2.11M
Категория: ЛитератураЛитература

Чүве аттарының адалга болуру

1.

Чүве аттарының
адалга болуру.

2.

Чүве аттары
Чүнү
Кандыг
Кандыг
чугаа илередирил? айтырыгларга
харыылаттынар?
кезээ?
Тускай
Чүвениӊ
адын
Кым? Чүү?
Кымнар?
Чүлер?
Домакка
кандыг
кежигүн
болурул?
Кол сөс,
немелде,
байдал

3.

Адалга
кылдыр
ажыглаттынып
турар чүве аттары чаӊгыстыӊ-даа,
хөйнүӊ-даа санынга, Адаарыныӊ
падежинге, хамаарылга хевиринге
туруп болур.
Чижээ: Төрелдер, бээр эртип
келиӊер.
Аржыылды меӊээ ап берем, дуӊмам.

4.

Чаӊгыстыӊ саны
Хөйнүӊ саны
Адаарыныӊ Хамаарылга Адаарыныӊ
падежи
хевири
падежи
акый
акым
акылар
эш
өӊнүк
эжим
өӊнүүм
Хамаарылга
хевири
акыларым
эштер
эштерим
өӊнүктер өӊнүктерим

5.

6.

7.

Чагаа
Экии, авай. Силерниң
амыр-мендиңерни
айтырбышаан, бодумнуң болгаш өөрүмнүң
мурнундан фронтучу байырымны чедирип
олур мен. Дайын өске чуртта болгаш, авай,
бергези кончуг-дур.
Ок-боо даажы намдай бээрге, оңгу
иштинде мону бижип ор мен, авай. Эш –
өөрүмнүӊ сеткили сергек, аал-чуртувусту
сактып, дайзын – биле сокчуп тур бис, авай.
Сээң оглуң фронтучу Тыртык.

8.

Ровно чоогунда Черный камень деп украин
суурга кирип келдивис. Хостаткан чоннуӊ
өөрүшкү-маӊнайы аажок, авай. Чыылган кезек
чон аразынга тура дүштүвүс, танкывыстан
үнүп кээривиске, бир кырган кадай мээӊ
мойнумдан халбактанып алгаш, үстүг – хирлиг
арын-бажымны ошкап – чыттап, аякта сүдүн
менче сунуп, амыраан сеткилин илеретти:
- Ижип көр, оглум. Ижип көр, төрээним.
(Биче лейтенант Хомушку Чүргүй-оолдуӊ
чагаазындан)

9.

Здравствуй, мама!
Как ты, родная? Как твое здоровье? Скучаю
по тебе сильно-сильно! Завтра мне на
разведку… в тыл врага. Мне не страшно. Вед
осталось всего чуть-чуть и мы одолеем
проклятого фашиста! Ты верь, мама, я
вернусь. Обязательно вернусь!

10.

Чагаа бижиирде даяныр сөстер:
Эргим
чаӊгыс
чер
чурттуглар,
хоочуннар, дайын киржикчилери, эки
турачылар,
фронтучулар,
аас-кежиктиг
чуртталга, төрээн чурт.
Адресаттар (чагааныӊ чедер кижилери): эки
турачыларга

11.

Хүндүлүг чонум, ажы-төлүм,
силерниӊ аас-кежииӊер дээш
тулчуп чораан энеӊер-дир мен,
мээӊ бо сөстеримни черле
утпайн
көрүӊер:
ботботтарыӊарны
камнажып,
хүндүлежип, деткижип, эргим
төрээн Тывавыс дээш бүгү-ле
күжүӊерни бис ышкаш берип,
кызымаккай
туржуп
чурттаарыӊарны күзеп тур мен.
Силерге улуг идегел болгаш
бүзүрел-биле – старшина, тыва
эки турачы, муӊчу малчын Вера
Чүлдүмовна Байлак
English     Русский Правила