңде жатқан іріңнің сыртқа
жылдамырақ ағуына, шығуына көмектеседі. Кейде іш, көкірек
қуыстарына жасалған операцияларданкейін жара іріңдемей
жазылуы үшін жіңішке резеңке түтік (микроирригатор)
қойылып, ол арқылы тәулігіне бір рет антибиотиктер жіберіліп
отырады.

8. Биологиялық антисептика: Микробтарды биологиялық тәсілмен жоюдың түрлеріне бактериофактарды, антитоксиндерді, емдік сарысуды, ағзаның 

Биологиялық антисептика: Микробтарды биологиялық
тәсілмен жоюдың түрлеріне бактериофактарды,
антитоксиндерді, емдік сарысуды, ағзаның күш-қуатын
күшейтетін дәрі-дәрмектерді, белоктарды ажырататын
ферменттерді және антибиотиктерді пайдалану жатады.
Науқастың иммунитетін көтеру үшін қан, ваксина, плазма,
иммуногобулин дәрілері беріледі.
Протеолитикалық ферменттер (трипсин, химотрипсин,
рибонуклеаза, эластаза т.б.) іріп-шіріген тканьдардыерітіп
жібереді. Жараның олардан жылдам тазалануына үлкен
көмек береді және антибиотиктердің күшін ұлғайтып, ал
микробтардың ұрық шашып, өсіп-өнуіне кедергі келтіреді.

9. Профилактикалық кезеңінің әкімшілік медико-санитарлық шаралар, инфекциялық таралудың жоғарлауын жасамау. Ең негізгі орныдалулары. Қозды

Профилактикалық кезеңінің әкімшілік медико-санитарлық
шаралар, инфекциялық таралудың жоғарлауын жасамау. Ең
негізгі орныдалулары.
Қоздырғыштың таралуы мен патологиялық ошақтары
құрамына дезинфекция, дезинсекция, дератизация, ісшараларын қолдану.
Дезенфекциялық — сыртқы орта объектілерінде
қоздырғыштардың жоюға бағытталған комплексті жинақ.
Дезинфекцияның негізгі бағыты — инфекцияның берілу
механизмі үзу болып табылады.
Дезинсекция – инфекция және паразитарлық аурудың
туғызатын қоздырғыштарды тасымалдайтын тасымалдайтын
буын-аяқты кенелер, жоюға бағытталған қойылатын
шаралар.

10. Дератизация – инфекциялық және паразитарлық аурулардың қоздырғыштарын тасымалдауын кеміргіштерді жоюға бағытталған іс-шаралар. Инфекци

Дератизация – инфекциялық және паразитарлық аурулардың
қоздырғыштарын тасымалдауын кеміргіштерді жоюға
бағытталған іс-шаралар.
Инфекциялық аурулармен күресудің келесі жолы –
қабылдағыш организмге жүргізілген іс-шаралар.
Организмнің инфекциялық ауруларға қарсы
профилактикасы, жасанды иммунитет қалыптастыру арқылы
жүргізеді.
Активті жасанда иммунитет қалыптастырудың вакцинаны
қолдану, ал жасанды пассивті иммунитеті қалыптастыру
үшін сарысуларды қолданады.

11. Салауатты өмір салтын қорғау – еңбек гегиенасы, демалыс гегиенасы, жеке бас гегиенасы, денешынықтырумен айналысу,     спорт туризм, зиянды

Салауатты өмір салтын қорғау – еңбек гегиенасы, демалыс
гегиенасы, жеке бас гегиенасы, денешынықтырумен
айналысу, спорт туризм, зиянды әдеттермен күресу,
шынығу, дұрыс тамақтану маңызды орын алады.

12. Ішкі инфекция – жараға ағзаның өзіндегі қоздырғыштардың өсіп-өнуіне байланысты түседі. Инфекцияның көзі тері мен кілегейлі қабық (сыздау

Ішкі инфекция – жараға ағзаның өзіндегі
қоздырғыштардың өсіп-өнуіне байланысты түседі.
Инфекцияның көзі тері мен кілегейлі қабық
(сыздауық, іріңді жаралар, терідегі жарықтар,
сызаттар, күстер, коньюктивит, ринит, т.б.) болып
табылады. Сонымен бірге қоздырғыштар
операциялық жараға одан қашықта орналасқан
аймақтардан ығысып түсуі де мүмкін. Олар қан
арқылы немесе лимфа жүйесі бойынша түсуі
мүмкін.Мысал ретінде, шіріген тістегі, ЛОР –
мүшесіндегі, ас қорыту, зәр шығару жүйелеріндегі
инфекцияны айтуға болады. Кез-келген операция
ағзаға және жүйке жүйесіне үлкен физикалық салмақ
түсіреді. Әсіресе жүйке жүйесіне үлкен күш
түседі.Ақпарат

13.

Залалсыздандыру, дезинфекция – адам
мен жануарларда, өсімдіктерде ауру
қоздыратын микроорганизмдерді жоюға бағытталған шаралар
жүйесі. Залалсыздандыру – жұқпалы аурулардың кең таралып
кетуін болдырмау шараларының бірі. Қазақ халқы
залалсыздандыру тәсілдерін ерте заманнан бері қолданып келген.
Мысалы, ауырған адамның ыдыс-аяғын бөлек ұстап қайнату,
науқастан түскен шашты, тырнақты көміп тастау немесе өртеп
жіберу; мал шарушылығында – қораларды, көң-қоқысты тазалап
отыру, дәнді дақылдарды күнге кептіріп алу, т.б.

14. Қолдану мақсатына қарай залалсыздандыру екі түрге ажыратылады: сақтық (профилактикалық) залалсыздандыру және ошақтық залалсыздандыру (кү

Қолдану мақсатына қарай залалсыздандыру екі түрге
ажыратылады:
сақтық (профилактикалық) залалсыздандыру және
ошақтық залалсыздандыру (күнделікті немесе ағымдық және
қорытынды).

15. Сақтық залалсыздандыру – алдын-ала тағамдық өнімдерді дайындайтын және сақтайтын жерлерді, малдан алынатын шикізат немесе тағамдық затт

Сақтық залалсыздандыру – алдын-ала тағамдық өнімдерді
дайындайтын және сақтайтын жерлерді, малдан алынатын
шикізат немесе тағамдық заттар
сақтайтын мекемелерді, мал қораларын, астық
қоймаларын, емхана және ауруханаларды, әжетханалар мен
қоқыс жинайтын орындарды арнайы тәсілдер қолданып
өңдеу.
Ошақтық залалсыздандыру – ауырған адам мен малдың
қасында болып, олар сауығып кеткенге дейін күнделікті
бақылау жүргізіп отыру, ауруды емдеуге алып кете
салысымен және аурудан жазылып кеткеннен кейін немесе
ауру (адам не мал) өліп қалғаннан кейін бірден (көп
кешікпей) ауру орнын толық өңдеуден өткізу.