Сыбайлас жемқорлықпен күрестегі шетелдік тәжірибе

1.

15 дәріс: Сыбайлас жемқорлықпен
күрестегі шетелдік тәжірибе
1. Сыбайлас жемқорлықпен күрестегі халықаралық
ынтымақтастық
2. Грузиядағы жемқорлықпен күрес және жүргізілген
реформалардың негізгі нәтижелері
3. Қытай мен Сингапурдағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы
күрес
4. Ұлыбритания мен Швецияның сыбайлас жемқорлықпен
кұрестің тиімді тетіктері
4.Латвиядағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет органы
Негізгі ұғымдар: шетелдік тәжірибе, шет мемлекеттегі
сыбайлас жемқорлықпен күрес, шетелдік сыбайлас
жемқорлыққа қарсы саясат

2.

Шетелдік тәжірибе алмасу:
2. сыбайлас
1. сыбайлас
жемқорлыққа
жемқорлыққа қарсы
қарсы
күрес
қызметтегі
стратегиясында
қателіктер,
дұрыс тәсілдерді
қарама
таңдауға
қайшылықтар мүмкіндік
береді;
ды
болдырмауға
3. сыбайлас
жемқорлыққа
қарсы төзбеушілік
жағдайын қандай
құралдармен,
әдістермен, қандай
нысанда жасауға және
сыбайлас жемқорлық
қылмыс деңгейін
азайтуға
болатыны туралы
ақпарат алуға
жәрдемдеседі

3.

ГРУЗИЯЛЫҚ ТӘЖІРИБЕ
Үкімет «нөлдік төзімділік»
саясаты
шеңберінде
қабылдаған
шаралар
әртүрлі
мемлекеттік
қызметтерде
бейресми
төлемдер
ауқымын
күрт қысқартты
Стратегиялық құжаттар мен
нормативтік-заңнамалық
актілерді әзірлеу
сыбайлас жемқорлыққа
қарсы
күрес
ұсталған
парақорлардың
санымен
емес, осындай
жағдайларды болдырмауға
бағдарланады.

4.

ГРУЗИЯДА:
Медициналық
тексеріс ортақ
базаға енгізілген
Техникалық
тексеріс жоқ
Министрліктер
мен
ведомостволар
қысқарды
шенеуніктің
еңбекақысын
көтеру
Салық
саласында
реформа жасады
Жүргізу
куәлігін алу
үшін сервистік
агенттігі
атқарады
абитуриенттер
үшін бірыңғай
емтихан,
анонимді,
электрондық
база бойынша
өткізеді

5.

Сингапурда сыбайлас
жемқорлыққа қарсы іс-қимыл:
кадрлар
тағайындаудың ашық
және сенім ұялататын
жүйесін енгізу
сыбайлас
жемқорлыққа
қарсы күрес меритократия
қағидатына және конфуций
этикасының
негізгі
канондарына
негізделген
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы
жоспарларды 3-4 қайта қарап
отыру

6.

Әрбір адам парақордың
өз бостандығына ғана емес, сонымен қатар өз ұрпағының
табысты
болашағына да балта шабатынын түсінеді
Мемлекет басшысы атқарушы және сот билігінде,
қарулы
күштер
мен
полицияда
жоғары
лауазымдарға тағайындау
бөлігінде жүзеге асырудың кепілі болып
табылады.
Жоғарыға барар жол ең ақылды,
жаңаша ойлайтын және қабілетті адамдарға
ашылады

7.

Сингапурдағы талант-менеджмент.
Жоғарыға барар жол ең ақылды, жаңаша ойлайтын және
қабілетті адамдарға ашылады.
Бұл үшін
Сыбайлас жемқорлық жағдайларын тергеу жөніндегі бюро
жауап береді. Жұмысқа тарту мектептен басталады, одан
әрі болашақ элитаны жетелейді: университетке түсуге
көмектеседі, шетелге оқуға және тағылымдамаға жібереді,
табыстарын көтермелейді.
Сөйтіп, мемлекеттік аппарат дұрыс оқыған және тәрбиелі
кадрлармен біртіндеп жаңарады, олардың көпшілігі Бюро
қатарын толықтырады.

8.

Швецияның конституциялық құрылысын төрт
негізгі заң айқындайды:
басқару нысаны туралы акті, баспасөз
бостандығы туралы акті, өз
ойын білдіру бостандығы туралы акті және тақ
мұрагері туралы акті.
Оларға мемлекеттің барлық басқа да заңдары
бағынады. Конституция
азаматтарға ақпарат алудың еркіндігін,
демонстрациялар еркіндігін,
саяси партиялар құру құқығын және өз дінін
насихаттауға кепілдік
береді.

9.

Қоғамдық бақылау. Ақпарат бостандығы қағидатының мәні –
жұртшылық, бұқаралық ақпарат құралдары да ресми құжаттарға ашық
қол жеткізеді. Бұл швед азаматтарына мемлекеттік органдар және
жергілікті биліктің іс-әрекетіне кедергісіз бақылау жасауға мүмкіндік
береді. Бақылаудың мүмкіндігі демократияның нығаюына, ал билік
қызметіндегі ашықтық билікті асыра пайдалануға жол бермейді [8].
Газеттерді оқудың жоғары деңгейі. 2010 жылы Швецияда тегін
басылымдарды есептемегенде, күнделікті шамамен 3,5 млн газет
басылып шықты. Жұмыс күндері халықтың 81 %-ы таңертеңгілік газеттерді
оқиды. Швецияда сатылатын 168 таңертеңгілік газеттің көпшілігін
интернеттен де оқуға болады. Сауалнама нәтижесі көрсеткендей,
шведтердің 30 %-ы жаңалықтар сайтына кіреді екен.
Тәуелсіз радио және теледидар. Швед қоғамдық телеарнасы (SVT) және
радио хабар (SR) таратудың арқасында елдің тұрғындары жарнамасыз
кең ауқымды бағдарламаларды таңдау құқығымен қамтамасыз етілген.
Теле- және радиоарналар мемлекеттен тәуелсіз және қандай да бір
экономикалық немесе саяси мүдделерсіз жұмыс істейді [9; 10].
Швеция халқының үштен бірі жаңалықтармен Интернет арқылы
танысады. Интернетті қолдану жиілігі Швецияда – Еуропалық Одақ
елдері бойынша ең жоғары.

10.

Ұлыбританияның сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі
негізгі органы – ірі көлемді алаяқтыққа қарсы күрес басқармасы
(SFO,
Serious Fraud Office) – өздерінің сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім
беру күш-жігерінде британ бизнесіне негізделеді және Ұлыбританияда
сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі ауқымды науқанды
іске асыра отырып, сыбайлас жемқорлықтың зияны туралы алдын
алу мақсатында әңгімелесу өткізеді.
Ұлыбританияның халқын
сыбайлас жемқорлыққа қарсы хабардар ету деңгейін арттыру
міндетін
парламент, коммерциялық компаниялар, БАҚ пен үкіметтік емес
ұйымдар атқарады. Британдықтардың бұқаралық санасында
сыбайлас
жемқорлыққа қарсы басымдықтарды тарату мақсатында сыбайлас
жемқорлыққа қарсы күрестің аса тиімді тәсілі мен азаматтық белсенді
ұстанымның көрінісі ретінде сөз жеткізудің жағымды келбетін
қалыптасады.

11.

Сыбайлас жемқорлыққа
қарсы ведомствоның
қызметтері:
сыбайлас жемқорлыққа
қарсы заңнама мәселелері
бойынша кеңес беру
арқылы этикалық бизнесті
қолдау жұмыстарын
үйлестіру;
этикалық кодекстерді
әзірлеуде компанияларға
көмек көрсету;
«сыбайлас жемқорлыққа
арсы іскерлік портал»
интернет-ресурсын қолдау

12.

Жария сала стандарттары жөніндегі
комитеттік функциялары:
әртүрлі келісімдер, атап айтқанда
қаржылық сипаттағы келісімдерді
талдауды қоса алғанда, жария тұлғалар
мен мемлекеттік қызметшілердің
мінез-құлқын талдау және жария салада
жоғары мінез-құлық стандарттарын
қолдау үшін келісімдерге өзгерістер
туралы ұсыныстар енгізу.
Жария сала стандарттары бойынша
комитет «Жария саланың жеті қағидаты» әзірледі және қалыптастырды, оның
негізінде жария тұлғалар мен мемле- кеттік қызметшілерге берілетін
этикалық
мінез-құлық пен барлық этикалық ұсы- нымдар жатады. Комитет өз қызметі
ту- ралы жылдық баяндама шығарады, онда
қол жеткізген және болашақта жүзеге
асыру қажетті ақпарат ұсынылады

13.

– мемлекеттік лауазымды тұлғалардың қызметіне және оларда
көзделген шектеулер мен тыйымдарды сақтауына бақылау жасау;
– лауазымды тұлғаларды «Мемлекеттік лауазымды тұлғалардың
қызметінде мүдделер қақтығысын болдырмау туралы» Заңын бұзғаны
үшін әкімшілік жауаптылыққа тарту;
– саяси партияларды қаржыландыру, сондай-ақ сайлау алды
үгітнасихатқа шектеу ережелерінің сақталуын бақылау;
– «Саяси ұйымдарды (партияларды) қаржыландыру туралы» және
«Сайлау алды үгіт-насихат туралы» Заңдарын бұзғаны үшін әкімшілік
жауапқа тарту;
– мемлекеттік бюджетке заңсыз алынған немесе жұмсалған қаражатты
төлеу туралы шешім қабылдау.
KNAB консультациялық кеңесі үкіметтік емес ұйымдардың өкілдерін
біріктіреді, өз пікірлерін және ұсынымдарын жұмыс топтарында, жария
пікірталас барысында білдіреді.
Жалпы алғанда, Латвияны табысты елдің мысалы ретінде Еуропалық
Одақтың қолдауымен барлық кезеңдерде сыбайлас жемқорлыққа
қарсы білім беру практикасы кеңінен қолданылды.

14.

Назарларыңызға
рахмет!!!