Украина елінің теміржол құрылымы

1.

«УКРАИНА ЕЛІНІҢ
ТЕМІРЖОЛ ҚҰРЫЛЫМЫН
ҚР-НЫҢ ТЕМІРЖОЛ ҚҰРЫЛЫМЫМЕН
САНДЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ
БОЙЫНША САЛЫСТЫРУ»

2.

Жоспар:
1. Кіріспе.
2. Негізгі бөлім.
2.1. Инфраструктуралық салыстыру.
2.2. Қысқаша тарихи салыстыру.
2.3. Экономикалық салыстыру.
2.4. Қаржылық жағдай.
2.5. Көршілік қатынастары.
2.6. Филиалдары.
2.7. Даму проекттері.
3. Қорытынды.
4. Пайдаланылған әдебиеттер.

3.

1. Кіріспе.
Украина темір жолы н/е «Украиналық» акционерлік қоғамы Украин мемлекеттік кәсіпорны, 2018 жылдан бастап акционерлік қоғам,
оның негізгі қызметі - теміржол көлігімен көлік. Бұл Украинадағы
теміржол көлігі саласындағы іс жүзінде толық монополист.
2015 жылы украиндық теміржол «Қоғамдық акционерлік қоғамы
өзгерді.
Қазақстанның негізгі теміржол желісінің ең ірі операторы «Қазақстан темір жолы» (ҚТЖ). Толық аты - «Қазақстан темір жолы»
ұлттық компаниясы акционерлік қоғамы.
ҚТЖ бас кеңсесі - Қазақстан астанасы Нұр-Сұлтан.

4.

2. Негізгі бөлім.
2.1. Инфраструктуралық салыстыру.
Украина:
1614 станция, 120 негізгі станция. Depot: 50 локомотив, 43
вагон, 13 каретка жолаушылар.
Инфрақұрылым: 26 теміржол, 41 электрмен жабдықтау, 41
қашықтықты, дабыл және байланыстан 66 қашықтық, 100 қашықтық, 33
аудандық азаматтық нысандар.
Жылжымайтын құрамы: 57,7 мың жүк вагондары, 3883 жеңіл
автомобильдер, 63 брендтік жолаушылар пойыздары, 720 магистральдық
тепловоз, 1256 маневрлік тепловоздар, 1720 негізгі электровоздар, электр
пойыздарының 1693 бөлімі және дизель пойыздары.
Украина темір жолдарының негізгі қызметі қызметкерлерінің
орташа саны - 385 мың адам.

5.

Қазақстан:
Магистральдық теміржол бағыттарының ұзындығы 14 мың км-ден
асады, теміржол желісінің негізгі бөлігі (97,5%) Қазақстан аумағында (97,5%)
Ресей мен Қырғызстанның шекаралас аудандарының аумағында 2,5%
орналасқан.
Жол бойында 720 станция және саяхат нүктелері бар. Жүк вагон
паркі - 120 000 дана, локомотив паркі - 1200 дана, оның 609-ы
жаңартылды.
Тартқыш жылжымалы құрамнан локомотивтер, электровоздар,
электрлік пойыздар, дизель пойыздары, автомобильдер, дизельдер, дизайн
және басқа да өздігінен жүретін жабдық бар. Нетедждік жылжымалы құрам түрлі вагондар (жолаушылар, жүк, танк вагондары).
Жолаушылар тасымалы жүктің 70% және 60% -ы жыл сайын
қамтамасыз етіледі.
Салыстырма: Қазақстан жер көлемі үлкен болғандықтан, негізгі станциялары,
локомотив пен вагондар және т.б. саны көп. Алайда Украина да КСРО-дан алған
мұрасының арқасында

6.

2.2. Қысқаша тарихи салыстыру.
Украина:
Меншік кешені КСРО мұрасы бойынша қалыптасады, ол Тәуелсіздік
жарияланған күнімен Украина аумағында болды. 1991 жылы 24 тамызда Украина
КСР Жоғарғы Кеңесі Украина Тәуелсіздігінің актісін қабылдады, оған сәйкес,
бұрынғы КСРО, соның ішінде темір жолдар шегінде, Украинаның меншігі болды.
Chertkovo, 2018 жылы Луганск облысының Melovsk ауданында лизингке
беру мақсатында Ресей темір жолдары тиесілі болды - тек ерекшелік Garthshevka
сайттың шағын сегменті болды.
Өтпелі кезең үшін теміржолды басқару Оңтүстік-Батыс жол әкімшілігіне
берілді. 1991 жылы 14 желтоқсанда Украина Министрлер Кабинісі № 356 қаулы
шығарды, оған сәйкес, Украинаның теміржол көлігі мемлекеттік басқармасы, оған
6 мемлекеттік теміржол министрлігі ұсынылды.

7.

Қазақстан:
Қазақстан жеріндегі тұңғыш теміржол магистралі 1894 жылдың 25
қазанында Покров слободасы - Орал тар табанды темір жол телімінің құрылысы
аяқталғаннан кейін ашылды. Осы жолдың 130 шақырымы қазіргі Қазақстан жері
арқылы өткен. Арада 4 жыл өткеннен кейін Урбах-Астрахан тар табанды темір
жол іске қосылды. Мұның да 77 шақырымы қазақ даласын басып өтті.
Қазақстан теміржол көлігінің тарихын үш кезеңге бөлуге болады.
Бірінші кезең (1992-1996 жж.) – саланың КСРО-ның таралу салдарына
және мүлдем жаңа экономикалық жағдайларға бейімделуі.
Екінші кезеңнің (1997-2001 жж.) маңызы үш қазақстандық магистралды
өзінде біріктірген, бірінші қазақстандық теміржол кәсіпорны «Қазақстан темір
жолы» РМК-нің құрылуы мен дамуы болды.
Үшінші кезеңде (2001 жылдан бастап осы уақытқа дейін) саланы қайта
құрылымдау басталды.
Салыстырма: Екі елдің де ортақ тарих бар. Екі елдің негізгі инфраструктурасы,
даму себептері, т.б. КСРО кезінде қалыптасқан және бүгінде екі ел нарықтық
қатынастағы дамушы елдер.

8.

2.3. Экономикалық салыстыру.
Украина: 2018 жылы жылжымалы құрамды сатып алуға және
модернизациялауға арналған инвестициялардың жалпы көлемі 18,4 млрд.
Гривенді (шамамен 290 млрд) құрады.
Атап айтқанда, биыл украин теміржолы 60 жеңіл автомобиль мен
электр пойыздарының 2 бөлімі, 226 жеңіл автомобильдер және электр
пойыздарының 100 бөлімі сатып алды.
Қазақстан: 2018 жылы күрделі салымдар көлемі 499 миллиард 515
млн. теңгені құрады, бұл 2011 жылмен салыстырғанда 1,3 есе көп. Жүк
айналымы 2011 жылғы деңгейден 5,4% -ға асып, 235,7 млрд. Тоннаны құрады.
2012 жылдың соңында жолаушылар тасымалы 16,7 млрд.
Жолаушылар 2011 жылғы көрсеткіштен 14% жоғары. Таза кіріс 116,7
млрд. Теңге деңгейінде пайда болды, бұл 2008 жылғы деңгейден 2 есе жоғары.
2012 жылы еңбек өнімділігі бір адамға 5,3 млн. Теңгеге жетті, бұл 2011
жылғыдан 15,2% -ға жоғары.
Салыстырма: Қарап отырғанмыздай, Қазақстанға құйылатын инвестиция көлемі 2
есе көп. Бұл елдің геополитикалық жағдайына және экономикалық қабілетіне
тікелей байланысты.

9.

2.4. Қаржылық жағдай:
Украина:
2019 жылғы негізгі көрсеткіштер:
Жолаушылар айналымының көлемі 35,9 млрд. PCM құрайды.
Жүк айналымының көлемі -195,1 млрд. Ткм.
Табыс - 2,75 миллиард доллар
EBITDA - $ 0,81 млрд
Таза пайда - 0,1 млрд. АҚШ доллары
Капекс - 0,2 миллиард доллар
2020 жылы «Украина темір жолдары» жолаушылар ағынынан шығындар
5,2 млрд. Теңгені (652 млн. Доллар), оның ішінде қала маңындағы 2,6 млрд (326
миллион доллар) құрады.

10.

Қазақстан
2019 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша ҚТЖ-ның
кредиторлар алдындағы жалпы қарызы 1 339,679.774 000 теңгені құрады
(баламасы 3,6 млрд. АҚШ доллары).
Несие қызметі және басқа да міндеттемелер жолаушылар
тасымалыдан түскен кірістен асады.
2019 жылғы тамызда девальвацияға дейін қарыз сомасы 6
миллиард доллардан асты. ENPF-тен зейнетақы жинақтарына
байланысты CTZ қарыздарын төлеудің нұсқалары.
Салыстырма: Қаржылық жағдай бойынша Қазақстан алға озып отырғанын көріп
отырмыз.

11.

2.5. Көршілік қатынастары.
Украина:
• Белоруссия: Беларусь темір жолы (біркелкі колея 1520 мм)
• Ресей:
- Мәскеу темір жолы.
- Оңтүстік-Шығыс теміржол.
- Солтүстік Кавказ темір жолы.
- Қырым теміржолы.
• Молдава: CFM (біркелкі колея 1520 мм)
• Приднестровье Молдава Респ.: Приднестровье темір жолы.
• Румыния (біркелкі колея 1520/1435 мм)
• Венгрия (біркелкі колея 1520/1435 мм)
• Словакия (біркелкі колея 1520/1435 мм)
• Польша (біркелкі колея 1520/1435 мм)

12.

Қазақстан:
• Ресей:
- Ресейдің Волга аймағымен (Батыста);
- Оңтүстік Орал Ресей (Солтүстікте);
- Батыс Сібір Ресей (Солтүстік-Шығыс);
• Қытай: Ланкин теміржолымен (Қытай) (шығыста);
• Қырғызстан теміржолымен (оңтүстік-шығыс);
• Өзбекстан теміржолымен (оңтүстігінде);
• Түрікменстан теміржолымен (оңтүстік-батыс).
Салыстырма: Қазақстан көрші елдердің жер көлемінің үлкендігіне байланысты,
негізгі шекаралық аймақтары салыстырмалы түрде аз, Украина керісінше
шекаралық аймақтары көп екен.

13.

2.6. Филиалдары.
Украина:
Региональный филиал «Львовская железная дорога»
Региональный филиал «Одесская железная дорога»
Региональный филиал «Южная железная дорога»
Филиал «Центр обеспечения производства»
Филиал «Центр охраны здоровья»
Филиал «Центр профессионального развития персонала»
Филиал «Центр транспортного сервиса» Лиски
Филиал «Центр управления промышленностью»
Филиал «Центральная станция связи»
Региональный филиал «Юго-Западная железная дорога»
Филиал «Проектно-изыскательский институт
железнодорожного транспорта»
Региональный филиал «Приднепровская железная дорога»
Филиал «Стрыйский вагоноремонтный завод»
Региональный филиал «Донецкая железная дорога»
Филиал «Украинская железнодорожная скоростная
компания»
Филиал «Винницатрансприбор»
Филиал «Главный информационно-вычислительный центр»
Филиал «Дарницкий вагоноремонтный завод»
Филиал «Центр по ремонту и эксплуатации путевых
машин»
Филиал «Единый расчётный центр железнодорожных
перевозок»
Филиал «Центр транспортной логистики»
Филиал «Медиацентр» Магистраль
Филиал «Центр сервисного обеспечения»
Филиал «Научно-исследовательский и конструкторскотехнологический институт железнодорожного транспорта»
Представительство в Российской Федерации и
Республике Беларусь
Филиал «Панютинский вагоноремонтный завод»
Представительство в Польше и странах Балтии
Филиал «Проектно-конструкторское технологическое бюро
информационных технологий»
Филиал «Железнодорожная охранная компания»
Филиал «Рефрижераторная вагонная компания»
Филиал «Староконстантиновский завод железобетонных
шпал»
Филиал «Энергосбыт»
Филиал «Центр диагностики железнодорожной
инфраструктуры»

14.

Қазақстан:
Уральское отделение ГП
Илецкое отделение ГП
Актюбинское отделение ГП
Атырауское отделение ГП
Мангистауское отделение ГП
Кызылординское отделение ГП
Костанайское отделение ГП
Жана-Есильское эксплуатационное локомотивное депо
Акмолинское отделение ГП
Павлодарское отделение ГП
Семейское отделение ГП
Карагандинское отделение ГП
Восточно-Казахстанское отделение ГП
Шымкентское отделение ГП
Жамбылское отделение ГП
Алматинское отделение ГП
Салыстырма: Жоғарыдағы көршілік қатынастардан көргеніміздей, Қазақстанның
шекаралық аймақтар саны аз, алайда ұзын болуына байл. филиалдық құрылымы да
өзгеше. Қазақстан алдымен бөлімдерге, сосын ішкі бөлімдерге бөлінеді. Ал
Украинада жер көлемі кіші болуы себепті, екі өлшемді құрылымнан тұрады: штаб
және филиалдар.

15.

2.7. Даму проекттері:
Украина:
Жүк тасымалын қамтамасыз ету үшін ЕҚДБ қарызын тартумен 3550
гондола сатып алу ұсынылды, 3600 жүк вагондары шығарылды, 10 мыңнан
астам жүк вагондары жаңартылды.
Сондай-ақ, 50 жүк және 29 жүк және 29 жолаушы электровозын, 18
жүк, 4 жолаушы және 62 теңіз дизельді локомотиві жаңартып, өзгерту
жоспарлануда.
2018 жылғы 23 ақпанда украин темір жолдары мен жалпы электр
электр желілері арасындағы жалпы келісімге 1 миллиард доллар және 15 жыл
мерзімге қол қойылды. Келісім 75 локомотивті жаңартуды және Evolution GE
серияларының 225 локомотивіне 2034 жылға дейін жеткізілімін және
олардың ұзақ мерзімді техникалық қызмет көрсетуін қарастырады.

16.

Қазақстан:
ҚТЖ жүзеге асырған ауқымды индустриалды жобаларға
стратегиялық маңызы бар екі транзиттік жобалар (Қорғас - Жетіген және
Унне - Түркіменстанмен мемлекеттік басқару) және төрт ірі машина
жасау кәсіпорындары (локомотив коллекциясы зауыты, Нұр-Сұлтандағы
электровоздарды құрастыру зауыты), Астана және Екібастұздағы жүк
вагондарын құрастыруға арналған зауыт).
Сондай-ақ, Қытайдан Ресейге «Еуразия» жоғары жылдамдықты
жоғары жылдамдықты автомобиль жолымен Ресейден және одан әрі
Қырғызстан мен Өзбекстанға және одан әрі Иранға, Түркияға және
Еуропаға жол салу жоспарлануда.
Салыстырма: Қазақстан «Ұлы Жібек жолы» бойында орналасуына байл.,
Қазақстанда ұйымдастырылып жатқан проекттер саны және көлемі өте көп.
Украинадағы негізгі проекттер Ресей мен Еуропаны байланыстырылатын жобалар.

17.

3. Қорытынды.
Жоғарыда тоқталып өткеніміздей, Украина елінің теміржол құрылымы аса
күрделі емес, және Қазақстанмен салыстырғанда қысқа болып табылады. Бұл өз
кезегінде елдің жер көлемінің үлкендігіне байланысты. Сондай–ақ халық санына да
тәуелді.
Біздің елімізбен салыстырғанда, Қазақстан негізгі сандық көрсеткіштерден
орташа шамамен 2 есе жоғары екендігін байқауға болады.
Екі елдің де теміржол құрылымы Кеңес Одағы уақытында Ресей мемлекеті
тарапынан құрылды.
Себебі біздің ел транзиттік аймақта орналасқан нағыз орталық болатын.
Сондықтан елімізде КСРО заманында басталған теміржол құрылыстары қазіргі таңда
жөнделіп, қайтадан халыққа пайдалануға берілуде.
Жүк тасымалы бойынша біздің Украина Қазақстаннан қалып отыр. Бұл өз
кезегінде халық тұтынатын тауарлар мен импортталатын және экспортталатын
тауарлар нысанына байланысты болып келеді.

18.

4. Пайдаланылған әдебиеттер.
• https://www.railways.kz/img/b2e79f55-57b6-4289-bc45-cca3f0dc57dd.pdf
• Устав акционерного общества «Национальная компания „Қазақстан темір жолы“»
(рус.) (Проверено 4 мая 2011)
• Согласно уставу общества официальное наименование на русском языке — АО
«Национальная компания „Қазақстан темір жолы“».
• Отчёт по сокращённой промежуточной консолидированной финансовой отчётности
от 31.03.2017
• http://www.kase.kz/files/emitters/TMJL/tmjlf5m1_2017_cons_rus.pdf
• Украинские железные дороги в критическом состоянии
• Начальник Донецкой железной дороги: Мы «задыхаемся» без нового подвижного
состава
• Состав идет в депо: Корреспондент назвал причины ужасающего состояния
украинских поездов
• История электрификации. Архивировано 14 июля 2012 года.
• Программа внедрения скоростного движения
• Скоростные поезда для Украины будут поставлять корейцы
• Украина планирует создать Славутич-Сапсан