Мишықтың отогенді абсцессі

1.

«Астана Медицина Университеті» КеАҚ
ЛОР ауруларының кафедрасы
БӨЖ
«Мишықтың отогенді абсцессі»
Қабылдаған:
Орындаған: Төлеш Ә.
Тобы:
Астана 2023 жыл

2.

ЖОСПАР:
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Мидың абсцессі
2. Мидың отогенді абсцесстері
3. Отогенді миішілік абсцесстің клиникалық көрінісі және ағымы
4. Жалпы симптомдар, ошақты симптомдары, мишық симптомдары
5. Диагностикасы және емі
ІІІ. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

3.

І.Кіріспе
ОТОГЕНДІК БАССҮЙЕКТІҢ
АСҚЫНУЛАР
Олар ауыр ауруларға жатады, олардың нәтижесі көптеген жағдайларда
өте ауыр. Бас сүйек қуысына инфекцияның енуі көбінесе бас сүйек
қуысын ортаңғы құлақтың қуыстарынан бөлетін сүйек қабырғаларының
бұзылуына байланысты болады. Мастоидит, созылмалы іріңді
эпитимпанит мұндай асқынулардың негізгі себептері болып табылады.
Оларға отогендік менингит, суб - және эпидуральды абсцесс, ми/мишық
абсцессі, сепсис жатады.

4.

МИДЫҢ АБСЦЕССІ
Мидың абсцессі - іріңді отит ең ауыр
асқынуларының бірі.
Отогенді абсцесс мидың абсцессінің барлық
жағдайларының шамамен 70% құрайды.
Эпитимпанит 70% жағдайда ми мен мидың
абсцессін тудырады.
Көбінесе бұл асқыну 20-50 жас
аралығындағы ерлерде кездеседі.
Мидың абсцессінен болатын өлім деңгейі
50% жетеді.

5.

Іріңді процестің таралуы ортаңғы құлақты ортаңғы және артқы бас
сүйек шұңқырларынан бөлетін сүйек қабырғаларының бұзылуына
байланысты жанасу арқылы жүреді. Инфекцияның тамырлы жолы да
мүмкін - мидың ақ затына.
Құлақ пен мидың байланысы:
1 - самай бөлігінің абсцессі
2 - субдуральды абсцесс

6.

Мидың абсцессінің дамуының басталуы іріңді флораның әсерінен
ақ зат тамырларының реакциясынан тұрады, бұл олардың
қабырғаларының бұзылуына әкеледі.
Кейіннен тромбоз пайда болады және ми затының ишемиялық
ошағы дамиды.
Капиллярлардың жабылуы ми тінінің одан әрі зақымдалуына және
оның ыдырауына, іріңдеуіне әкеледі және сол немесе басқа
өлшемдегі қуыс қалыптасады, әртүрлі пішіндегі - дөңгелектен
үшбұрышқа дейін.

7.

Ми затындағы абсцесс әртүрлі тереңдікте орналасуы мүмкін - 0,5тен 6 см-ге дейін.Абцесс қуысын толтыратын ірің қою, лас қоңыр
немесе сары-жасыл түсті, өте жағымсыз иіспен болуы мүмкін.
Көбінесе абсцесс самай
бөлігінде және ми жарты
шарларында дамиды. Мидың
абсцессін диагностикалау
созылмалы іріңді отит немесе
мастоидит белгілерімен
маскирленген дамудың
алғашқы кезеңдерінде
қиындықтар тудыруы мүмкін.
Мишық:
3 — мишық абсцессі
4 — перисинуозды абсцесс

8.

Мидың отогенді абсцесстері. а - ашық экстрадуральды абсцесс, б жабық экстрадуральды абсцесс,в – субдуральды абсцесс, г – ми ішілік
абсцесс.

9.

Отогенді миішілік абсцесстің клиникалық көрінісі симптомдардың
үш тобынан тұрады:
•жұқпалы аурудың жалпы белгілері
жалпы милық симптомдар (сананың бұзылуы, бас ауруы, бас айналу,
•құсу,
жалпы құрысулар)
абсцесстің орналасуына байланысты мидың жергілікті зақымдану
•белгілері
(эпилепсиялық ұстамалар және инсульт)
Ми абсцессінің ағымы төрт кезеңге
бөлінеді:
•бастапқы
•жасырын
•айқын
•терминалді

10.

Бастапқы кезең (1-2 апта) жеңіл бас ауруымен, температураның 37,5°C
•дейін
көтерілуімен, жүрек айнуымен, құсумен, әл-ауқаттың нашарлауымен
бірге жүреді. Көбінесе мұндай жағдай созылмалы отиттің өршуімен немесе
операциядан кейінгі кезеңмен сәйкес келеді, сондықтан дұрыс ескерілмейді.
Шын мәнінде, бұл абсцесстің мүмкін басталуы ретінде қарастырылуы керек
және осы фазадағы науқас мұқият неврологиялық тексеруден өтуі керек.
Аурудың жасырын кезеңі симптомдарға нашар. Науқастың бозаруы,
•тәбеттің
болмауы, мезгіл-мезгіл бас ауруы болуы мүмкін. Қан формуласы
сияқты Температура қалыпты болуы мүмкін. Бұл алғашқы кезеңдер көбінесе
байқалмайды немесе олардың белгілері отиттің өршуіне байланысты.

11.

Кейбір жағдайларда айқын кезең науқастың жалпы қанағаттанарлық
•жағдайымен
кенеттен көрінеді. Процестің динамикасы біртіндеп нашарлауға
бейім, бірақ жақсару және нашарлау кезеңдерімен толқын тәрізді ағымға ие
болуы мүмкін. Науқастың жалпы жағдайы әдетте ауыр. Ол ұйқышыл,
айналасындағыларға немқұрайлы қарайды; терісі бозғылт, кейде жер немесе
сарғаю реңктері бар, бет әлпеті азап шегеді. Көбінесе тәбеттің төмендеуі, қоңыр
жабындымен жабылған құрғақ тіл, іш қату байқалады. Сирек жағдайларда
булимия (аштықтың жоғарылауы) байқалады.
•Абсцесстің терминалді сатысында жалпы интоксикацияға және қан
тамырлары орталығының параличімен мидың ісіну құбылыстарына
байланысты жүрек-қан тамырлары жүйесінің өрескел бұзылыстары пайда
болады.

12.

ЖАЛПЫ СИМПТОМДАР
Бас ауруы, жүрек айнуы, құсу, сананың
•және
психикалық денсаулықтың бұзылуы
симптомдардың қатарына жатады.
Бас ауруы - міндетті және өте маңызды симптом. Мидың абсцессімен бас
•ауруларының
болмауы абсцесс дамуының белгілі бір кезеңінде сирек
кездеседі және абсцессті қоршаған тіндерден оқшаулайтын тығыз
капсуланың болуымен түсіндіріледі.
Мидың абсцессімен бас ауруының патогенетикалық механизмдері
•әртүрлі.
Бұл, біріншіден, сигма тәрізді синустың рецепторларына қысым,
ми қабығының рецепторларының тітіркенуі, мойынның жоғарғы
тамырларына қысым және олардың тітіркенуі; екіншіден, церебральды
гипертензия және интоксикация құбылыстары.

13.

Мишық абсцесс кезінде бас ауруының ең көп таралған
локализациясы - желке аймағы, кейде мойынның артқы
жағында сәулеленеді. Екінші маңызды емес локализация - бұл
маңдай аймағы, онда орбиталық және ретро-орбитальды
ауырсыну байқалады. Бұл локализация мишық шатырының
тітіркенуімен түсіндіріледі.
Түстен кейін немесе түнде пайда болатын пароксизмальды бас
ауруы мишық абсцессі үшін патогномоникалық болып
табылады және ошақты өзгерістер болмаса да, хирургиялық
араласуға көрсеткіш болып табылады.

14.

ОШАҚТЫ СИМПТОМДАРЫ
Мидың абсцессінде ошақты белгілердің пайда болуы келесі
процестердің нәтижесі болуы мүмкін:
•ми затының іріңді процесс арқылы бұзылу
инкапсуляцияланған абсцесс арқылы ми затының кеңеюі және
•қысылуы
•іріңді емес энцефалиттің дамуы.
Ошақты белгілердің пайда болуын анықтайтын осы үш компоненттің
болуы, біріншіден, абсцесс жойылғаннан кейін функциялардың толық
дерлік қалпына келуімен симптомдардың жылдам регрессиясын және,
екіншіден, тұрақты емес, өзгермелі және толқын тәрізді абсцесстің даму
сатысына байланысты ошақты белгілердің пайда болуы. Ми абсцессінің
ошақтық белгілері негізінен оның орналасуына байланысты.

15.

•Ошақты симптомдар мидың белгілі бір бөлігіндегі абсцесс
локализациясымен байланысты. Сол жақ самай бөлігі зақымдалған кезде,
оң қолдар амнестикалық афазияны сезінеді. Науқас таныс заттарды атай
алмайды. Мысалы, олар оған қалам көрсетіп, оның не екенін айтуды
сұрайды? Жауап: «Олар осылай жазады». Кейде санау қабілеті бұзылады.
•Самайлық үлесте терең таралған абсцессімен толық афазия пайда болады:
науқас затты атай алмайды немесе сөздерді айта алмайды.
•Абсцесс мидың маңдай бөлігінде локализацияланған кезде эйфория,
«маңдайлық психика» (проблеманы шешу қабілетін және көшеден өту
немесе қиын сұраққа жауап беру сияқты әрекеттерді жоспарлау және
бастау қабілетін жоғалтуға әкеледі) байқалуы мүмкін.

16.

МИШЫҚ СИМПТОМДАРЫ
Мишық абсцесстер самай бөлігінің
абсцесстеріне қарағанда әлдеқайда аз
кездеседі, олардың қатынасы 1:4, 1:5.
Аяқтардағы бұзылған үйлестіру
әрқашан зардап шеккен жағында
көрінеді. Бұл жіберіп алу
(координацияның бұзылуы), саусақмұрын сынағы кезінде өткізіп алу
немесе гиперметрия элементтері
болуы мүмкін. Адиадохокинез
көбінесе оны әр қолға кезекпен сынау
кезінде анық анықталады - қарамақарсы ауыспалы қозғалыстарды
жылдам және біркелкі орындай алмау
(мысалы, қолдың пронациясы және
супинациясы)

17.

ДИАГНОСТИКА
• Асқынған абсцессі бар науқастарда менингиттің клиникалық көрінісі бас миының
абсцессінің белгілеріне сәйкес келеді, бұл диагнозды өте қиындатады. Ошақты
белгілер болған кезде диагноз, әрине, ерекше қиындықтар туғызбайды. Егер
мидың отогенді абсцессіне негізді күдік болса, диагноз операция кезінде қойылады
(кейде ортаңғы және артқы бассүйек шұңқырларының қатты қабатында тән
өзгерістер анықталады немесе тіпті абсцесс қуысына апаратын свищ анықталады)
мидың пункциямен (самайлық үлес немесе мишық).
• Ми абсцессінің жасырын, «суық» ағымы жағдайында (негізінен миішілік
қысымның айқын жоғарылауынсыз созылмалы инкапсуляцияланған абсцесс
жағдайында) көмекші диагностикалық әдістер жиі келесі түрде сәтті қолданылады:
• мидың МРТ
• мидың КТ
• КТ/МРТ ангиография
• деректеріне негізделген ми пункциясы

18.

ЕМІ
Хирургиялық емдеу ортаңғы құлақтың іріңді ошағын санитарлық
тазартудан (ұзартылған мастоидотомия немесе кеңейтілген радикалды
хирургия) және абсцесстерді іздеуде ми затын пункциялаудан тұрады.
Абсцесс анықталған кезде оның қуысын ашады, босатады және ірің
ағып кетуіне мүмкіндік беретін дренажды орнатады. Қарқынды
жалпы емдеу невропатологтар, нейрохирургтер, терапевттердің
қатысуымен жүзеге асырылады.

19.

• Операциядан кейінгі кезеңде антибиотикограммаға байланысты антибиотиктермен және
сульфаниламидтермен емдеу жүргізіледі, олар бұлшықет ішіне де, таблеткаға да, жергілікті —
абсцесс қуысына енгізіледі. Дегидратациялық терапия қолданылады (көрсеткіштер бойынша),
плазма ерітінділерін құю жүргізіледі.
Науқасқа мұқият күтім, жоғары калориялы және байытылған тамақтану (қажет болған жағдайда
жасанды тамақтану) беріледі, дененің физиологиялық жөнелтілімдерін бақылайды.
• Хирургиялық және консервативті емдеудің жетістіктеріне қарамастан, отогенді ми абсцессіндегі
өлім-жітім салыстырмалы түрде жоғары, бұл кеш диагноздың нәтижесінде.
• Мидың абсцессінің алдын-алу мұрынның синустары мен құлақтың жұқпалы ауруларын, бас
миының жарақаттарының салдарын уақтылы диагностикалау мен емдеуден тұрады.

20.

ҚОРЫТЫНДЫ
Ортаңғы құлақтағы немесе мұрының синустардағы созылмалы
қабыну ошақтарынан туындайтын миішілік асқынулар өмірге
қауіп төндіретін болып саналады. Хирургиялық санация
мүмкіндігінше ертерек жасалмаса, мұндай асқынумен ауыратын
науқастың қалпына келу мүмкіндігі болмайды. Сондықтан кез
келген профильдегі дәрігер асқынудың бар-жоқтығына
күмәндану үшін жеткілікті білімге ие болуы керек және
науқасты мамандандырылған медициналық мекемеге уақытында
жіберу керек.

21.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Оториноларингология – В.Т. Пальчун 2015 ж.
www.rmj.ru
www.saintlukeskc.org/health-library/
www.hopkinsmedicine.org/
www.healthline.com/
www.msdmanuals.com/

22.

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!